Khai thác những lợi thế về khí hậu mát mẻ quanh năm, có nhiều cảnh đẹp, những năm gần đây, nhân dân bản Dọi, xã Tân Lập (Mộc Châu) đã phát triển nhiều điểm du lịch cộng đồng phục vụ khách du lịch, không những giúp bà con có thu nhập ổn định, mà còn góp phần giữ gìn phong tục tập quán, bản sắc văn hóa các dân tộc ở địa phương, thúc đẩy phát triển du lịch trên cao nguyên Mộc Châu.

Một góc bản Dọi, xã Tân Lập hôm nay.

Bản Dọi cách trung tâm xã Tân Lập hơn 3 km, bản có 285 hộ dân, hơn 1.300 nhân khẩu, chủ yếu là người dân tộc Thái. Đến bản Dọi, ấn tượng đầu tiên là những đồi chè xanh ngát trải dài, những mái nhà sàn lợp ngói đỏ nằm san sát. Người dân bản Dọi bắt đầu phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng từ năm 2010, du khách đến với bản Dọi được hòa mình vào thiên nhiên, khí hậu mát mẻ, trong lành và thưởng thức các món ẩm thực độc đáo của đồng bào dân tộc Thái, mang đậm hương vị của núi rừng, như: Gỏi cá, cá nướng mắc khén, gà đồi, lợn bản, xôi màu… Ngoài ra, du khách còn được trải nghiệm hái chè, hái quả, đi bộ, leo núi… Anh Vì Văn An, Trưởng bản cho biết: Trong bản hiện có 5 hộ làm du lịch cộng đồng, các nhà nghỉ cho du khách đều là nhà sàn truyền thống của người dân tộc Thái, không gian rộng rãi, sạch sẽ. Từ làm dịch vụ du lịch cộng đồng, các gia đình đã có thu nhập khá. Bên cạnh phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng, Ban quản lý bản còn tuyên truyền người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đóng góp bê tông hóa 100% các tuyến đường nội bản, tạo thuận lợi cho du khách đi lại, trải nghiệm các dịch vụ du lịch ở bản.

Đến thăm gia đình ông Hà Văn Quyết, hộ làm du lịch cộng đồng đầu tiên ở bản Dọi, trung bình mỗi năm gia đình ông đón từ 300 - 500 lượt khách. Ông Hà Văn Quyết chia sẻ: Từ năm 2010, hộ gia đình đã ký hợp đồng 5 năm làm dịch vụ du lịch với Công ty Handspan Adventure Travel (Công ty du lịch nối vòng tay ở Hà Nội). Công ty đã đầu tư tu sửa lại nhà sàn và một số công trình phụ của gia đình cho phù hợp với dịch vụ du lịch cộng đồng và hướng dẫn, tư vấn kinh nghiệm làm các dịch vụ du lịch cho các thành viên trong gia đình. Trong 5 năm ký hợp đồng với Công ty, lượng khách du lịch đến đây rất đông, có đoàn khách đến từ 30 - 50 người, có hôm nhà sàn chật kín khách nghỉ. Giá dịch vụ tùy thuộc vào số lượng khách theo đoàn ít hay nhiều, giao động từ 60.000 - 80.000 đồng người/đêm. Nhưng năm 2015, sau khi hết hợp đồng với Công ty Handspan Adventure Travel, gia đình tự kinh doanh nên lượng khách cũng giảm.

Tìm hiểu được biết, do đường giao thông vào bản Dọi còn khó khăn, nên chưa thu hút được khách du lịch đến bản Dọi. Dể duy trì và phát triển du lịch cộng đồng ở bản Dọi, huyện Mộc Châu đang xây dựng kế hoạch hỗ trợ các hộ dân làm du lịch tu sửa lại nhà cửa, cải tạo vườn tạp, khai thác thêm tiềm năng phát triển du lịch. Bên cạnh đó, Ban quản lý bản cũng đang tích cực tuyên truyền, vận động người dân đẩy mạnh phát triển kinh tế, trong đó tập trung chăm sóc hơn 48 ha chè, hơn 10 ha cây ăn quả, thực hiện tốt vệ sinh môi trường, để thu hút khách du lịch tham quan, trải nghiệm.

Mặc dù doanh thu từ dịch vụ du lịch cộng đồng ở bản Dọi chưa cao, song người dân đã nhận thức được việc phát triển sản xuất gắn với phát triển du lịch cộng đồng, giúp người dân có thêm việc làm, từng bước nâng cao thu nhập.