Yên Châu địa phương có diện tích trồng xoài lớn nhất tỉnh. Thời điểm này, các chủ vườn đang tập trung chăm sóc xoài thời kỳ ra hoa, đậu quả. Những năm gần đây, thời tiết diễn biến bất thường, việc áp dụng linh hoạt các biện pháp kỹ thuật và kinh nghiệm sản xuất trong chăm sóc xoài có vai trò quan trọng trong việc quyết định năng suất, chất lượng mùa vụ.

Hiện nay, huyện Yên Châu có trên 3.000 ha xoài, sản lượng gần 13.000 tấn, với các giống xoài tròn, xoài hôi, Đài Loan, Úc... Chủ yếu tập trung ở các xã: Chiềng Hặc, Tú Nang, Chiềng Pằn, Sặp Vạt. Từ giữa tháng 2, nhiều vườn xoài nơi đây đã bắt đầu ra hoa, nông dân đang tích cực chăm sóc xoài chính vụ trong năm.

Đến xã Chiềng Hặc, một trong những xã có diện tích xoài lớn nhất của Yên Châu, với gần 600 ha; tại các vườn xoài, nông dân tất bật chăm bón cây xoài đang mùa hoa nở rộ. Với việc đem lại giá trị kinh tế ổn định, vài năm trở lại đây, nhân dân xã Chiềng Hặc đã mở rộng diện tích trồng xoài gắn với áp dụng các biện pháp thâm canh, sản xuất theo quy trình sạch, an toàn; đưa các giống mới có chất lượng, thời gian thu hoạch khác nhau, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Đang chăm sóc vườn xoài, chị Hà Thị Chình, thành viên HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc, chia sẻ: Gia đình trồng hơn 2 ha xoài, năm nay thời tiết thuận lợi hơn, không có gió lớn, mưa phùn nhẹ, nồm ẩm nên vườn xoài nào cũng nở rộ hoa, kết trái đúng thời vụ. Nếu thời tiết tiếp tục thuận lợi thì vụ quả năm nay sẽ được mùa nhất trong vài năm trở lại đây. Dự kiến sản lượng khoảng 18-20 tấn, tăng 40% so với vụ trước.

Bí quyết để có vụ mùa thắng lợi của gia đình chị Chình là ngay sau khi thu hoạch, tiến hành cắt tỉa những cành già, cành bị sâu bệnh từ vụ trước, tạo thông thoáng cho cây, tránh bị nhiễm bệnh từ cành này sang cành khác. Đồng thời, xiết gốc để kích thích phân hóa mầm hoa, thuận lợi cho việc ra hoa, đậu quả vụ.

Chị Chình cho biết thêm: Thời gian chăm xoài ra hoa rất quan trọng và cần quan tâm nhất; bởi thời điểm này cây xoài dễ bị nhiễm bệnh thán thư, rệp, bọ trĩ... dẫn đến hiện tượng rụng hoa và quả non rất cao. Vì vậy, phải thường xuyên thăm vườn và thực hiện các biện pháp phòng, chống sâu bệnh cho cây xoài, đảm bảo cho sản phẩm quả sạch, mẫu mã đẹp theo yêu cầu của thị trường.

Còn tại vùng xoài tập trung của HTX Hương Xoài, xã Tú Nang, với 30 ha xoài Đài Loan được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, các hộ thành viên cũng đang tích cực chăm bón diện tích xoài đang ra hoa. Ông Hoàng Văn Quán, Giám đốc HTX cho biết: HTX có 13 hộ thành viên. Năm nay, thời tiết thuận lợi, xoài ra hoa rất nhiều; nếu không gặp những rủi ro, nhất là mưa đá bất thường, thì đây sẽ là năm người trồng xoài ở xã Tú Nang nói riêng, huyện Yên Châu nói chung bội thu.

Sau mỗi vụ, thành viên trong HTX Hương Xoài tổ chức tổng kết, đánh giá hiệu quả sản xuất, để các chủ vườn, trao đổi, truyền đạt kinh nghiệm, trồng, chăm sóc để xoài ra hoa theo ý muốn và có biện pháp xử lý kịp thời khi thời tiết bất thuận. Hiện tại, toàn bộ diện tích xoài của HTX cũng đang trong giai đoạn nở rộ. Giai đoạn này rất cần thời tiết nóng, khô ráo và nhiều côn trùng thụ phấn nên các hộ trồng xoài tạm ngưng sử dụng các thuốc trừ sâu, để bảo vệ côn trùng có ích. Chủ động tưới nước hợp lý để xoài ra hoa tập trung, đảm bảo đúng vụ và sử dụng phân lân và kaki để tăng tỷ lệ đậu quả.

Theo chia sẻ của các thành viên HTX, trong giai đoạn ra hoa, nếu gặp phải trời mưa thì phải rung cành để nước mưa không đọng lại trên hoa, để hạn chế sâu bệnh và gia tăng khả năng đậu quả cho xoài. Hiện nay, 30 ha xoài Đài Loan của HTX đang phát triển tốt, tỷ lệ ra hoa đạt 95%, dự kiến sản lượng cao hơn năm trước khoảng 35-40 tấn.

Không chỉ ở HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc và Hương Xoài mà hầu hết các hộ trồng xoài ở Yên Châu đang chủ động các biện pháp chăm bón từ sớm, chủ động dưỡng cây khỏe mạnh; vừa áp dụng biện pháp cơ học, vừa áp dụng các chế phẩm sinh học để cho xoài ra hoa, đậu quả theo ý muốn. Đến nay, trên 90% diện tích xoài của huyện sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, tỷ lệ ra hoa đạt cao.

Ông Cao Xuân Dũng, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Châu, thông tin: Ngay từ đầu vụ, huyện tích cực tuyên truyền các hộ trồng tăng cường theo dõi diễn biến thời tiết và tình hình sinh trưởng của cây để kịp thời có biện pháp xử lý. Vận động, hướng dẫn các hộ dân thực hiện tốt quy trình sản xuất an toàn; sử dụng đúng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo đúng nguyên tắc. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch, lên phương án tiêu thụ, kết nối với các doanh nghiệp thu mua đối với sản lượng xoài sắp tới, đảm bảo đầu ra cho người dân. Phấn đấu năm 2023, sản lượng xoài đạt trên 18.000 tấn.

Chủ động ứng phó với biến đổi bất thường của thời tiết và ý thức trong việc chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật của các hộ trồng xoài; cùng sự chủ động vào cuộc của chính quyền địa phương, tin rằng, người nông dân huyện Yên Châu có thêm vụ xoài bội thu; tiếp tục trở thành nguồn thu nhập chính cho người dân trên địa bàn.