Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết số 19-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp cộng lập đã thẳng thắn nhìn nhận hạn chế, yếu kém trong bộ máy và cũng đã chỉ rõ nhiệm vụ, giải pháp hữu hiệu để tổ chức triển khai. Ngẫm sâu xa ý nghĩa của hai Nghị quyết thể hiện khát vọng, tư duy khoa học của Đảng là lãnh đạo hoàn thiện bộ máy nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa để đưa đất nước bay cao, vươn xa hơn.

Sơn La đưa Nghị quyết vào cuộc sống với cách làm sáng tạo, linh hoạt, bài bản, có bước đi vững chắc, không nóng vội song cũng rất quyết liệt, quyết tâm chính trị rất cao, mạnh dạn chỉ đạo thực hiện thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, từng bước hoàn thiện, mở rộng dần. Ban Thường vụ tỉnh ủy đã ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết 18, 19, trong đó, xác định mục tiêu, lộ trình triển khai thực hiện và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Thành lập Ban Chỉ đạo do đồng chí Bí thư tỉnh ủy làm Trưởng ban. Các huyện ủy, thành ủy thành lập Ban chỉ đạo hoặc tổ công tác và ban hành kế hoạch của cấp ủy để lãnh đạo triển khai thực hiện. Chỉ đạo thành lập 2 tổ nghiên cứu và 24 tổ đề án nghiên cứu theo từng lĩnh vực cụ thể để tham mưu triển khai thực hiện đảm bảo sát thực tiễn, phù hợp hiệu quả (10 tổ đề án thực hiện Nghị quyết 18 và 14 tổ đề án thực hiện Nghị quyết 19). UBND tỉnh đã thành lập tổ công tác rà soát, sắp xếp cơ sở vật chất, tài chính các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện.

Các cấp ủy đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể đã chú trọng làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy, tinh giản biên chế; tăng cường tuyên truyền, vận động, thuyết phục và làm tốt chế độ chính sách cho những trường hợp sắp xếp, tinh giản, tạo sự thống nhất cao trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội. Do vậy, nhiều cán bộ, đảng viên trong các cơ quan, đơn vị thuộc diện sắp xếp đã tự nguyện viết đơn thôi giữ chức vụ để chuyển sang hoạt động chuyên môn hoặc xin nghỉ chế độ sớm theo chính sách tinh giản biên chế. Phát huy vai trò, trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong triển khai thực hiện. Có lãnh đạo chia sẻ, đã phải nén nước mắt khi chính tay mình ký quyết định cho nghỉ thôi việc đối với đồng nghiệp đã gắn bó vài chục năm trong cơ quan, nay không đáp ứng yêu cầu công việc.

Qua 3 năm thực hiện Nghị quyết số 18, 19, Sơn La đã đạt được những kết quả quan trọng: Đã triển khai thực hiện chủ trương Trưởng ban Tuyên giáo đồng thời làm Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng chính trị huyện tại 12/12 huyện, thành phố; giảm 12 giám đốc Trung tâm. Thực hiện thí điểm Trưởng ban Dân vận đồng thời là Chủ tịch Ủy ban MTTQ cấp huyện tại 5/12 huyện, thành phố (Quỳnh Nhai, Yên Châu, Bắc Yên, Phù Yên, Thành phố), giảm 5 Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện. Sơn La đã ban hành và triển khai 23/24 đề án (9/10 đề án thực hiện Nghị quyết số 18, 14/14 đề án thực hiện Nghị quyết số 19). Về kết quả thực hiện Nghị quyết 18: Giảm 116 đầu mối cấp tỉnh, các cơ quan cấp tỉnh và cấp huyện. Trong đó, giảm 3 đầu mối trực thuộc cấp tỉnh, 74 đầu mối cấp phòng và tương đương, 39 phòng trực thuộc các chi cục thuộc các sở, ban, ngành cấp tỉnh; giảm 277 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc cấp huyện và Đảng ủy Khối các cơ quan, giảm 59 chi bộ trực thuộc Đảng bộ xã, phường, thị trấn. Giảm 758 biên chế (505 biên chế công chức, 253 hợp đồng); giảm 204 lãnh đạo, quản lý tại các tổ chức hành chính ở địa phương.

Thực hiện Nghị quyết 19 đã giảm 554 đầu mối (327 đơn vị sự nghiệp, giảm 227 đầu mối phòng, ban trực thuộc đơn vị sự nghiệp). Giảm 2.506 biên chế cả tinh giản và không hưởng lương từ ngân sách nhà nước; giảm 1.444 lãnh đạo quản lý. Chuyển đổi 1 trung tâm thành Công ty cổ phần; 44 đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm kinh phí 100% (7 đơn vị sự nghiệp thuộc UBND tỉnh; 22 đơn vị sự nghiệp thuộc các sở, ngành của tỉnh; 15 đơn vị sự nghiệp thuộc UBND cấp huyện); 3 đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo kinh phí 30%; 1 đơn vị tự đảm bảo kinh phí 15%. Qua 4 đợt sáp nhập từ 3.324 bản thành 2.509 bản, giảm 815 bản; giảm 7.123 người hưởng phụ cấp và hỗ trợ ở bản, tiểu khu, tổ dân phố; giảm 4.000 lãnh đạo bản và các tổ chức thuộc bản, tiểu khu, tổ dân phố. Sau khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, toàn tỉnh đã giảm chi ngân sách nhà nước hơn 600 tỷ đồng trong 3 năm từ 2018 đến 2020.

Nghị quyết 18, 19 không những làm cho bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả hơn mà còn là hiệu ứng tích cực đến hiệu quả công tác của cán bộ, công chức, viên chức, đánh trúng vào tư tưởng trì trệ của một bộ phận không nhỏ làm việc theo kiểu sáng cắp ô đi, trưa cắp ô về, "lá bùa hộ mệnh" biên chế suốt đời không còn hiệu nghiệm nữa, bởi kiên quyết loại bỏ những trường hợp không đáp ứng được yêu cầu vị trí việc làm, năng lực kém. Với khát vọng và quyết tâm hành động, Nghị quyết 18 và 19 tạo động lực nâng đôi cánh đất nước bay lên trong kỷ nguyên mới.