Giữ nghề rèn truyền thống

Hơn 20 năm qua, gia đình ông Sùng Tráng Tủa, bản Pá Khoang, xã Mường Lèo, huyện Sốp Cộp, luôn giữ nghề rèn truyền thống của dân tộc Mông. Với những bí quyết gia truyền, sản phẩm có độ tinh xảo, sắc và bền, được khách hàng ưa chuộng.

Ông Sùng Tráng Tủa (bên phải) kiểm tra chất lượng dao sau khi rèn.

Lò rèn của gia đình ông Tủa được dựng ngay gần nhà, rộng khoảng 40m². Ông Tủa chia sẻ: 15 tuổi, tôi đã giúp bố tôi thực hiện một số công đoạn trong rèn dao và học nghề. Năm tôi 40 tuổi, bố mất, tôi tiếp tục kế nghiệp nghề rèn. Để làm ra sản phẩm đẹp về mẫu mã, sử dụng tốt phải trải qua nhiều công đoạn, từ lựa chọn thép, định hình phôi, nung, rèn, tôi, mài, làm cán, vỏ dao... Ngoài ra, độ dài, độ to bản lưỡi dao, chuôi, độ dày, mỏng từ cán đến mũi dao được tính toán phù hợp khi sử dụng.

Lò rèn truyền thống của đồng bào dân tộc Mông nói chung và của gia đình ông Tủa nói riêng được đắp bằng đất trộn rơm nhào nhuyễn, sau đó để khô tự nhiên; mặt lò võng xuống để có thể đựng một lượng than nhất định, bên hông lò có một lỗ hình tròn để thổi gió cung cấp cho lò lúc rèn. Than dùng để rèn là than của gỗ nhãn, gỗ dẻ, sau khi đốt lấy than, than được ủ dưới hố đất một tuần mới sử dụng được. Tùy vào tính chất từng loại thép mà áp dụng những cách tôi khác nhau như tôi bằng nước, thân cây chuối, bùn ao hoặc dầu nhớt; có thể tôi 1 phần lưỡi dao hoặc tôi toàn bộ dao...

 Theo ông Tủa, khó nhất trong các công đoạn rèn là việc nung phôi. Phôi sắt sau khi nung đem ra quai búa, thao tác này đòi hỏi sự khỏe khoắn, nhanh, dứt khoát trong từng nhịp búa, muốn công cụ sắc bén, không bị nứt lưỡi cần tôi đến độ vừa phải, nhìn màu thép sau khi nung đỏ để quyết định chính xác thời điểm tôi. Vỏ dao thường được làm bằng gỗ pơ mu, gỗ mun hoặc dâu rừng, bởi những loại gỗ này có vân đẹp, thớ gỗ dai, dễ tạo hình và có độ bền, bóng theo thời gian sử dụng. Cán dao và vỏ dao được gia cố bằng khâu đồng hoặc bện bằng dây mây để tăng độ thẩm mỹ.

Năm 2020, gia đình ông mở rộng quy mô lò rèn và trang bị thêm quạt điện thổi lò, máy mài, máy dập phôi... Hiện nay, mỗi tháng, lò rèn của ông sản xuất từ 30 - 40 sản phẩm, chủ yếu là các loại dao đi rừng, với giá từ 250 - 400 nghìn đồng/sản phẩm, thu nhập trung bình từ 7 - 8 triệu đồng/tháng, tiêu thụ trong xã, huyện, trong tỉnh và gửi đi cho khách ở các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Hà Nội.

Một trong những khách thường xuyên đặt dao rèn của ông Tủa, anh Nguyễn Văn Long, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, Hà Nội, thông tin: Những sản phẩm do ông ấy làm ra không chỉ bền, đẹp, sắc, mà còn thể hiện được tấm lòng của người muốn lưu giữ nghề thủ công truyền thống của dân tộc.

Bài, ảnh: Trường Sơn
BÌNH LUẬN

Bạn còn 500/500 ký tự

Bạn vui lòng nhập từ 5 ký tự trở lên !!!

