Đối với những người lao động tự do, hoặc các trường hợp đang công tác khi đến tuổi nghỉ hưu, nhưng chưa đủ năm đóng BHXH, thì BHXH tự nguyện đang là phương thức hữu hiệu để người lao động được hưởng lương hưu hằng tháng.

BHXH huyện Mường La trao sổ hưu cho người tham gia BHXH tự nguyện.

Bà Quàng Thị Hoan, sinh năm 1966, ở tiểu khu 5, thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, nguyên là Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ thị trấn Ít Ong, tháng 6/2021 đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng mới có 12 năm 11 tháng tham gia BHXH, nên không được hưởng lương hưu. Nhờ cán bộ BHXH huyện Mường La tư vấn, bà đồng ý đóng BHXH tự nguyện một lần cho 85 tháng còn thiếu với mức thu nhập lựa chọn là 7 triệu đồng; đến tháng 9/2022, bà đã nhận được sổ hưu với mức lương 2,7 triệu đồng/tháng. Nhận quyết định hưởng chế độ hưu trí hằng tháng, bà Hoan phấn khởi: Nhờ có chính sách BHXH tự nguyện, những trường hợp như chúng tôi vẫn được hưởng lương hưu hằng tháng. Giờ đây, tôi rất yên tâm vì mình đã tự chủ về tài chính, tôi còn được cấp thẻ BHYT, mức thanh toán 95% tiền khám, chữa bệnh khi bị đau ốm, nên không lo trở thành gánh nặng cho gia đình.

Cũng giống bà Hoan, ông Vì Văn Tiên, sinh năm 1962, bản Lâm, xã Chiềng San, huyện Mường La, nguyên là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Chiềng San, tham gia BHXH đến tháng 3/2022 được 14 năm 11 tháng, sau đó, ông đã đóng BHXH tự nguyện một lần cho 61 tháng còn thiếu, với mức thu nhập lựa chọn là 6,5 triệu đồng. Hiện, mức lương hưu hằng tháng của ông là hơn 2 triệu đồng. Ông Tiên chia sẻ: Được cấp BHYT và mức lương hưu  giúp vợ chồng tôi đủ chi phí sinh hoạt cơ bản. Tôi thấy phương thức nộp BHXH tự nguyện như thế này rất hữu ích.

Đã 5 năm nay, mặc dù công việc kinh doanh ăn uống không thuận lợi, thu nhập không ổn định, nhưng vợ chồng chị Lê Thị Thủy, tiểu khu 5, xã Chiềng Sơn, huyện Mộc Châu đều đặn đóng 16,5 triệu đồng/năm tham gia BHXH tự nguyện. Chị Thủy cho biết: Sau khi được cán bộ BHXH huyện tuyên truyền, giải thích, tôi quyết định tham gia BHXH tự nguyện, để sau này có lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí, giảm bớt gánh nặng cho con cháu khi về già. Tôi thấy thủ tục tham gia rất đơn giản, dễ hiểu, thuận tiện. Tôi mong tới này sẽ có thêm nhiều quyền lợi được hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện, như ốm đau, thai sản.

Đến nay, toàn tỉnh có 29.000 người tham gia BHXH tự nguyện, bằng 4,52% lực lượng lao động. Tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện còn thấp do người dân chủ yếu sản xuất nông nghiệp và lao động tự do, nên thu nhập thấp và không ổn định. Một số người hiểu chưa đúng về BHXH tự nguyện, thậm chí còn nhầm lẫn BHXH tự nguyện với bảo hiểm thương mại. Nhiều người trong độ tuổi lao động đi làm ăn xa, thu nhập bấp bênh, nên chưa quan tâm đến BHXH. Cùng với đó, chính sách BHXH lại chưa có quy định lựa chọn được đóng gộp BHYT, quỹ ốm đau, thai sản cho đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, nên chưa thu hút được người tham gia...

Ông Đinh Thanh Tùng, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, cho biết: Nhận thức rõ những khó khăn trên, BHXH tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền các nhóm đối tượng tại cơ sở để tư vấn, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT. Phối hợp với UBND các huyện, thành phố tổ chức hội nghị tư vấn, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT cho nông dân các xã, phường, thị trấn; công nhân các doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn tỉnh; công khai các thủ tục, mức đóng, phương thức đóng và quyền lợi được hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện. Từ đầu năm đến nay, BHXH tỉnh tổ chức 565 hội nghị tuyên truyền trực tiếp về chính sách BHXH, BHYT cho gần 21.000 lượt người, có 2.220 người đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại các hội nghị; mở rộng khai thác mới 103 doanh nghiệp với 457 lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN.

Hướng tới BHXH, BHYT toàn dân, BHXH tỉnh tiếp tục tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương, phối hợp với Bưu điện tỉnh, Thành phố đẩy mạnh tuyên truyền cho các nhóm đối tượng tại cơ sở, giao chỉ tiêu thi đua hàng năm các đơn vị trong ngành, từng viên chức chuyên quản đơn vị. Phân công viên chức bám sát cơ sở, phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT nhất là các xã có tỷ lệ BHXH tự nguyện còn thấp. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHYT, bảo đảm quyền lợi người tham gia và thụ hưởng, coi đây là cơ sở quan trọng để phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.