Ngày 8/4, Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) ra tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ một tàu đánh cá của Việt Nam mới đây bị tàu hải cảnh Trung Quốc ngăn cản và đâm chìm tại Biển Đông.

Tàu cảnh sát biển của Philippines.

Tuyên bố nêu rõ dựa vào những kinh nghiệm về các vụ việc tương tự, Philippines hiểu vụ việc nêu trên có thể làm tổn hại lòng tin. Theo tuyên bố, Philippines luôn coi trọng việc giữ gìn hòa bình và ổn định ở Biển Đông và lưu ý rằng những vụ việc như vậy làm suy yếu triển vọng xây dựng một mối quan hệ khu vực sâu sắc và đáng tin cậy giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc. Trong bối cảnh các cuộc thảo luận về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) đang trên đà thuận lợi, việc tránh những vụ việc như vậy là rất cần thiết và các bên cần giải quyết những khác biệt theo cách có thể giúp cải thiện không khí đối thoại và lòng tin song phương.

 Bộ Ngoại giao Philippines khẳng định không bao giờ ủng hộ các hành động gây hấn trên Biển Đông, đặc biệt trong thời gian đại dịch COVID-19 như hiện nay. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Philippines nhấn mạnh việc liên tục củng cố các mối quan hệ trong khu vực đặc biệt cần thiết trong bối cảnh các bên đã tham gia cam kết chung ASEAN-Trung Quốc về ứng phó với cuộc khủng hoảng từ đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, như Tuyên bố của Hội nghị đặc biệt các bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc về dịch COVID-19, ban hành ngày 20/2/2020. COVID-19 là mối đe dọa hiện hữu đòi hỏi sự đoàn kết và lòng tin song phương.

Trong tuyên bố, DFA cũng nhắc lại việc các ngư dân tàu cá Việt Nam đã cứu các thuyền viên Philippines khi tàu của họ bị đâm chìm ở Biển Đông hồi giữa năm ngoái, nhấn mạnh hành động như vậy của phía Việt Nam đã tạo ra rất nhiều niềm tin, và "Chính phủ Philippines đã, đang và sẽ luôn cám ơn phía Việt Nam". Bộ Ngoại giao Philippines cũng cho biết tuyên bố này được đưa ra như cách để thể hiện tình đoàn kết với Việt Nam.

Trước đó, ngày 3/4, trả lời câu hỏi của phóng viên về thông tin tàu cá QNg 90617 TS cùng 8 ngư dân Việt Nam gặp nạn tại khu vực đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết: Theo thông tin từ các cơ quan chức năng của Việt Nam, tàu cá QNg 90617 TS và các ngư dân Việt Nam đang hoạt động bình thường tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam thì bị tàu hải cảnh Trung Quốc ngăn cản và đâm chìm.

 Như đã nhiều lần khẳng định, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế. Hành động trên của tàu công vụ Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, gây thiệt hại về tài sản, đe dọa an toàn tính mạng và lợi ích hợp pháp của ngư dân Việt Nam, đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước về việc đối xử nhân đạo với ngư dân và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, trái với tinh thần Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), gây phức tạp tình hình và không có lợi cho quan hệ hai nước cũng như việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông./.