Xác định lĩnh vực du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, thời gian qua, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Vân Hồ đã làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ các giải pháp thúc đẩy lĩnh vực du lịch phát triển.

Những hộ kinh doanh homestay xã Vân Hồ luyện tập văn nghệ phục vụ khách du lịch.

Trong đó, tập trung đào tạo nguồn nhân lực, khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư, huy động các nguồn lực đầu tư cơ  sở vật chất, xây dựng các bản du lịch cộng đồng; trùng tu, cải tạo các danh thắng, di tích lịch sử; phục dựng các lễ hội, tổ chức ngày hội... Qua đó, lĩnh vực du lịch của huyện đã có những chuyển biến tích cực. Tỷ trọng ngành dịch vụ tăng từ 24,2% năm 2015 lên 27,3% vào năm 2017, góp phần nâng cao thu nhập bình quân đầu người lên 18 triệu đồng/người/năm.

Đối với đào tạo nguồn nhân lực, từ năm 2015 đến nay, Phòng Văn hóa và Thông tin đã phối hợp với các sở, ban ngành, Trung tâm xúc tiến du lịch tỉnh mở 5 lớp tập huấn thuyết minh viên du lịch; kinh doanh lưu trú tại nhà dân; dạy tiếng anh giao tiếp; dạy nấu ăn... cho hơn 300 lượt học viên, hộ gia đình làm du lịch; thành lập đoàn và tổ chức cho 40 cán bộ, hộ gia đình làm du lịch đi thăm quan các mô hình phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh và các tỉnh bạn. Công tác huy động các nguồn xã hội hóa để đầu tư phát triển du lịch được quan tâm, đã hỗ trợ hơn 500 triệu đồng từ nguồn kinh phí của Chương trình du lịch qua miền Tây Bắc và nguồn vốn kết dư huyện cho các bản: Hua Tạt, Suối Lìn (xã Vân Hồ) và bản Nà Bai (xã Chiềng Yên) làm đường điện thắp sáng, trồng hoa, cải tạo cảnh quan môi trường; hướng dẫn, vận động các hộ gia đình ở các bản du lịch cộng đồng đầu tư hàng tỷ đồng nâng cấp, xây mới công trình phụ đảm bảo đủ điều kiện đón khách. Cùng với đó, huyện đã và đang tiếp tục xây dựng thêm 2 bản du lịch cộng đồng, gồm: Bản Phụ Mẫu 1, Phụ Mẫu 2 (xã Chiềng Yên). Qua khảo sát, đánh giá các bản du lịch cộng đồng có chiều hướng phát triển tốt, bước đầu đã đem lại hiệu quả kinh tế cho cộng đồng, người dân. Công tác tôn tạo các điểm di tích lịch sử, di tích danh lam, thắng cảnh phục vụ các hoạt động du lịch cũng được chú trọng triển khai. Có 4 di tích đã được xếp hạng gồm: Di tích cấp Quốc gia Hang mộ Tạng Mè (xã Suối Bàng); di tích cấp tỉnh Đền Hang Miếng (xã Quang Minh); thác Tạt Nàng (xã Chiềng Yên); Khu căn cứ Mộc Hạ. Công tác phục dựng các lễ hội truyền thống gắn với phát triển du lịch được quan tâm, bảo tồn, phục dựng nhiều lễ hội, hoạt động văn hóa dân gian, các nghề truyền thống  phục vụ phát triển du lịch, thu hút hàng nghìn lượt khách du lịch đến với Vân Hồ.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động du lịch huyện Vân Hồ hiện còn gặp nhiều khó khăn, như: Kinh phí dành cho phát triển du lịch chưa tương xứng, nguồn nhân lực du lịch vẫn chưa đáp ứng nhu cầu phát triển, cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch hầu chưa đáp ứng yêu cầu khi hiện nay. Toàn huyện chỉ có 6 cơ sở nhà nghỉ, với 100 phòng, 150 giường và trên 20 nhà hàng phục vụ ăn uống; các điểm du lịch mới chỉ là tiềm năng bước đầu được đầu tư, khai thác; sản phẩm du lịch chưa đa dạng; chưa thu hút được các công ty lữ hành đến xây dựng thiết kế các tour du lịch; nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của phát triển du lịch cộng đồng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và các hộ gia đình chưa thực sự đầy đủ.

Qua trao đổi với lãnh đạo Phòng Văn hóa và Thông tin huyện được biết, hiện nay huyện Vân Hồ đã và đang triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp, trong đó có các quy hoạch du lịch, gồm: Quy hoạch dự án xây dựng khu nghỉ dưỡng và dịch vụ hỗn hợp Bó Nhàng; quy hoạch dự án khu du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng Chiềng Yên; quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 di tích hang mộ Tạng Mè, Suối Bàng; triển khai 2 đề án phát triển du lịch cộng động ở bản Hua Tạt, Suối Lìn (xã Vân Hồ)... Ngoài ra, huyện đang chỉ đạo triển khai một số chương trình, dự án phát triển du lịch, như: Dự án xây dựng bệnh viện điều dưỡng cao cấp của Bộ Công an; Dự án khu đô thị Suối Hoa - Vân Hồ...

Với lợi thế nằm ở cửa ngõ của tỉnh, nối khu vực Tây Bắc với thủ đô Hà Nội và vùng đồng bằng Bắc Bộ; có quốc lộ 6 đi quan, thuận lợi cho việc giao thương hàng hóa và phục vụ tốt công tác du lịch. Đặc biệt, với sự quan tâm, đầu tư của Trung ương, tỉnh và sự đoàn kết, nỗ lực vượt khó của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, điều kiện cơ sở vật chất, nguồn nhân lực phục vụ du lịch ngày một khang trang, mở rộng, thu hút ngày càng nhiều du khách trong và ngoài nước tới thăm quan, trải nghiệm về vùng đất giàu tiềm năng, mến khách.