Khai thác tiềm năng, lợi thế về diện tích mặt nước lòng hồ các thủy điện trên địa bàn, huyện Mường La đã và đang khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân đầu tư phát triển nuôi thủy sản, mang lại thu nhập ổn định.

Lợi thế có hơn 3.900 ha mặt nước lòng hồ thủy điện, huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các xã tuyên truyền, vận động người dân phát triển nuôi cá lồng, kết hợp khai thác, đánh bắt thủy sản. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật chăm sóc, phòng, chống dịch bệnh cho đàn cá nuôi; chuyển đổi cơ cấu loài theo hướng giảm dần loài truyền thống sang các loài đặc sản, có giá trị kinh tế cao như cá tầm, lăng, nheo. Chủ động các phương án ứng phó với tình huống nắng nóng, khô hạn kéo dài, di chuyển lồng ra các vùng nước sâu để giảm thiểu thiệt hại; tổ chức thả cá bổ sung bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại vùng lòng hồ thủy điện Nậm Chiến, sông Đà.

Đến nay, toàn huyện đã có 4 HTX thủy sản, có 1.030 lồng cá của các HTX, hộ gia đình và Công ty TNHH MTV cá tầm Việt Nam. Sản lượng thuỷ sản khai thác, nuôi trồng năm 2023 ước đạt 970 tấn, tăng 11,4% so với năm 2022 (trong đó sản lượng nuôi trồng thủy sản 620 tấn, sản lượng khai thác thủy sản khác 350 tấn).

Tại xã Mường Trai từ nuôi thí điểm 10 lồng cá ở khu vực bản Cang Bó Ban, đến nay xã đã có 550 lồng cá. Đây là kết quả của sự vận động, hỗ trợ, định hướng nhân dân nuôi cá lồng trên lòng hồ theo tiêu chuẩn VietGAP; tích cực phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện hướng dẫn bà con cách đóng lồng nuôi, chăm sóc, phòng chống dịch bệnh cho đàn cá; khuyến khích người dân trao đổi kỹ thuật chăm sóc, hỗ trợ nhau từ khâu lựa chọn giống, đến bao tiêu sản phẩm, đặc biệt là việc sản xuất theo hình thức gối vụ để luôn đảm bảo số lượng, chất lượng cá cung cấp ra thị trường.

Dẫn chúng tôi đi thăm mô hình nuôi cá lồng tại bản Cang Bó Ban, anh Lò Văn Phương, Tổ trưởng Tổ hợp tác nuôi trồng thủy sản xã Mường Trai, cho biết: Tổ hợp tác có 85 lồng cá, nuôi các loại lăng, trắm, chép, rô  theo quy trình VietGAP. Thành viên tổ hợp tác đã ký kết hợp đồng lấy con giống tại các cơ sở uy tín, đảm bảo chất lượng; tuân thủ đúng quy trình nuôi, đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm và tìm kiếm các thị trường tiêu thụ sản phẩm. Sản phẩm cá của HTX xuất bán ra thị trường trong và ngoài tỉnh, được khách hàng đánh giá cao về chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Năm 2023, giá cá tăng mạnh, HTX đã xuất bán hơn 50 tấn cá, thu về gần 4 tỷ đồng.

Ông Lò Văn Hoa, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Toàn xã hiện có 550 lồng cá, tập trung ở các bản Cang Bó Ban, Phiêng Hua Nà, Huổi Muôn, Lả Mường, chủ yếu nuôi cá lăng đen, trắm đen, rô. Hiện toàn xã có khoảng 40 hộ có thu nhập khá, giàu từ nuôi cá lồng, trung bình 250 triệu đồng- 350 triệu đồng/năm. Ngoài ra, trên địa bàn xã còn có Công ty TNHH MTV cá tầm Việt Nam với quy mô 250 lồng cá, sản lượng từ 150 tấn/năm. 

Hiện tại đã có hộ dân trong xã xây dựng và đưa vào hoạt động nhà nổi Mường Trai, chủ động kết nối với các hộ sản xuất, nuôi trồng thủy sản và các chủ thuyền trên địa bàn để liên kết cùng hoạt động, phục vụ theo nhu cầu của du khách câu cá quanh nhà nổi, dịch vụ nhà nghỉ cộng đồng để du khách có thêm không gian trải nghiệm, tạo cảnh quan du lịch sinh thái, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương.

Còn tại xã Ngọc Chiến, khai thác diện tích mặt nước thủy điện Nậm Chiến, một số hộ trong xã đã liên kết thành lập HTX Thủy sản Ngọc Chiến, gồm 8 thành viên phát triển mô hình nuôi cá chép gù. Anh Quàng Văn Hoàng, Giám đốc HTX thủy sản, cho biết: So với cá chép bình thường, cá chép gù mang lại giá trị kinh tế cao hơn, thu nhập gấp 2 lần so với giá cá chép thông thường, còn không đủ bán ra thị trường. Trung bình mỗi lứa được 30-40 triệu đồng/lồng cá chép gù. Năm nay, riêng gia đình tôi đã phát triển lên 20 lồng cá với diện tích gần 500 m², trong đó, riêng cá chép gù có 8 lồng với diện tích gần 200 m². Năm 2023, gia đình tôi thu được hơn 1,5 tấn cá chép gù, thu nhập gần 300 triệu đồng/năm.

Ông Nguyễn Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La, cho biết: Huyện tập trung thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển nuôi trồng thủy sản trên lòng hồ các công trình thủy điện; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm thủy sản chế biến; khuyến khích các HTX nuôi cá gắn phát triển nuôi trồng thuỷ sản với du lịch sinh thái, trải nghiệm, đưa nghề nuôi trồng thủy sản trên địa bàn từng bước phát triển ổn định.

Khai thác diện tích mặt hồ các công trình thủy điện, đã tạo sinh kế để người dân sống ven các lòng hồ huyện Mường La phát triển nghề nuôi thủy sản theo hướng sản xuất hàng hóa, góp phần chuyển đổi cơ cấu sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống.