Những ngày cuối tháng 8, chúng tôi về xã biên giới Lóng Phiêng, huyện Yên Châu, đúng thời điểm bà con đang khẩn trương thu hoạch nhãn chín muộn. Năm nay, tuy năng suất không cao, nhưng bán được giá gấp đôi so với năm ngoái.

Hơn chục ngày nay, gia đình chị Trần Thị Hương, bản Pha Cúng, huy động 10-15 người để thu hoạch, đóng hàng chuyển cho các thương lái ở các chợ đầu mối tại Thanh Hóa, Quảng Ninh. Chị Hương còn chủ động quảng bá sản phẩm trên mạng xã hội như: Facebook, zalo, tiktok. Chị Trần Thị Hương chia sẻ: Gia đình tôi có 5 ha nhãn Miền thiết. Hằng năm, sau khi thu hoạch, tôi bón phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh; định cành ra quả và khoanh gốc để cây ra hoa đồng đều hơn. Năm nay, sản lượng khoảng 50 tấn, giảm 60% so với năm 2023, nhưng sản phẩm có mẫu mã đẹp, vỏ mỏng, cùi dày, giá bán cao gấp đôi so với mọi năm, dự kiến sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 700 triệu đồng.

Thành lập năm 2023, với 8 thành viên, HTX Khánh Dương, bản Yên Thi có 7 ha nhãn. Trong đó, 5 ha cho thu hoạch, chủ yếu là nhãn chín muộn. Các thành viên HTX đầu tư hệ thống tưới ẩm tự động, áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, chủ động liên kết, tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm. Ngoài ra, HTX được huyện hỗ trợ 100 triệu đồng làm hồ sơ công nhận vùng trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và bao bì sản phẩm. Thời điểm này, các hộ thành viên của HTX đang tập trung thu hoạch, bảo quản, đóng gói, đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

Anh Trần Văn Thực, Giám đốc HTX Khánh Dương, chia sẻ: HTX đã chủ động nguồn nước tưới nhờ hệ thống tưới ẩm tự động, áp dụng kỹ thuật khoanh tỉa để quả nhãn chín muộn hơn so với mọi năm. Dự kiến, năm nay sản lượng đạt khoảng 60 tấn quả, tuy giảm 50% so với năm ngoái, nhưng do thực hiện nghiêm các quy trình chăm sóc, cùng với kinh nghiệm sản xuất lâu năm của các thành viên, nên chất lượng, mẫu mã sản phẩm được nâng lên, nhiều thương lái đã đến đặt hàng với giá 28.000 đồng/kg. Dự kiến, năm nay doanh thu của HTX từ nhãn đạt gần 1,7 tỷ đồng, cao hơn so với năm ngoái.

Hiện nay, xã Lóng Phiêng có 676 ha nhãn, trong đó, 600 ha cho thu hoạch, tập trung tại các bản Pha Cúng, Yên Thi, Nong Đúc và Mỏ Than. Năm nay, thời điểm nhãn ra hoa bị nắng hạn, khiến nhiều diện tích giảm sản lượng. Đối với những diện tích nhãn đậu quả, xã đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện hướng dẫn bà con đầu tư, chăm sóc theo quy trình kỹ thuật. Đồng thời, tăng cường kết nối tiêu thụ, quảng bá sản phẩm. Năm nay, sản lượng đạt khoảng 3.000 tấn quả.

Ông Vì Văn Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND xã Lóng Phiêng, cho biết: Vào vụ thu hoạch, mỗi ngày có 10-12 điểm thu mua nhãn tại các bản Pha Cúng, Nong Đúc, Yên Thi, Mỏ Than, trung bình mỗi điểm thu 1-2 tấn quả tươi, sản phẩm tiêu thụ tại các chợ đầu mối của tỉnh Thanh Hóa, Quảng Ninh, Hà Nội; đến nay đã tiêu thụ khoảng 650 tấn quả, dự kiến đến hết tháng 9, sẽ hoàn thành thu hoạch vụ nhãn chín muộn. Năm nay, sản lượng quả nhãn tươi giảm, nên sản phẩm chỉ tiêu thụ trong nước, không đủ sản lượng để xuất khẩu.

Nâng cao hiệu quả kinh tế từ nhãn chín muộn, xã Lóng Phiêng tiếp tục khuyến khích HTX và các hộ trồng nhãn đẩy mạnh ghép cải tạo giống nhãn chín muộn trên giống nhãn cũ, áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong chăm sóc. Tăng cường quản lý dịch hại, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo sản phẩm an toàn vệ sinh thực phẩm. Đồng thời, chủ động tuyên truyền, quảng bá, kết nối thị trường tiêu thụ, xuất khẩu và nghiên cứu các biện pháp bảo quản quả nhãn chín muộn, đáp ứng yêu cầu rải vụ nâng cao hiệu quả kinh tế cho nông dân.