Hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc, huyện Yên Châu đã ban hành nhiều nghị quyết, chủ trương, ưu tiên các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng, tạo điều kiện cho nhân dân thụ hưởng đầy đủ, kịp thời các chương trình, dự án, chính sách, giúp đồng bào giảm nghèo bền vững.

Huyện Yên Châu có 5 xã đặc biệt khó khăn và 4 xã vùng cao, biên giới với trên 85% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. So với mặt bằng chung, các xã vùng cao, biên giới vẫn chậm phát triển; tỷ lệ hộ nghèo cao; kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ; sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ... Đồng chí Tòng Thế Anh, Bí thư Huyện ủy Yên Châu, cho biết: Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã ban hành Nghị quyết số 07-NQ/HU ngày 13/5/2021 về phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh các xã biên giới; với mục tiêu, phấn đấu đến năm 2025, giá trị sản phẩm trung bình đạt 55 triệu đồng/ha đất trồng trọt; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân trên 3%/năm; 100% các xã biên giới đạt tiêu chuẩn “An toàn về an ninh trật tự”.

Dựa trên tiềm năng, lợi thế của từng xã biên giới, huyện đề ra các giải pháp đối với từng vùng, như: Tại các bản xa trung tâm xã, khuyến khích người dân chuyển đổi các loại cây trồng hiệu quả kinh tế thấp sang trồng cây ăn quả; liên kết thành lập HTX trong việc tiêu thụ sản phẩm, gắn với đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; phát triển chăn nuôi đại gia súc theo hướng tập trung. Tại trung tâm các xã, đẩy mạnh phát triển thương mại, dịch vụ, hình thành các chợ đầu mối nông sản để bao tiêu sản phẩm cho nhân dân.

Những năm gần đây, nhờ sự hỗ trợ của các chương trình, dự án, nhân dân xã biên giới Phiêng Khoài đã biết áp dụng tiến bộ kỹ thuật; đưa các giống cây trồng, vật nuôi năng suất, giá trị kinh tế cao vào sản xuất. Nhờ đó, cuộc sống của nhân dân ngày một nâng cao, diện mạo nông thôn ngày một khởi sắc.

Ông Đặng Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Phiêng Khoài, chia sẻ: Thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/HU, xã chỉ đạo các đoàn thể tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi, phát triển diện tích cây ăn quả phù hợp như mận hậu, chanh leo, lê, xoài, với trên 2.900ha; duy trì 100ha chè; tích cực áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất gắn với xây dựng thương hiệu. Khuyến khích hộ liên kết thành lập HTX, hỗ trợ thành viên quy trình sản xuất hiệu quả và tiêu thụ sản phẩm cho nhân dân trên địa bàn. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm xuống còn 24,7%.

Anh Lò Văn Đôi, bản Cồn Huốt, xã Phiêng Khoài, chia sẻ: Được quan tâm hỗ trợ về cây giống, kỹ thuật chăm sóc, gia đình tôi đã chuyển đổi số diện tích đất trồng ngô, lúa nương kém hiệu quả sang trồng mận hậu, áp dụng kỹ thuật rải vụ. Mỗi năm, gia đình thu 35 tấn quả, thu về gần 200 triệu đồng.

Xã biên giới đặc biệt khó khăn Chiềng On có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất huyện, chiếm tới 70%. Giúp xã từng bước thoát nghèo, Ban Thường vụ Huyện ủy Yên Châu đã ban hành kết luận chuyên đề về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo phát triển KT-XH xã Chiềng On đến năm 2025. Huyện đã thành lập tổ công tác, rà soát, bố trí nguồn lực, phân công nhiệm vụ cho cơ quan, đơn vị, đoàn thể giúp đỡ xã; tổ chức cho lãnh đạo xã và các bản đi học tập kinh nghiệm một số mô hình trồng cây mắc ca, chanh leo tại huyện Thuận Châu; nuôi bò nhốt chuồng, trồng mía nguyên liệu tại huyện Mai Sơn... Từ cách này, từng bước làm thay đổi nhận thức cho nhân dân, tự giác đăng ký mô hình sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp. Đến nay, toàn xã đã có gần 300ha cây ăn quả, 90ha mía nguyên liệu; nhiều mô hình cho thu nhập trên 100 triệu đồng/năm; góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 70% xuống còn 59%, giảm 11% so với năm 2021; là xã có tỷ lệ hộ nghèo giảm cao nhất huyện.

Là hộ đầu tiên đưa cây chanh leo vào trồng tại xã Chiềng On, ông Vì Văn Trường, bản Nà Cài, nói: Qua chuyến tham quan thực tế do huyện tổ chức, nhận thấy mô hình trồng chanh leo phù hợp, tôi vay hơn 100 triệu đồng của Ngân hàng Chính sách xã hội mua giống, phân bón trồng chanh leo. Mỗi năm, vườn chanh leo cho thu hoạch 20 tấn quả. Ngoài ra, gia đình trồng thêm cỏ voi phục vụ nuôi nhốt 7 con trâu, bò; tổng thu nhập hơn 200 triệu đồng/năm.

Cùng với ban hành các nghị quyết, kết luận, huyện Yên Châu tranh thủ nguồn lực từ các chương trình, dự án phát triển kinh tế cho các xã biên giới; trong đó, Dự án “Giảm nghèo thông qua phát triển sản xuất nông nghiệp và thương mại vùng biên giới Việt Nam - Lào” được triển khai, đã phát triển chuỗi sản xuất gai xanh gắn với tiêu thụ bền vững. Đến nay, đã có trên 140ha cây gai xanh được đưa vào trồng tại các xã biên giới của huyện; dự kiến mang lại thu nhập 60-80 triệu đồng/ha/năm.

Tại xã biên giới Chiềng Tương, tham gia dự án trồng cây gai xanh, các hộ được hỗ trợ không hoàn lại 50% tiền giống, phân bón, 50% còn lại, doanh nghiệp sẽ tạm ứng cho các hộ và trừ dần vào tiền bán vỏ gai cho doanh nghiệp từ năm thứ hai trở đi. Đến nay, toàn xã đã đăng ký trồng gần 20ha cây gai xanh.

Anh Tếnh Lao Bông, bản Pa Khôm, xã Chiềng Tương, chia sẻ: Gia đình đăng ký tham gia trồng 2ha cây gai xanh. Loại cây này rất dễ trồng, chỉ vất vả năm đầu tiên, còn các năm tiếp theo chỉ cần bón phân và làm cỏ. Vụ đầu tiên, gia đình thu được 3 tạ vỏ gai khô/ha, Công ty thu mua với giá 35.000 đồng/kg. Cây gai xanh cho thu hoạch 3-4 vụ/năm, hiệu quả kinh tế gấp nhiều lần so với cây lương thực.

Gần 3 năm qua, huyện Yên Châu cũng tích cực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình 1719). Từ nguồn vốn được giao hơn 144 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2023, huyện đã đầu tư xây dựng, sửa chữa nâng cấp 31 công trình dự án đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu.

Vừa qua, xã Chiềng Đông đã được hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa cộng đồng, 2 nhà văn hóa bản và đường giao thông vào mó nước nóng của bản Thèn Luông. Cùng với đó, 192 hộ nghèo và cận nghèo của xã được hỗ trợ téc nước sinh hoạt; 35 hộ gia đình có nhu cầu được hỗ trợ về nhà ở, đất ở từ nguồn vốn của Chương trình 1719.

Ông Hoàng Văn Tiện, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Thèn Luông, xã Chiềng Đông, nói: Có chương trình hỗ trợ, con đường đất từ quốc lộ 6 vào bản giờ đây đã được bê tông dài hơn 700m, nền đường được mở rộng từ 5m lên 7m, tạo thuận lợi cho bà con đi lại, vận chuyển nông sản và đặc biệt, phát huy tiềm năng du lịch từ tắm suối khoáng nóng ở bản.

Việc ban hành, triển khai thực hiện các nghị quyết, chủ trương kết hợp với nguồn lực đầu tư từ các chương trình, dự án đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 3-5%/năm, thúc đẩy kinh tế - xã hội ở các xã vùng cao, biên giới đặc biệt khó khăn của huyện Yên Châu phát triển bền vững.