Sáng 3/7, Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV (số 2 Yết Kiêu, thành phố Đà Lạt, Lâm Đồng) phối hợp với Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước (Bộ Nội vụ) tổ chức khai mạc triển lãm với chuyên đề “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam – Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”.

Mặt khắc 6, quyển 50, sách mộc bản sách “Đại Nam thực lục chính biên đệ nhất kỷ” kể việc 
vua Gia Long sai đội Hoàng Sa do Phạm Quang Ảnh dẫn đầu ra đảo Hoàng Sa
 thăm dò, đo đạc thủy trình năm 1815. 

Triển lãm giới thiệu hơn 100 tài liệu phiên bản Mộc bản và Châu bản triều Nguyễn, chia làm 4 nội dung trưng bày chính, gồm: Giới thiệu các văn bản chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; giới thiệu các bản đồ Việt Nam thời quân chủ và bản đồ xuất bản tại phương Tây từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XIX chứng minh chủ quyền của Việt Nam tại hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa; bản đồ Trung Quốc qua các thời kỳ chứng minh lãnh thổ cực Nam của Trung Quốc tới đảo Hải Nam là kết thúc; tư liệu, hiện vật liên quan tới quá trình xác lập thực thi chủ quyền Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. 

Tiêu biểu là một số bản tư liệu quý được trưng bày như “Phía Đông của tỉnh Quảng Ngãi có đảo Hoành Sa – tức Trường Sa”, trích trong Mộc bản sách Đại Nam nhất thống chí, quyển 6, mặt khắc 5; “Đảo Hoàng Sa ở phía Đông cù lao Ré. Trong đảo có bãi cát vàng kéo dài không biết mấy ngàn dặm, tục gọi là bãi Vạn Lý Trường Sa”, trích Mộc bản sách Đại Nam nhất thống chí, quyển 6, mặt khắc 18; “Vua Minh Mạng sai Suất đội thủy quân Phạm Hữu Nhật đi đo đạc, vẽ bản đồ đảo Hoàng Sa, năm 1836”, trích Mộc bản sách Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ, quyển 165, mặt khắc 25…

Theo ông Nguyễn Xuân Hùng, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV, đây là lần đầu tiên 9 phiên bản Mộc bản Triều Nguyễn khắc về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa được đưa ra trưng bày phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu của người dân. Mục đích của cuộc triển lãm lần này nhằm giúp người dân, du khách trong nước và quốc tế được tiếp cận dưới góc độ pháp lý một cách cơ bản nhất về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.

Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đang bảo quản 34.619 tấm, với 55.320 mặt khắc tài liệu mộc bản được bảo quản trong kho chuyên dụng, theo chế độ thông gió tự nhiên, không sử dụng máy làm lạnh, cùng hệ thống phòng cháy tự động, an ninh nghiêm ngặt./.