Với phương châm “trẻ chơi mà học, học mà chơi”, hiện nay, tại các trường mầm non trên địa bàn tỉnh, trẻ mẫu giáo được tham gia nhiều trò chơi khác nhau, qua đó trẻ được thực hành, trải nghiệm, tìm tòi, khám phá, phát hiện...

Giờ học sáng tạo của cô và trò Trường Mầm non Tô Hiệu (Thành phố).

Ảnh: Hà Hòa

Ở lứa tuổi mẫu giáo lớn (5-6 tuổi), hoạt động nhận cảm của trẻ tiếp tục được hoàn thiện, độ nhạy cảm được nâng cao hơn, việc phân tích các thuộc tính của sự vật hiện tượng xung quanh tinh tế hơn. Chính nhờ độ nhạy cảm của các giác quan ngày càng cao nên trẻ ham học hỏi, tìm tòi, thích quan sát, khám phá thế giới xung quanh, tự mình giải câu đố, đưa ra kết luận, giải quyết các nhiệm vụ một cách hợp lý. Trò chơi học tập (TCHT) có sự hướng dẫn đúng đắn trẻ sẽ phát triển nhanh chóng, toàn diện. Bởi, trò chơi đòi hỏi các em phải trung thực thật thà, hiểu biết thành thạo trò chơi đó, biết vui sướng trước thành tích đạt được của người khác, cùng với thái độ cầu tiến, trẻ sẽ có được nhiều kinh nghiệm và hiểu biết, mang đến cho trẻ niềm vui và làm cho tình cảm của trẻ thêm phong phú.

Việc tổ chức hoạt động trò chơi trong quá trình dạy học theo chủ đề không những tạo cơ hội để trẻ vui chơi, giải trí trong giờ học, mà còn giúp trẻ lĩnh hội được kiến thức, đồng thời giáo dục trẻ ý thức trong cuộc sống, rèn luyện tính kỷ luật, ý thức trách nhiệm, góp phần hoàn thiện nhân cách của trẻ. Theo kết quả điều tra cho thấy quan điểm sử dụng TCHT khi tiến hành dạy trẻ học chủ yếu nhằm tạo hứng thú, củng cố kiến thức, rèn kỹ năng chiếm 98,3%; sử dụng với mục đích cung cấp kiến thức cho trẻ chiếm 47,9%; sử dụng làm hình thức chuyển tiếp giữa giờ học chiếm 62,8%. Một bộ phận (52,7%) cho rằng TCHT sử dụng theo chủ đề dạy học sẽ giúp giáo viên lên kế hoạch, xây dựng nội dung chương trình theo từng tuần, từng tháng khoa học hơn. Tuy nhiên, chọn TCHT phù hợp trong từng nội dung dạy học còn thiếu đồng bộ và sáng tạo. TCHT được giáo viên sử dụng ở lĩnh vực phát triển nhận thức: Làm quen với biểu tượng toán học (27,4%), làm quen với môi trường xung quanh (24,5%); phát triển ngôn ngữ (16,6%), số còn lại rải rác ở lĩnh vực phát triển thẩm mỹ, riêng lĩnh vực phát triển thể chất không có tỷ lệ giáo viên sử dụng TCHT. Phần lớn giáo viên gặp khó khăn về xây dựng, lựa chọn TCHT theo chủ đề; ảnh hưởng đến chất lượng sử dụng TCHT trong dạy học theo chủ đề ở các trường mầm non hiện nay.

Trong xây dựng hệ thống TCHT, phải đảm bảo tính mục đích, mục tiêu dạy học theo chủ đề, chủ điểm; tên gọi trò chơi phải phù hợp với nhiệm vụ, nội dung chơi và gợi cho trẻ khao khát được tham gia chơi. Nội dung các trò chơi phải huy động được kiến thức, kỹ năng mà trẻ đã có, đồng thời huy động được khả năng của trẻ vào việc giải quyết nhiệm vụ nhận thức, kéo theo sự phát triển trí tuệ. Trò chơi có cách chơi dễ nhớ, hấp dẫn và phù hợp với trình độ của trẻ; phương tiện, vật liệu để thực hiện trò chơi dễ kiếm, dễ làm, tận dụng từ các nguồn có sẵn xung quanh; trò chơi phải đảm bảo tính hệ thống, tính phát triển, đó là hệ thống trò chơi được sắp xếp từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, đảm bảo từng bước nâng cao khả năng học tập cho trẻ.

Qua nghiên cứu cho thấy, sau thử nghiệm, số trẻ đạt ở mức độ giỏi tăng lên 30%. So sánh biểu hiện kết quả học tập của trẻ ở nhóm trước và sau thử nghiệm, kết quả học tập của trẻ tăng lên rất nhiều. Điều đó, chứng tỏ thực nghiệm đã có tác động tích cực đến kết quả học tập của trẻ 5-6 tuổi nói riêng và hiệu quả giáo dục nói chung. Điều này cho thấy hệ thống TCHT trong dạy học theo chủ đề đã đem lại hiệu quả nhất định đối với kết quả học tập của trẻ 5-6 tuổi.

Vấn đề sử dụng TCHT trong dạy học theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tuy không phải là mới, nhưng với những ý tưởng mới trong cách thiết kế, cách thể hiện nội dung và cách kết hợp hài hòa giữa các TCHT với chủ đề học của trẻ, tìm ra những TCHT mới và cách sử dụng TCHT đó hiệu quả vào tổ chức hoạt động giáo dục ở trường mầm non và nâng cao kết quả học tập của trẻ.

Thu Hà

(Trường Cao đẳng Sơn La)