Những năm gần đây, việc ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ đã mang lại lợi ích trong chăm sóc sức khỏe con người và thúc đẩy phát triển các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, tài nguyên và môi trường. Tuy nhiên, nếu không được quản lý, giám sát chặt chẽ và có những biện pháp phòng tránh, ứng phó thích hợp thì sự cố bức xạ sẽ tác động, tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến con người và môi trường.

Đoàn thanh tra an toàn bức xạ làm việc tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Thực hiện kế hoạch thanh tra năm 2017 do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt, trung tuần tháng 4, Đoàn thanh tra liên ngành của Cục An toàn bức xạ hạt nhân phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Sơn La, Công an tỉnh tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ đối với các đơn vị trên địa bàn huyện Bắc Yên, Mai Sơn và Thành phố. Theo thống kê, toàn tỉnh có 1 đơn vị sử dụng thiết bị X-quang trong y tế (Bệnh viên Đa khoa tỉnh Sơn La) và 4 đơn vị sử dụng nguồn phóng xạ phục vụ trong sản xuất, kinh doanh (Công ty cổ phần Xi măng Chiềng sinh, Công ty TNHH Mỏ Nikel Bản Phúc, Công ty TNHH Đậu Thắm, Doanh nghiệp tư nhân vàng bạc LT24k). Đoàn thanh tra liên ngành tập trung thanh tra vào việc khai báo, đề nghị cấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ đối với các nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ, công tác bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ trong lưu giữ, bảo quản, vận chuyển và sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ; các loại giấy phép tiến hành công việc bức xạ.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La hiện đang duy trì 5 thiết bị X-quang. Qua thanh tra, Bệnh viện đã thực hiện đầy đủ các tiêu chí về an toàn bức xạ, có giấy phép tiến hành công việc bức xạ do Sở Khoa học và Công nghệ cấp; các thiết bị X-quang được kiểm tra, kiểm định đúng định kỳ; có Quyết định bổ nhiệm người phụ trách an toàn bức xạ; các nhân viên trực tiếp tiến hành công việc bức xạ đã qua các khóa huấn luyện cơ bản về an toàn bức xạ và được cấp giấy chứng nhận; tổ chức đọc liều chiếu xạ cá nhân cho các nhân viên bức xạ theo quy định; có treo biển cảnh báo, đèn cảnh báo; nội quy an toàn, các biện pháp đảm bảo an toàn bức xạ; hướng dẫn sử dụng, kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị; quy trình vận hành thiết bị X-quang tại nơi đặt thiết bị X-quang theo đúng quy định. Đo suất liều tại các vị trí xung quanh các phòng chụp X-quang nằm trong phạm vi cho phép, đảm bảo an toàn bức xạ.

Đồng chí Dương Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục An toàn bức xạ hạt nhân, Trưởng Đoàn thanh tra liên ngành về an toàn bức xạ hạt nhân tại tỉnh Sơn La, cho biết: Hầu hết các đơn vị được thanh tra thực hiện tương đối tốt các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ. Các nguồn phóng xạ đang sử dụng đều được Cục An toàn bức xạ hạt nhân cấp các giấy phép, người phụ trách an toàn và nhân viên bức xạ đã được cấp giấy chứng nhận đào tạo an toàn bức xạ; tổ chức đọc liều chiếu xạ cá nhân cho các nhân viên bức xạ định kỳ theo quy định. Đồng thời, các đơn vị đã ban hành các nội quy an toàn, các biện pháp đảm bảo an toàn bức xạ cho nhân viên bức xạ, tại các vị trí lắp đặt nguồn phóng  xạ có các biển cảnh báo bức xạ, nội quy an toàn bức xạ. Song, qua công tác thanh tra, các đơn vị vẫn còn một số tồn tại, như: không xây dựng báo cáo định kỳ hằng năm về công tác an toàn bức xạ; không có giấy phép lưu giữ nguồn phóng xạ...

Thời gian tới, các đơn vị liên quan tiếp tục tổ chức hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật, tuyên truyền, đào tạo, nâng cao nhận thức về bảo đảm an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ cho các tổ chức, cá nhân có nguồn phóng xạ trong phạm vi địa phương. Sở Khoa học và Công nghệ tiếp tục phối hợp đơn vị chuyên môn của Bộ Khoa học và Công nghệ hoặc thực hiện theo thẩm quyền việc kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm các quy định pháp luật về bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ đối với các tổ chức, cá nhân có nguồn phóng xạ trong phạm vi địa phương. Các cơ sở sử dụng và lưu giữ nguồn phóng xạ cần nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo đảm an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ; rà soát, sửa đổi, cập nhật, bổ sung các quy định nội bộ về quản lý an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ của cơ sở.