Trong tuyên bố chung đưa ra tối 11/3, Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh đã thông báo về một thỏa thuận chung nhằm tránh tái lập biên giới "cứng" giữa Bắc Ireland của Vương quốc Anh và Cộng hòa Ireland, trong khi cho phép London rời Liên minh hải quan vào năm 2020, sau khi nước Anh rời khỏi EU, hay còn gọi là Brexit.

Tương lai của đường biên giới 500km giữa hai bên hiện đang là một trong những vấn đề lớn nhất chưa được giải quyết trong bối cảnh chính phủ của Thủ tướng Anh Theresa May đang tìm kiếm một phương thức nhằm bảo đảm không xảy ra sự xáo trộn tại Ireland.

Thông báo trên được đưa ra vào phút chót, trước thềm cuộc bỏ phiếu lần thứ hai của Hạ viện Anh về thỏa thuận Brexit, nhằm mục đích dỡ bỏ sự phản đối của các thành viên đảng Bảo thủ và đại diện dân cử Bắc Ireland của đảng Liên minh Dân chủ (DUP).

Phát biểu trong cuộc họp báo tại Nghị viện châu Âu ở Strasbourg, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker nêu rõ: "Thủ tướng May và tôi đã nhất trí về một công cụ ràng buộc pháp lý chung liên quan đến thỏa thuận rút lui. Công cụ này đảm bảo về mặt pháp lý đối với bản chất của điều khoản rào chắn (backstop). Trong chính trị đôi khi bạn có cơ hội thứ hai, đó là những gì chúng tôi muốn làm với cơ hội thứ hai này, vì sẽ không có cơ hội lần thứ ba. Với suy nghĩ như vậy, tôi hy vọng và tin tưởng rằng những đảm bảo ngày hôm nay sẽ đủ ý nghĩa cho cuộc bỏ phiếu quan trọng vào ngày mai."

Trong khi đó, Thủ tướng Anh Theresa May cho rằng: “Liên minh châu Âu sẽ không thể áp dụng backstop vô thời hạn và nếu có, điều này sẽ là vi phạm thỏa thuận rút lui vốn cho phép xóa bỏ backstop”.

Hai bên cam kết tìm ra "các giải pháp công nghệ" vào năm 2020 để duy trì quyền tự do di chuyển ở biên giới giữa hai vùng Ireland, cam kết gìn giữ hòa bình giữa hai cộng đồng, đồng thời bảo đảm kiểm soát hàng hóa quá cảnh ở cả hai phía.

Cho tới thời điểm hiện tại, vấn đề khó khăn và gây tranh cãi nhất do Brexit là đường biên giới giữa Bắc Ireland của Vương quốc Anh và Cộng hòa Ireland, mặc dù hai bên đều nhất trí cần có một chính sách bảo đảm để tránh một đường biên giới “cứng” tại Bắc Ireland nếu như những thỏa thuận hải quan thích hợp không đạt được giữa Anh và EU trong thời gian chuyển đổi đến hết tháng 12/2020./.