Những nghiên cứu mới đây cho thấy sự tác động của thiên tai đối với các tỉnh miền núi Tây Bắc nói chung và Sơn La nói riêng là rất lớn. Các loại thiên tai thường gặp nhất là: Lũ ống, lũ quét, lở đất, rét đậm, rét hại và mưa đá hàng năm đã gây những thiệt hại không nhỏ cho địa phương, gây thương vong về người, phương tiện sinh kế, mùa vụ, cơ sở hạ tầng như: Đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà cửa hư hỏng nặng. Do vậy, Sơn La được chọn để triển khai dự án “Quản lý rủi ro thảm họa dựa vào cộng đồng có lồng ghép giới tại các tỉnh Tây Bắc Việt Nam”.

Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hỗ trợ gạo cho học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS xã Nà Ớt, huyện Mai Sơn.

Dự án “Quản lý rủi ro thảm họa dựa vào cộng đồng có lồng ghép giới tại các tỉnh Tây Bắc Việt Nam” do Hội CTĐ Pháp, Hội CTĐ Mỹ tài trợ được triển khai tại các xã: Chiềng La, Chiềng Ngàm, Bản Lầm (Thuận Châu); Chiềng Lao, Chiềng San (Mường La) và phường Chiềng Lề (Thành phố). Với mục tiêu tăng cường năng lực của người dân các vùng dân tộc thiểu số dễ bị tổn thương và các đối tác địa phương nhằm giảm thiểu rủi ro và ứng phó thảm họa thông qua phương pháp tiếp cận có sự tham gia, có thể nhân rộng và nhạy cảm giới. Trong 3 năm, Dự án đã triển khai đồng bộ đúng tiến độ và có hiệu quả các hoạt động, như mở các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ hội, tập trung vào các nội dung cơ bản: Đào tạo tập huấn viên quản lý rủi ro thảm họa dựa vào cộng đồng; đội ứng phó thảm họa cấp tỉnh; sơ cấp cứu ban đầu; quản lý dự án, giới; ứng phó khẩn cấp; tuyên truyền viên truyền thông về giảm thiểu rủi ro thảm họa; đã trang bị cho người dân và học sinh kiến thức về phòng ngừa, ứng phó với thiên tai thảm họa. Diễn tập ứng phó với thảm họa lũ lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, cháy rừng được triển khai tại 6 xã thuộc dự án, đây là hoạt động nhằm giúp các xã chủ động về khả năng ứng phó của địa phương với thảm họa.

Đồng thời, Dự án đã triển khai các hoạt động hỗ trợ thiết thực xây dựng một số công trình ứng phó thiên tai tại các địa phương và các trường tiểu học thuộc vùng dự án: Xây kè, làm lan can Trường tiểu học Chiềng La (Thuận Châu); gia cố lan can sân chơi dọc bờ kè sân Trường tiểu học Chiềng Lề (Thành phố); nâng cấp hệ thống nước sinh hoạt Trường tiểu học Chiềng San (Mường La); di dời đường dây điện khu trung tâm Trường tiểu học Bản Lầm (Thuận Châu); khoan giếng nước phục vụ nhu cầu sinh hoạt nội trú Trường tiểu học Chiềng Ngàn (Thuận Châu); nâng câp hệ thống nước sinh hoạt trường và xây nhà tắm nữ học sinh nội trú Trường tiểu học Chiềng Ngàm (Thuận Châu)... Ngoài ra, còn trang bị 8 đèn pin sạc, 8 đèn tích điện, 6 cáng cứu thương, 57 bình cứu hỏa, 10 túi sơ sinh, 6 máy bơm, 70 phao cứu hộ học sinh, 50 phao cứu hộ người lớn và 24 bộ nẹp xương trẻ phát cho các trường học, để sẵn sàng tham gia ứng cứu khi có thiên tai, thảm họa xảy ra. Bệnh cạnh đó, Dự án còn trang bị cho đội ứng phó cấp cộng đồng 180 áo phao, 30 phao cứu hộ, 72 đèn xạc pin, 144 mũ bảo hộ lao động, 144 bộ áo mưa, ủng đi mưa...

Bà Nguyễn Thị Thu, Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh, Giám đốc Dự án cho biết: Trong 3 năm thực hiện, Dự án còn chú trọng đến hoạt động đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương tại đô thị và đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng tại 6 xã, phường, thu hút 1.652 người dân tham gia vào các hoạt động đánh giá, trong đó tỷ lệ nữ tham gia trên 36%. Kết quả cao nhất của hoạt động này là góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ và người dân về thiên tai thảm họa tại địa phương, nhận biết được các vùng hiểm họa và xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai tại địa phương. Với cách làm tập trung nâng cao tuyên truyền, Dự án đã góp phần nâng cao kiến thức về thảm họa cho cán bộ, nhân dân về nhận thức, suy nghĩ và hành động đúng khi thiên tai xảy ra, tạo điều kiện cho các xã, các trường có đủ trang thiết bị để phục vụ khi bão, lũ xảy ra; đến nay, các địa phương đã chủ động lập kế hoạch phương án phòng chống lụt bão cụ thể, rõ ràng.

Hiệu quả của dự án đã góp phần nâng cao năng lực hoạt động của Hội Chữ thập đỏ, Dự án đã kết thúc, song mô hình dự án sẽ được tiếp tục triển khai cho các xã còn lại, nhằm giúp cho chính quyền, cộng đồng dân cư biết cách chủ động, phòng ngừa khi có thiên tai thảm họa xảy ra. Đồng thời, duy trì bảo dưỡng sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị và công trình mà dự án đã đầu tư.