Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 12 lần đầu tiên được tổ chức theo hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến, đồng thời mời được số lượng kỷ lục các diễn giả, phản biện và người tham dự Hội thảo.

Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 12 với chủ đề “Duy trì Hoà bình và Hợp tác trong bối cảnh có nhiều biến động”

Trong hai ngày 16-17/11/2020, Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 12 với chủ đề “Duy trì Hoà bình và Hợp tác trong bối cảnh có nhiều biến động” do Học viện Ngoại giao (DAV), Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS) và Hội Luật gia Việt Nam (VLA) đồng tổ chức đã diễn ra tại Hà Nội.

Hội thảo có sự tham dự của hơn 300 đại biểu tham dự trực tiếp và hơn 400 đại biểu đăng ký tham dự trực tuyến; trong đó có gần 60 diễn giả là các chuyên gia uy tín từ 30 quốc gia trên các châu lục khác nhau, 12 Đại sứ và đại diện của trên 20 cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam. Gần 100 phóng viên đến từ 58 hãng thông tấn, truyền hình trong và ngoài nước đã đăng ký tham gia đưa tin về Hội thảo.

Trong bài diễn văn chính tại Hội thảo, Uỷ viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá đại dịch COVID-19 đã gây nhiều xáo trộn trong đời sống quốc tế, làm bộc lộ nhiều mâu thuẫn âm ỉ trong lòng các xã hội, xói mòn lòng tin giữa các quốc gia, do vậy đã tác động tiêu cực đến môi trường hoà bình, ổn định chung giữa các nước. Trong bối cảnh đó, Biển Đông là phép thử đối với nhiều vấn đề quan trọng trong quan hệ quốc tế như: khả năng duy trì đối thoại giữa các nước vì lợi ích chung; ứng xử của các nước lớn và việc bảo vệ luật pháp và tôn trọng các chuẩn mực ứng xử quốc tế; vai trò của các cơ chế đa phương trong việc quản lý căng thẳng, xây dựng lòng tin, thúc đẩy hợp tác, hướng tới giải quyết xung đột. 

Để vượt qua các thách thức trong vấn đề Biển Đông, Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn nêu cao tinh thần đối thoại, thúc đẩy hợp tác, cùng phát triển và cùng tìm các giải pháp hoà bình cho các khác biệt và tranh chấp Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế. Các nước liên quan cần tăng cường hợp tác, biến Biển Đông thành vùng biển Kết nối và Hợp tác thay vì Cạnh tranh và Đối đầu; tăng cường xây dựng và duy trì một môi trường thuận lợi cho việc thúc đẩy hợp tác biển ở Biển Đông; chủ động phòng tránh nguy cơ đụng độ ngoài ý muốn trên biển; thúc đẩy hợp tác nhằm phục hồi kinh tế và cùng phát triển; hợp tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, tăng cường nghiên cứu khoa học biển và phát triển bền vững ở Biển Đông; không ngừng hướng tới giải quyết hoà bình các yêu sách chồng lấn ở Biển Đông theo quy định của luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982. 

Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn cũng nhấn mạnh các nước cần tiếp tục thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong kiến trúc an ninh khu vực, ủng hộ Tầm nhìn của ASEAN về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và nhất trí việc ASEAN có một cách tiếp cận chiến lược chung đối với các vấn đề an ninh biển khu vực. Cần tạo điều kiện thuận lợi để ASEAN và Trung Quốc sớm hoàn thành đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Các nước không tiến hành các hoạt động đơn phương, cả quân sự và dân sự nhằm thay đổi nguyên trạng trên Biển Đông; tiếp tục đề cao, tôn trọng sự toàn vẹn và giá trị thống nhất và phổ quát của UNCLOS 1982, coi Công ước này là cơ sở pháp lý cho mọi hoạt động trên biển, đồng thời cần tôn trọng quyền lợi hợp pháp căn cứ theo luật quốc tế của các bên liên quan ở Biển Đông.

Hội thảo bao gồm 8 phiên nội dung và 1 phiên đặc biệt với các chủ đề: Vấn đề Biển Đông trong tình hình thế giới đầy biến động; Vai trò của ASEAN với tầm nhìn sau năm 2025; Tranh luận pháp lý bằng Công hàm tại Liên hợp quốc; Cạnh tranh định hướng công luận về Biển Đông và vai trò của báo chí; Xây dựng các quy tắc ứng xử để tránh va chạm tại Biển Đông; Nguồn cá, nghề cá và bảo vệ tài nguyên cá; Nghiên cứu khoa học biển; Phát triển tài nguyên biển bền vững; và Phiên đặc biệt cho phép giới trẻ chia sẻ quan điểm về vấn đề Biển Đông. 

Năm nay, Hội thảo Biển Đông lần thứ 12 lần đầu tiên được tổ chức theo hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến và đã mời được số lượng kỷ lục các diễn giả, phản biện và người tham dự Hội thảo. Các phiên thảo luận tại Hội thảo lần này bám sát thực tiễn hơn, thảo luận các chủ đề cấp bách với sự tham gia sâu rộng hơn của giới hoạch định và thực thi chính sách, tiếp tục đóng vai trò cầu nối tốt hơn giữa kênh chính thức và bán chính thức nhằm góp phần tạo ra những chuyển biến thực chất cho hòa bình, hợp tác ở Biển Đông. Lần đầu tiên hội thảo mời được nhiều nhà báo quốc tế tham dự với vai trò diễn giả thảo luận về vai trò của truyền thông trong định hình nhận thức của công chúng đối với tình hình Biển Đông. Hội thảo cũng lần đầu tiên dành một phiên đặc biệt cho các Lãnh đạo trẻ nhằm tạo dựng thế hệ kế tiếp quan tâm thúc đẩy hoà bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông. Các học giả tham dự Hội thảo cũng bày tỏ nguyện vọng được gặp mặt trực tiếp tại Việt Nam trong chuỗi Hội thảo Biển Đông sắp tới, khi đại dịch đi qua./.