Ngày 25/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan – một vùng lãnh thổ đang tranh chấp mà Israel đã chiếm đóng từ người Syria trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967 và sáp nhập năm 1981.

Sắc lệnh của người đứng đầu Nhà Trắng nhấn mạnh tính “thích đáng” của việc công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan vì “sự cần thiết về mặt an ninh” đối với Israel.

Phát biểu trong lễ ký sắc lệnh diễn ra tại Nhà Trắng với sự có mặt của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang ở thăm, Tổng thống D.Trump nêu rõ “ông đã cần nhiều thời gian để đưa ra quyết định này”.

Theo quan điểm của người đứng đầu Nhà Trắng thì việc công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan sẽ giúp Israel tự vệ trước những “thách thức an ninh nghiêm trọng mà nước này phải đối mặt hàng ngày”.

Thủ tướng Netanyahu đã hoan nghênh quyết định của ông D.Trump và coi việc Mỹ thừa nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan là điều mang tính lịch sử. Tuy nhiên, diễn biến này đã vấp phải làn sóng phản đối từ cộng đồng quốc tế.

Ngày 25/3, người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc Stephane Dujarric khẳng định chính sách của Liên hợp quốc về Cao nguyên Golan chưa thay đổi. Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc liệu động thái mới nhất của Tổng thống D.Trump có vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc và các bản nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ông Dujarric nói: “Về quan điểm của Tổng thư ký, khẳng định rõ ràng quy chế đối với Golan chưa thay đổi. Chính sách của Liên hợp quốc về Golan được phản ánh trong các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và chính sách này cũng chưa thay đổi". 

Hãng thông tấn SANA dẫn lời một quan chức Bộ Ngoại giao Syria coi hành động của Tổng thống D.Trump là một “sự tấn công hiển nhiên” nhằm vào chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria. “Ông D.Trump không có quyền hạn pháp lý để hợp thức hóa sự chiếm đóng này” – quan chức trên nói, đồng thời cảnh báo thêm rằng, sự hậu thuẫn “không có giới hạn” mà Mỹ dành cho Israel đang biến Washington trở thành “kẻ thù lớn” của người Ả rập.

Ngày 25/3, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova đã lên tiếng chỉ trích việc Mỹ công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Bên cạnh đó, phát ngôn viên này cũng cảnh báo về nguy cơ bùng phát “một làn sóng căng thẳng mới” ở Trung Đông sau sự dịch chuyển chính sách của Mỹ.

Trong thông điệp đăng tải trên hãng thông tấn nhà nước NNA, Bộ Ngoại giao Liban đã bày tỏ quan điểm coi việc Mỹ công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan là “sự vi phạm tất cả các nguyên tắc của luật pháp quốc tế” và “chôn vùi các nỗ lực tiến tới hòa bình”. Bộ Ngoại giao Liban nêu rõ: “Cao nguyên Golan là vùng lãnh thổ của người Ả rập Syria, không một quyết định nào có thể thay đổi được điều này, và cũng không nước nào có thể quay lại lịch sử bằng cách chuyển giao quyền sở hữu của một vùng lãnh thổ từ nước này sang nước khác”. Theo quan điểm của Bộ ngoại giao Liban thì việc Israel theo đuổi nỗ lực nhằm mở rộng lãnh thổ thông qua “vũ lực và sự khiêu khích” sẽ chỉ khiến nhà nước Do thái này bị cô lập.

Israel chiếm đóng Cao nguyên Golan từ người Syria trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967 song chưa từng được cộng đồng quốc tế công nhận. Ngay sau khi Israel sáp nhập Cao nguyên Golan vào năm 1981, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết 497, tuyên bố rằng quyết định  của Israel nhằm áp đặt luật pháp, quyền tài phán, sự quản lý tại Cao nguyên Golan bị chiếm đóng là “không có hiệu lực pháp lý”./.