Trong những năm gần đây, các thế lực thù địch thực hiện âm mưu “Diễn biến hòa bình” tác động vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số bằng nhiều phương thức, thủ đoạn; trong đó có thủ đoạn lợi dụng khống chế, kích động mua chuộc, lôi kéo già làng, trưởng bản, người có uy tín để thực hiện mưu đồ “dùng người dân tộc để trị người dân tộc”.

Chúng triệt để sử dụng mọi hình thức, thủ đoạn để tuyên truyền, tán phát các tài liệu để kích động, phá hoại tư tưởng, xuyên tạc chính sách của Đảng, Nhà nước đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), như tuyên truyền qua các trang mạng xã hội của Việt Tân, thoibao.de... với luận điệu “Khống chế người có uy tín để phục vụ Đảng”, hay “lừa gạt đối với già làng”...

Đặc biệt là, tán phát các tài liệu qua các đài phát thanh bằng tiếng dân tộc (đài FEBC, đài Nguồn sống…) với những luận điệu, như: Già làng, trưởng bản của người DTTS chỉ bị lợi dụng, không được hưởng các chính sách của Nhà nước, bị phân biệt so với dân tộc khác. Ngoài ra, chúng còn lợi dụng trình độ dân trí của đồng bào DTTS còn chưa đồng đều để tuyên truyền, kích động, nói xấu Đảng, Nhà nước ta, gây nên sự hoài nghi trong nhân dân.

Do đặc điểm dân tộc và địa bàn cư trú, các thế lực thù địch rất chú ý tác động vào các trường hợp là già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn tỉnh Sơn La để dụ dỗ, kích động. Một số người trong đồng bào dân tộc Mông đã bị chúng tuyên truyền lôi kéo, nhen nhóm lập các tổ chức phản động, tiến hành các hoạt động “xưng vua”, “đón vua”, gây phỉ trong dân tộc Mông, nhằm chống phá Đảng, Nhà nước ta. Đặc biệt, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã từng xảy ra vụ việc liên quan đến hoạt động tuyên truyền lập “Nhà nước Mông” của đối tượng xấu ở bên ngoài.

Theo đó, trong năm 2015 do bị tác động, ảnh hưởng của hoạt động tuyên truyền lập “Nhà nước Mông” nên đã có một số người dân tộc Mông ở địa bàn huyện Phù Yên, Bắc Yên xuất cảnh trái phép sang Lào tham gia hoạt động phỉ, thành lập “Nhà nước Mông”. Hậu quả là một số người bị lực lượng chức năng của Lào bắt, xử lý, một số bị truy quét, tiêu diệt, một số khác bỏ trốn vào rừng, sống chui lủi, khổ cực không dám quay trở về địa phương.

Trong đó, có đối tượng V.A.L từng làm trưởng bản, từng tham gia chi hội trưởng chi hội nông dân của bản tại xã Suối Tọ, huyện Phù Yên, do bị tác động, lôi kéo nên trở thành đối tượng cầm đầu trong nhóm đối tượng tham gia hoạt động tuyên truyền thành lập “Nhà nước Mông”, hiện tại đối tượng đang lẩn trốn bên Lào. Đối tượng M.A.S trú tại xã Suối Tọ, huyện Phù Yên, bị Tòa án nhân dân tỉnh Sơn La xét xử và chịu mức án 4 năm 6 tháng tù giam vì hành vi “Trốn đi nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân”. 

Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm, coi trọng chính sách đối với người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS, nhằm kịp thời động viên, khuyến khích và tạo điều kiện cho người có uy tín phát huy vai trò, vị trí quan trọng của mình. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg, ngày 6/3/2018 triển khai thực hiện chính sách đối với người có uy tín trong vùng DTTS. Điều này càng được thể hiện rõ hơn khi Thủ tướng Chính phủ đã xây dựng Tiểu dự án 1 trong Dự án 10 của Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg, ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

 Theo số liệu của Ban Dân tộc tỉnh, tổng số người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Sơn La (phê duyệt năm 2022) là 2.066 người, trong đó trên 1.000 người là đồng bào dân tộc Mông. Hằng năm, các cấp, các ngành đã quan tâm, tổ chức thăm hỏi, động viên, tặng quà nhân dịp Tết cổ truyền dân tộc, tết của đồng bào DTTS, khi người có uy tín ốm đau; tổ chức các hội nghị gặp mặt, tiếp xúc người có uy tín, nhằm tuyên truyền, cung cấp thông tin về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; những âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng các vấn đề dân tộc, tôn giáo, xã hội... nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tổ chức các lớp tập huấn, tham quan, học tập kinh nghiệm; cung cấp tạp chí, báo và các tài liệu tuyên truyền cho người uy tín trên địa bàn toàn tỉnh...

Những âm mưu của các thế lực thù địch và bọn phản động bên ngoài đối với vùng DTTS từ trước đến nay không thay đổi, chỉ thay đổi phương thức, thủ đoạn. Chúng tập trung tác động vào người có uy tín trong đồng bào DTTS, nhất là số có tư tưởng cực đoan, giảm lòng tin vào chế độ, số cán bộ trí thức bất mãn hoặc một số người có uy tín khác là trưởng bản, già làng, trưởng dòng họ...

Vì vậy các cấp, các ngành cần nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nhất là Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg, ngày 6/3/2018  về tiêu chí lựa chọn, công nhận người có uy tín và chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS. Tăng cường công tác giáo dục, chính trị, tư tưởng và cung cấp các thông tin về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, cũng như âm mưu, phương thức thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng, tác động vào người có uy tín, nhằm thực hiện mưu đồ phá hoại cách mạng, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Đối với người có uy tín cần nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác, kiên quyết đấu tranh với các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn lợi dụng người uy tín để chống phá cách mạng nước ta. Mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân phải hết sức cảnh giác, không nghe, không tin các luận điệu tuyên truyền của các thế lực thù địch. Khi phát hiện các thế lực thù địch, bọn phần tử xấu xuyên tạc, tác động, lợi dụng người có uy tín để chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phải báo cáo ngay với chính quyền sở tại để kịp thời ngăn chặn.