Phát triển du lịch bền vững, huyện Vân Hồ đang tập trung thực hiện nhiều giải pháp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho lao động trong lĩnh vực du lịch, tạo ấn tượng tốt đẹp đối với du khách khi đến tham quan, trải nghiệm trên địa bàn.

Chú trọng công tác tập huấn, đào tạo

Vân Hồ là huyện cửa ngõ của tỉnh, nằm trong Khu du lịch quốc gia Mộc Châu. Nơi đây có khí hậu mát mẻ trong lành, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ, cùng nhiều nét văn hóa độc đáo, giàu bản sắc của cộng đồng 5 dân tộc anh em. Hiện nay, trên địa bàn huyện Vân Hồ có 2 khu du lịch, 10 nhà nghỉ, khu nghỉ dưỡng và 20 homestay cộng đồng, chủ yếu thuộc 4 xã: Vân Hồ, Chiềng Yên, Chiềng Khoa, Lóng Luông. Ngoài ra, huyện còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh gắn với các sự kiện lịch sử, huyền tích dân gian, như: Đền Hang Miếng, xã Quang Minh; Đền thờ nàng Bẳng Mương, xã Chiềng Khoa; Đền Cô Đôi thượng ngàn, xã Song Khủa… ước tính toàn huyện hiện có khoảng 300 người đang làm việc liên quan đến lĩnh vực du lịch.

Xác định nguồn nhân lực du lịch có vai trò quyết định chất lượng dịch vụ du lịch, từ năm 2021 đến nay, huyện Vân Hồ đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn của tỉnh tổ chức 11 lớp tập huấn kỹ năng quản lý Nhà nước, nghiệp vụ du lịch cho gần 200 lượt người, với nhiều nội dung đa dạng, như: Kỹ năng đón tiếp khách nấu ăn, thuyết minh viên, tiếng Anh cộng đồng, marketing, quản lý điểm đến, tổ chức biểu diễn, bảo vệ môi trường… nhằm nâng cao kỹ năng thực hành nghiệp vụ, phát triển đội ngũ hướng dẫn viên chất lượng cao.

Ông Ngô Văn Dự, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin, huyện Vân Hồ, cho biết: Nằm trong Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu, những năm qua, huyện Vân Hồ đã được hỗ trợ triển khai nhiều dự án lớn nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho phát triển du lịch, như: Dự án Great - “Thúc đẩy bình đẳng giới thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch”; Dự án “Quản lý toàn diện điểm đến Mộc Châu”… qua đó hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng, đào tạo người dân, đặc biệt là phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số về các kỹ năng để phát triển du lịch. Từ đó, tạo đòn bẩy để xây dựng các điểm du lịch cộng đồng chất lượng cao, nâng cao năng lực quản lý Nhà nước, quản trị doanh nghiệp và chất lượng phục vụ của những chủ homestay, nhà hàng, điểm tham quan, lưu trú.

Cùng với việc tổ chức các hoạt động tập huấn cho đội ngũ làm du lịch, hàng năm, huyện Vân Hồ còn tổ chức nhiều cuộc thi, như: Hướng dẫn viên du lịch giỏi, Thuyết minh viên du lịch cộng đồng… Mới đây nhất là cuộc thi “Đại sứ du lịch Vân Hồ” lần thứ nhất năm 2024, đã tìm kiếm được nhiều gương mặt trẻ tài năng, tích cực tham gia vào các hoạt động giới thiệu, quảng bá những nét đẹp về lịch sử, văn hóa, các danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Vân Hồ nói riêng, Khu du lịch quốc gia Mộc Châu nói chung, đến với đông đảo du khách trong nước và quốc tế.

Phát triển nhân lực du lịch cộng đồng

Nhiều năm nay, Homestay A Chu tại bản Hua Tạt là một trong những điểm đến yêu thích của nhiều đoàn khách du lịch mỗi khi có dịp ghé thăm vùng đất Vân Hồ. Du khách đến đây không chỉ ấn tượng bởi không gian lưu trú gần gũi với thiên nhiên, mang đậm bản sắc dân tộc vùng cao, mà còn có được những trải nghiệm tốt về phong cách phục vụ, đón tiếp chuyên nghiệp. Các dịch vụ nghỉ dưỡng, như: Ẩm thực, đốt lửa trại, tắm lá thuốc, thưởng thức văn nghệ cộng đồng… được homestay giới thiệu một cách khéo léo, tạo sự hài lòng và thu hút du khách.

Anh Tráng A Chu, chủ Homestay A Chu, chia sẻ: Chúng tôi hiện có 6 nhân viên đều là người dân tộc Mông của bản Hua Tạt, tất cả đều được tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn về du lịch do tỉnh và huyện tổ chức hàng năm, nhờ vậy, đều nắm vững những kỹ năng trong việc đón tiếp, phục vụ khách du lịch. Ngoài ra, các nhân viên đều có thể giao tiếp cơ bản bằng tiếng Anh với khách nước ngoài, biết múa hát, dẫn chương trình và làm hướng dẫn viên.

Xã Chiềng Yên có phong cảnh thiên nhiên hoang sơ với những cánh rừng xanh ngát trải dài, thác Tạt Nàng hùng vĩ thơ mộng, suối nước nóng bản Phụ Mẫu, suối cá bản Bướt…, cùng nhiều nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân tộc Thái, Mường, những yếu tố đó đã giúp địa phương này có nhiều tiềm năng phát triển hai loại hình du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng.

