Trường THCS Nguyễn Trãi, tiền thân là Trường Chuyên Văn - Toán thị xã Sơn La, được thành lập tháng 8 năm 1991. Trải qua 25 năm xây dựng và phát triển, được sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, Sở Giáo dục - Đào tạo, các ban, ngành, đoàn thể, quyết tâm cao của đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh qua các thời kỳ, nhà trường đã khẳng định được vị thế trường chất lượng cao, nơi đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo của tỉnh nhà.

Giờ học của cô và trò lớp 7A6, Trường THCS Nguyễn Trãi (Thành phố).       Ảnh: Việt Anh

Những ngày đầu mới thành lập, đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường chỉ có 16 người, 7 lớp học với 140 học sinh, cơ ngơi chưa được xây dựng, phải học nhờ, thiếu phòng học, bàn ghế cũ; trang thiết bị dạy học, thư viện, phòng thí nghiệm phục vụ công tác giảng dạy và học tập hầu như không có; tài liệu, sách giáo khoa phải tự túc; nhà trường đã  phải 3 lần di chuyển địa điểm... Vượt lên trên mọi khó khăn thách thức, các thế hệ nhà giáo, học sinh nhà trường luôn đoàn kết, thi đua dạy tốt, học tốt, khẳng định vị thế, uy tín của nhà trường, liên tục dẫn đầu về chất lượng giáo dục toàn diện, chất lượng mũi nhọn, tạo được niềm tin trong nhân dân các dân tộc.

Tháng 7 năm 2015, được sự quan tâm của tỉnh, nhà trường được tiếp quản địa điểm và cơ sở vật chất của Trường THPT Chuyên Sơn La, gồm 2 dãy nhà lớp học ba tầng, 1 nhà hiệu bộ, 1 dãy nhà bán trú bốn tầng; có đủ phòng học các bộ môn, phòng thí nghiệm, thực hành, thư viện, phòng đọc và sân chơi..., nhà trường đang tiếp tục xây dựng thêm các phòng học đảm bảo tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo. Hiện, nhà trường có 23 lớp học, 780 học sinh và đội ngũ 55 cán bộ, giáo viên.

Đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường luôn nhiệt huyết, yêu nghề, tất cả vì học sinh thân yêu, tích cực học hỏi, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn. Nhà trường hiện có 2 thạc sĩ, 42 cử nhân, 2 Nhà giáo ưu tú, 28 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 10 giáo viên dạy giỏi cấp Thành phố, 222 lượt cán bộ, giáo viên được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua” các cấp... 

Chất lượng giáo dục mũi nhọn của nhà trường luôn được quan tâm, Ban Giám hiệu nhà trường khuyến khích cán bộ, giáo viên tổ chức các hoạt động chuyên đề, ngoại khóa, thao giảng, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy. Đối với công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, nhà trường chọn những giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, có kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi phụ trách các đội tuyển. Các thầy, cô giáo luôn xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch cụ thể để bồi dưỡng phù hợp sở trường, năng lực và trình độ của học sinh. Đồng thời, nghiên cứu kỹ các bài giảng nâng cao, sử dụng các tài liệu tham khảo, tìm phương pháp truyền đạt kiến thức, kỹ năng làm bài cho học sinh. Nhờ vậy, học sinh các đội tuyển đã bắt nhịp tốt yêu cầu ngày càng cao của chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi. Những năm qua, nhà trường đã có 45 học sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia; 1.059 em đoạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh, 1.240 em đoạt giải học sinh giỏi cấp Thành phố. Từ mái trường này, nhiều thế hệ học sinh trở thành học sinh giỏi của các trường chuyên trong và ngoài tỉnh, sinh viên ưu tú ở các trường đại học, những nhà nghiên cứu khoa học, những thạc sĩ, tiến sĩ đang công tác trên nhiều lĩnh vực trong và ngoài nước.

Trong giai đoạn hiện nay, với tinh thần “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”, với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền, Sở GD&ĐT và Phòng GD&ĐT Thành phố, sự giúp đỡ, đồng hành của Ban đại diện cha mẹ học sinh, thầy và trò nhà trường càng thêm quyết tâm phát huy nội lực, tranh thủ mọi nguồn lực, tập trung cao độ cho mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục mũi nhọn, hoàn thành xuất sắc trọng trách của “nghề trồng người”, tiếp tục xây dựng Trường THCS Nguyễn Trãi đáp ứng yêu cầu trường chất lượng cao của Thành phố, xứng đáng ngôi trường mang tên Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi, là “địa chỉ đỏ” tin cậy của các em học sinh thân yêu.