Mô hình "Dòng họ Giàng tự quản về an ninh trật tự", bản Pu Hao, xã Mường Lạn, huyện Sốp Cộp, thành lập tháng 2 năm 2023. Hiệu quả mô hình đã góp phần tích cực trong công tác đảm bảo an ninh trật tự, bảo vệ an ninh Tổ quốc ở cơ sở, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Bản Pu Hao cách trung tâm xã Mường Lạn 11 km, giáp bản Ka Lăng, Kéo Củ, huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn (nước CHDCND Lào). Trước đây, đời sống của đa số nhân dân trong dòng họ Giàng còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí hạn chế, nên những đối tượng xấu lợi dụng, lôi kéo một số người nhẹ dạ cả tin để kích động, gây rối, âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các mâu thuẫn trong dòng họ, trộm cắp vặt, uống rượu say, gây rối trật tự công cộng vẫn còn xảy ra.

Trước tình hình đó, được Công an huyện hỗ trợ, xã đã thành lập và ban hành quy chế hoạt động của mô hình “Dòng họ tự quản về an ninh, trật tự” tại bản Pu Hao, xã Mường Lạn. Chỉ đạo Công an xã Mường Lạn hướng dẫn, đôn đốc dòng họ thực hiện sinh hoạt, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, tố giác, phát giác tội phạm và vi phạm pháp luật trong dòng họ.

Ông Giàng A Ly, Trưởng dòng họ Giàng, cho biết: Hiện nay, dòng họ có 62 hộ, hơn 369 nhân khẩu. Sau khi triển khai mô hình, 100% các hộ dân trong dòng họ ký cam kết chấp hành quy định của pháp luật, không tin, không nghe theo luận điệu tuyên truyền của kẻ xấu; duy trì tốt sinh hoạt định kỳ hằng tháng, phổ biến các quy định của pháp luật cho thành viên trong dòng họ.

Tại các cuộc họp định kỳ, dòng họ đánh giá công tác bảo đảm an ninh trật tự; triển khai chủ trương của cấp ủy, chính quyền các cấp về phát triển kinh tế, cải tạo vườn tạp, xoá bỏ các hủ tục lạc hậu; thăm hỏi tình hình học tập của các con, cháu trong dòng họ. Các thành viên đóng góp ý kiến để giáo dục con, cháu trong gia đình, dòng họ tránh xa tệ nạn xã hội, sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật.

Năm 2023, dòng họ đã phối hợp với cơ quan chức năng tuyên truyền, vận động 2 trường hợp đi cai nghiện bắt buộc; quản lý, giáo dục 3 trường hợp sử dụng chất ma túy và 1 trường hợp giáo dục tại xã. Phối hợp với Ban quản lý bản Pu Hao giải quyết 1 vụ việc mẫu thuẫn liên quan đến tranh chấp nguồn nước.

Duy trì, nâng cao hiệu quả mô hình, dòng họ Giàng đã đề ra quy ước, nếu các thành viên trong họ vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định. Hộ gia đình có thành tích xuất sắc trong thực hiện phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc và làm kinh tế giỏi, có con, em  đạt thành tích tốt trong học tập sẽ được thưởng và biểu dương trong các cuộc họp dòng họ. Các thành viên dòng họ đều cần cù, chịu khó phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo.

Trong quá trình vận động duy trì hoạt động của mô hình "Dòng họ Giàng tự quản về an ninh trật tự", Công an huyện Sốp Cộp, Đoàn 326 và các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đã hỗ trợ 500 con gà giống, 8 con lợn giống, 2 con trâu và 21 bếp gas; tặng 10 suất quà (trị giá 500.000 đồng/suất) cho các già làng, người có uy tín, hộ hoàn cảnh khó khăn trong dòng họ.

Nhờ thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, số người trong dòng họ vi phạm pháp luật và mắc tệ nạn xã hội đã giảm đáng kể. Ý thức chấp hành pháp luật của các thành viên trong dòng họ ngày càng được nâng lên; các mâu thuẫn, tranh chấp giữa các hộ đều được trưởng dòng họ và những người có uy tín trong dòng họ giải quyết, góp phần đảm bảo an ninh trật tự. Thành viên trong họ luôn đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa.

Nhận xét về hiệu quả mô hình “Dòng họ Giàng tự quản về an ninh trật tự”, Trung tá Quàng Văn Soạn, Phó trưởng Công an huyện Sốp Cộp, cho biết: Dòng họ Giàng đã và đang góp phần đáng kể vào việc giữ gìn an ninh chính trị, trật tự xã hội trên địa bàn; đoàn kết xây dựng gia đình, dòng họ văn hóa, được cấp ủy, chính quyền xã Mường Lạn ghi nhận và đánh giá là dòng họ tiêu biểu cần được nhân rộng tại địa phương.