Giáo viên và cán bộ quản lí các trường tham gia thực nghiệm đều đánh giá cao ưu điểm và triển vọng của chương trình Giáo dục phổ thông (CT GDPT) mới. Tuy nhiên, một số yêu cầu cần đạt còn cao so với trình độ của học sinh; nội dung một số bài thực nghiệm tương đối khó; một số bài vẫn còn nặng về trang bị kiến thức.

Chiều 3/5, tại Hà Nội, Ban Phát triển các chương trình môn học đã họp báo công bố kết quả thực nghiệm và khảo sát ý kiến giáo viên, cán bộ quản lí về dự thảo các chương trình môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông (CT GDPT).

Tại cuộc họp báo, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng Chủ biên CT GDPT mới cho biết, trong thời gian 1 tháng đã thực hiện khoảng trên 6.000 tiết dạy. Nội dung bài dạy thực nghiệm có hai loại: Bài học là nội dung mới, không có trong chương trình hiện hành; bài học là nội dung có trong chương trình, SGK hiện hành nhưng được thực hiện theo phương pháp dạy học mới. Thực hiện các bài học thực nghiệm là 528 giáo viên tiểu học, 602 giáo viên THCS và 352 giáo viên THPT, tổng cộng 1 482 người.

Phạm vi thực nghiệm tại một số trường phổ thông thuộc 6 tỉnh, thành phố là Lào Cai, Hà Nội, Bình Định, Lâm Đồng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Cần Thơ đại diện 6 vùng kinh tế - xã hội trên phạm vi cả nước. Mỗi vùng chọn 1 tỉnh, mỗi tỉnh chọn 3 trường tiểu học, 3 trường THCS và 2 trường THPT đại diện cho các địa bàn phát triển khác nhau để thực nghiệm.

Với tổng số 2.960 phiếu phản hồi (online) đánh giá về dự thảo các CT môn học rất tập trung. Ý kiến “Không đồng ý” chiếm tỉ lệ rất nhỏ: Tính chung cả ba cấp học là 0,37% tổng số ý kiến đánh giá (Tiểu học: 0,14%; THCS: 0,31%; THPT: 1,09%).

Theo đánh giá ban đầu của Ban Phát triển các chương trình môn học, phần lớn các tiết dạy thực nghiệm diễn ra sôi nổi, mới mẻ. Nhiều giáo viên đã vận dụng tốt phương pháp tổ chức hoạt động, trao quyền chủ động cho học sinh, tạo tâm thế hào hứng và các hoạt động học tập hiệu quả ở học sinh.

Nhiều giáo viên đã mạnh dạn thay đổi ví dụ được gợi ý trong tài liệu thực nghiệm cho phù hợp với điều kiện của địa phương. Một số còn linh hoạt thay đổi cách bố trí lớp học, không gian học, dùng hình thức trò chơi để học sinh học một cách thoải mái, hứng thú. Các hình thức thảo luận nhóm, thảo luận cặp đôi,... được sử khá dụng hợp lí và hiệu quả.

Tuy nhiên, một số thầy cô vẫn chưa thay đổi được thói quen truyền thụ kiến thức đơn thuần nên chưa tạo ra được những giờ học hiệu quả, trong đó mỗi học sinh đều được hoạt động để tự mình tìm tòi kiến thức, rèn luyện kĩ năng và vận dụng những điều đã học để phát hiện, giải quyết vấn đề trong cuộc sống phù hợp với lứa tuổi.

Một số giáo viên thiên về hỏi đáp giữa giáo viên với một vài học sinh. Một số tuy có tổ chức cho học sinh làm việc nhóm nhưng cách làm việc còn mang tính hình thức, chưa tạo điều kiện để mỗi học sinh trong nhóm hoạt động, tự tạo ra sản phẩm của mình, đóng góp vào kết quả làm việc chung.

“Thực tế cho thấy giờ dạy chỉ thành công khi giáo viên nắm vững nội dung chương trình và vận dụng được phương pháp dạy học mới để tổ chức hoạt động học tập của học sinh”- GS Nguyễn Minh Thuyết nhấn mạnh.

GS Nguyễn Minh Thuyết dẫn chứng, ví dụ bài dạy thực nghiệm Lịch sử và Sử học, một chủ đề mới được coi là khô và khó trong CT Lịch sử lớp 10, dạy ở Trường THPT số 2 thành phố Lào Cai được đánh giá là rất thành công. Đó là nhờ giáo viên nắm chắc nội dung bài học và có phương pháp tổ chức hoạt động tốt, khơi gợi được hứng thú ở học sinh, lôi cuốn các em tích cực tham gia hoạt động.

Ngay cả trường hợp giáo viên dạy lần đầu không thành công, nếu cán bộ chỉ đạo hoặc tổ chuyên môn phát hiện được vấn đề, kịp thời góp ý, hướng dẫn giáo viên thiết kế lại các hoạt động học tập, thì ở lượt dạy thứ 2, giờ dạy rất thành công. Thực tế này diễn ra ở Trường THCS Minh Hà, huyện Thạch Thất, Hà Nội.

Cũng theo Báo cáo kết quả thực nghiệm và khảo sát của Ban Phát triển các chương trình môn học, giáo viên và cán bộ quản lí các trường tham gia thực nghiệm đều đánh giá cao ưu điểm và triển vọng của CT GDPT mới: Chương trình các môn học đã xác định đúng các phẩm chất và năng lực mà môn học hình thành, phát triển cho học sinh. Phần lớn các bài học thực nghiệm đã xác định đúng những yêu cầu cần đạt ở mỗi bài học; chú trọng tổ chức các hoạt động học tập, tương tác của học sinh.

Tuy nhiên, một số yêu cầu cần đạt còn cao so với trình độ của học sinh; nội dung một số bài thực nghiệm tương đối khó; một số bài vẫn còn nặng về trang bị kiến thức; dung lượng của một số bài chưa phù hợp với thời lượng dạy học. Việc bố trí nhiều đơn vị kiến thức trong một bài học không tạo điều kiện cho học sinh thực hiện các hoạt động khám phá, luyện tập và vận dụng kiến thức vào đời sống. Đây là những hạn chế, bất cập cần được mỗi nhóm tác giả chương trình môn học nghiêm túc xem xét và kiên quyết khắc phục trong thời gian tới.

Kết quả thực nghiệm và khảo sát ý kiến giáo viên, cán bộ quản lí đem lại những bài học bổ ích đối với công tác hoàn thiện chương trình và tập huấn giáo viên, cán bộ quản lí về chương trình và về SGK sắp tới.

Ban Phát triển chương trình GDPT tổng thể, Ban Phát triển các chương trình  môn học đã phân tích kết quả các giờ dạy thực nghiệm, tiếp thu ý kiến giáo viên, cán bộ quản lí ở cơ sở, kết hợp với góp ý của các Sở GD&ĐT, các chuyên gia giáo dục, các tầng lớp nhân dân và Hội đồng Quốc gia Thẩm định chương trình GDPT tổng thể, chương trình môn học để hoàn thiện chương trình.

Từ kết quả thực nghiệm, Ban Phát triển chương trình GDPT tổng thể, Ban Phát triển các chương trình môn học kiến nghị Bộ chỉ đạo xây dựng kế hoạch, nội dung, phương pháp tập huấn giáo viên, cán bộ quản lí thật chu đáo, hiệu quả. Cán bộ chỉ đạo, quản lí và giáo viên cần được tập huấn kĩ về chương trình GDPT mới và SGK mới.