Tin mới

  • 'Tăng cường quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

    Tăng cường quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

    Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ theo Công điện số 88/CĐ-TTg ngày 12/6/2025 về tăng cường quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đây là một trong bước tiến để nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động bán hàng hóa, góp phần tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng.
  • 'Thực hành quyền công tố, kiểm sát các vụ án ma túy

    Thực hành quyền công tố, kiểm sát các vụ án ma túy

    Xã hội -
    Bảo đảm mọi hành vi phạm tội phải được khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, nghiêm minh, Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án an ninh, ma túy, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, luôn thực hiện tốt nhiệm vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát theo pháp luật trong việc khởi tố, điều tra, xét xử các vụ án đúng quy định của pháp luật, không để lọt tội phạm.
  • 'Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế

    Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế

    Khoa Giáo -
    Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là một dấu mốc đặc biệt trong lịch sử giáo dục Việt Nam, khi lần đầu tiên được tổ chức theo phương thức mới của Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, kỳ thi diễn ra thành công tốt đẹp, đảm bảo an toàn, nghiêm túc.
  • 'Hiệu quả các mô hình khuyến nông

    Hiệu quả các mô hình khuyến nông

    Kinh tế -
    Với vai trò “cầu nối” đưa khoa học kỹ thuật đến với nhân dân, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Thuận Châu xây dựng, nhân rộng các mô hình khuyến nông, góp phần nâng cao trình độ sản xuất, khả năng ứng dụng khoa học kỹ thuật, giúp nông dân vươn lên xóa đói giảm nghèo bền vững.
  • 'Tăng chỉ số cải cách hành chính

    Tăng chỉ số cải cách hành chính

    Cải cách hành chính -
    Theo kết quả công bố của Bộ Nội vụ, chỉ số cải cách hành chính của tỉnh Sơn La năm 2024 xếp thứ 12/63 tỉnh, thành phố trên cả nước, tăng 1 bậc trên bảng xếp hạng so với năm 2023, đứng đầu trong 7 tỉnh miền núi phía Bắc, đứng thứ 4/14 tỉnh Trung du và miền núi phía Bắc.
  • 'Sẵn sàng cho sự kiện trọng đại

    Sẵn sàng cho sự kiện trọng đại

    Xã hội -
    Sơn La những ngày trước mốc lịch sử trọng đại của đất nước, ngày 1/7/2025 mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức vận hành đi vào hoạt động trên toàn quốc. Từ Trung tâm tỉnh đến các xã, không khí hân hoan, phấn khởi chào đón sự kiện trọng đại. Cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc rạo rực chào đón ngày hội lớn, với một quyết tâm, đưa Sơn La cùng cả nước tiến bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
  • 'Bắc Yên nâng cao năng lực tổ chức cơ sở đảng

    Bắc Yên nâng cao năng lực tổ chức cơ sở đảng

    Xây dựng Đảng -
    Những năm qua, Huyện ủy Bắc Yên đã cụ thể hóa chủ trương của Đảng, triển khai đồng bộ, quyết liệt, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng gắn với củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng vững mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
  • 'Người có uy tín tiên phong phát triển kinh tế

    Người có uy tín tiên phong phát triển kinh tế

    Gương sáng bản làng -
    Người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số là chỗ dựa tinh thần, cầu nối quan trọng giữa Đảng, chính quyền và nhân dân. Ông Vì Văn Luống, bản Nà Dạ, xã Chiềng On, huyện Yên Châu, là một trong những tấm gương tiêu biểu, tiên phong trong phát triển kinh tế và gương mẫu trong xây dựng đời sống nơi vùng biên.
  • 'Chính sách miễn, hỗ trợ học phí góp phần nâng cao chất lượng giáo dục

    Chính sách miễn, hỗ trợ học phí góp phần nâng cao chất lượng giáo dục

    Khoa Giáo -
    Ngày 26/6, Quốc hội thông qua Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Với chính sách nhân văn này, sẽ góp phần quan trọng để tạo sự công bằng và nâng cao chất lượng giáo dục tại các địa phương.