Với phong cảnh đẹp, khí hậu trong lành, lưu giữ bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, Dao, bản Chiềng Đi 1, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, trở thành điểm du lịch thu hút du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng.

Bản Chiềng Đi 1, nằm sát quốc lộ 6, giáp danh giữa hai huyện Mộc Châu – Vân Hồ. Chiềng Đi mùa nào cũng đẹp, khi xuân về cả bản rực rỡ những sắc hoa mận, hoa đào, cả đất trời như được bao phủ bởi màu trắng tinh khôi hoa mận, xem màu phớt hồng của hoa đào. Vào mùa hè, bản xanh ngát với những đồi chè bao quanh. Mùa thu về, những cánh đồng hoa cải vàng, cải trắng trải rộng khắp bản. Đông đến, sắc vàng của dã quỳ sau làn sương mờ ảo, tạo vẻ bình yên, thơ mộng, mời gọi du khách đến trải nghiệm và khám phá.

Ông Vàng A Thanh, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Chiềng Đi 1, thông tin: Bản hiện có 174 hộ với 2 dân tộc Mông, Dao cùng sinh sống. Hiện nay, bà con trong bản luôn gìn giữ và bảo tồn được nhiều nét văn hóa truyền thống, như: Trang phục, ẩm thực, trò chơi dân gian, văn nghệ dân gian, nhạc cụ khèn và những nghề thủ công làm giấy, rèn dao, dệt vải, in hoa văn bằng sáp ong… Bản còn có nhiều sản vật nông sản đặc trưng, như lúa tẻ dâu, khoai sọ mán, đào, mận, rau cải mèo… để tạo sản phẩm phục vụ phát triển du lịch cộng đồng.

Ban Quản lý bản du lịch Cộng đồng Chiềng Đi 1 được thành lập; thành viên là các hộ làm du lịch của bản. Ban Quản lý đã được huyện tổ chức đi thăm quan, học tập kinh nghiệm tại những nơi có mô hình du lịch cộng đồng để tạo điều kiện cho người dân học hỏi kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh, gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống, giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và kỹ năng phục vụ du khách.

Chiềng Đi 1 đã thành lập và duy trì 1 nhóm thổ cẩm, 1 nhóm làm đồ lưu niệm bằng tre, nhằm sản xuất, chế tác các sản phẩm, đồ lưu niệm phục vụ nhu cầu của khách du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân trong bản. Hiện, có 10 hộ dân trong bản đã xây dựng các điểm nghỉ dưỡng, homestay, nhà hàng phục vụ nhu cầu của du khách.

Với ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của nhân dân tại địa phương gắn với phát triển du lịch cộng đồng, tối thứ 7 hằng tuần, người dân bản Chiềng Đi 1 tổ chức chợ phiên. Chợ phiên là nơi người dân trong bản và du khách tụ họp về, tại chợ, người dân bày bán các sản phẩm đồ thủ công, thổ cẩm, nông sản do chính người dân tại bản sản xuất ra. Đến chợ phiên, du khách còn được trải nghiệm giã bánh dày của đồng bào Mông; say sưa trong các điệu múa chuông của dân tộc Dao và nhảy tha khềnh của dân tộc Mông; thưởng thức những món ăn dân tộc...

Cùng gia đình đến trải nghiệm tại bản Chiềng Đi 1, anh Nguyễn Thành Nam, du khách đến từ thành phố Nam Định, cho biết: Đến bản, chúng tôi đã được trải nghiệm nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông, Dao qua việc cùng ăn, cùng ở và sinh hoạt với bà con; được thưởng thức những món đặc sản của núi rừng, như thịt trâu, thịt bò gác bếp, xôi ngũ sắc, nộm rau rừng... đem lại cho chúng tôi nhiều cảm xúc, được nghỉ ngơi, thư giãn bên người thân bạn bè sau những ngày làm việc mệt mỏi.

Hỗ trợ bản phát triển du lịch cộng đồng, năm 2022, huyện Vân Hồ đầu tư hệ thống điện chiếu sáng tại bản du lịch cộng đồng bản Chiềng Đi 1 với chiều dài 2,5km; đảm bảo đáp ứng nhu cầu đi lại, vui chơi của người dân và du lịch vào ban đêm. Đặc biệt, dự án cộng đồng “Bản Art_Stay - Đã lên núi, phải ở bản” do nhóm của nghệ sĩ piano Phó An My và các họa sỹ thực hiện trong năm 2002 đã vận động người dân phục dựng lại những ngôi nhà truyền thống, nhằm bảo tồn nét đẹp của đồng bào các dân tộc, không bị "bê tông hóa".

Cùng với đó, nhóm nghệ sĩ đã biến những bức tường bê tông khô cứng thành những bức tranh đa sắc màu tái hiện cuộc sống, nét văn hoá của đồng bào Mông, Dao trong bản. Vừa tạo nên những hình ảnh sinh động hài hòa với thiên nhiên, không làm phá vỡ cảnh quan mà tạo thêm cho bản những điểm nhấn ấn tượng.

Bà Nguyễn Thị Lư, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Vân Hồ, chia sẻ: Thông qua dự án "Bản Art_Stay", người dân trong bản đã ý thức được việc phát triển du lịch theo hướng du lịch xanh và bền vững, những nguyên vật liệu để xây dựng có nguồn gốc từ thiên nhiên được ưu tiên. Việc giữ gìn cảnh quan thiên nhiên hiện có được nâng cao và từ đó tạo nên những sản phẩm du lịch sinh thái, làm tăng giá trị du lịch, tăng thu nhập cho người dân và góp phần cải thiện đời sống vật chất, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Cuối tháng 5/2023, bản Chiềng Đi 1 được UBND tỉnh công nhận điểm du lịch cấp tỉnh, đây là tiền đề quan trọng để Chiềng Đi 1 phát triển du lịch cộng đồng bền vững gắn với việc giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, phát huy những bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.