Từ năm 2019, xã Chiềng Yên được Tổ chức AOP (Australia) và các công ty lữ hành tài trợ thực hiện dự án “Thúc đẩy bình đẳng giới thông qua du lịch cộng đồng”, giúp nhân dân hai bản Nà Bai và Phụ Mẫu được học tập kỹ năng làm du lịch, hướng dẫn chỉnh trang cảnh quan, nhà cửa để phục vụ du khách; nâng cao năng lực kinh doanh, ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội trong hoạt động quảng bá, giới thiệu điểm đến, check in đặt phòng... Đến nay, hai bản Nà Bai và Phụ Mẫu có 15 hộ gia đình làm homestay, có đầy đủ điều kiện về cơ sở hạ tầng, dịch vụ lưu trú, ăn uống và các hoạt động trải nghiệm..., đảm bảo đáp ứng nhu cầu của du khách.

Ông Đỗ Minh Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Yên, thông tin: Từ đầu năm đến nay, các cơ sở du lịch trên địa bàn xã đã đón gần 2.300 lượt khách đến tham quan, doanh thu ước đạt hơn 2,2 tỷ đồng. Thời gian tới, xã Chiềng Yên tiếp tục phát huy các lợi thế về thiên nhiên, văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng, tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn không gian kiến trúc và bản sắc văn hóa truyền thống; nâng cao kỹ năng đón tiếp, phục vụ du khách, sáng tạo các sản phẩm đồ lưu niệm bằng mây tre, vải, tăng thêm thu nhập.

Để du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Từ đầu năm đến nay, huyện Vân Hồ đón 275.000 lượt khách du lịch, doanh thu dịch vụ đạt trên 162 tỷ đồng (tăng 136% so với cùng kỳ năm trước). Chất lượng và số lượng nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực du lịch tại huyện Vân Hồ đã được nâng lên qua từng năm. Tuy nhiên, vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển du lịch. Đội ngũ lao động chuyên nghiệp, lực lượng quản lý có kinh nghiệm về du lịch còn thiếu và yếu; nhất là đội ngũ hướng dẫn viên và nhân viên quản lý tại các điểm lưu trú du lịch vẫn còn hạn chế về kỹ năng trong thực hiện nghiệp vụ.

Chị Nguyễn Thị Thu Hương, Giám đốc Công ty lữ hành Hương Thu Travel, cho biết: Từ đầu năm đến nay, đơn vị đã tổ chức nhiều tour du lịch, đưa trên 500 lượt khách đến với Vân Hồ, Mộc Châu, trong đó, có hơn 30% là khách quốc tế. Chúng tôi thấy rằng, thị hiếu của du khách giờ đây không chỉ là vui chơi, giải trí, trải nghiệm tại những vùng đất mới, mà còn có nhu cầu tìm hiểu văn hóa trên hành trình khám phá của mình. Chẳng hạn, một người đầu bếp không những nấu ăn ngon mà cần có thêm cả kiến thức về văn hóa, biết ngoại ngữ để có thể trực tiếp thuyết minh, kể những câu chuyện liên quan tới nguồn gốc nguyên liệu, giá trị kết tinh yếu tố văn hóa thể hiện qua đặc sản ẩm thực tới du khách. Vì vậy, chính quyền địa phương và các điểm du lịch, homestay của Vân Hồ cần quan tâm hơn trong việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ nhân lực trực tiếp tham gia hoạt động du lịch.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Vân Hồ lần thứ II, nhiệm kỳ 2020-2025, đặt ra hai chỉ tiêu về lĩnh vực du lịch: Phấn đấu đón 450.000 lượt khách và doanh thu dịch vụ du lịch đạt 350 tỷ đồng. Đến nay, huyện đã hoàn thành và vượt chỉ tiêu về lượng khách với trên 583.000 lượt, tuy nhiên, doanh thu dịch vụ du lịch mới đạt 270 tỷ đồng (đạt 77%). Lượng khách tăng nhưng doanh thu còn thấp, điều đó cho thấy ngành du lịch Vân Hồ cần tạo ra nhiều hơn các sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt, cùng một đội ngũ nhân lực du lịch chuyên nghiệp, chất lượng, nhằm tạo cho du khách những trải nghiệm mới ấn tượng, muốn ở lại lâu hơn và sẵn sàng chi trả nhiều hơn trong chuyến đi.

Trước những thách thức đặt ra, thời gian tới, huyện Vân Hồ tiếp tục xây dựng kế hoạch, phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức các chương trình tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch; phát huy vai trò của đoàn viên thanh niên trong sáng tạo, xây dựng những mô hình hay về du lịch, quảng bá tiềm năng lợi thế về du lịch tại địa phương thông qua các nền tảng mạng xã hội. Khuyến khích đội ngũ trực tiếp làm du lịch chủ động học hỏi kinh nghiệm làm du lịch tại các địa phương khác, tự trau dồi kinh nghiệm, vốn hiểu biết về văn hóa dân tộc cũng như kỹ năng thuyết trình, kỹ năng giao tiếp; chủ động liên kết dịch vụ và xây dựng các tour, tuyến du lịch hấp dẫn, thu hút du khách.