Nhận được phản ánh của người dân hai bản Ảng và bản Bước, xã Pắc Ngà (Bắc Yên) về tình trạng thiếu nước sản xuất vụ chiêm xuân, nguyên nhân do ảnh hưởng từ Nhà máy thủy điện Suối Lừm 1, chúng tôi đã đến tìm hiểu thực tế để làm rõ hơn thông tin này.

Khu vực lòng suối Ngà, đoạn chảy qua bản Bước, xã Pắc Ngà (Bắc Yên) cạn trơ đáy.

Nhà máy Thủy điện Suối Lừm 1 đặt tại bản Lừm Thượng A, xã Pắc Ngà, nhưng hồ nước của Nhà máy nằm ở bản Suối Lềnh (Hang Chú) - là đầu nguồn của hai con suối Lừm và suối Ngà. Đây cũng là nguồn nước chính phục vụ sản xuất cho gần 100 ha ruộng bậc thang của người dân hai bản Ảng và bản Bước (xã Pắc Ngà). Từ năm 2015, để có nguồn nước phát điện, Nhà máy thủy điện Suối Lừm 1 đã nối ống dẫn nước đến đầu nguồn suối Ngà. Từ đó, cứ đến mùa khô, dòng suối Ngà không còn nước, cạn trơ đáy.

Ông Hoàng Văn Nhờ, Bí thư Chi bộ bản Ảng, cho biết: Trước đây, nước ở suối Ngà đủ phục vụ sản xuất quanh năm cho bà con hai bản Ảng, bản Bước và một phần ruộng sản xuất của bản Pắc Ngà. Nhưng 5 năm trở lại đây, vào mùa mưa, lượng nước cũng chỉ đủ canh tác cho một phần diện tích ruộng, còn khoảng 1/3 diện tích ruộng trong bản không có nước, đành bỏ hoang. Nếu trước đây gần 100 ha ruộng bậc thang của bản đủ nước canh tác quanh năm, đem lại sản lượng thóc hằng năm đạt trên 550 tấn, thì 3 năm lại đây, sản lượng chỉ còn gần 300 tấn/năm.

Trăn trở với khó khăn do thiếu nước sản xuất, ông Lò Văn Nhung, bản Ảng, buồn bã: Nếu như có đủ nước sản xuất, nhà tôi có thể gieo cấy lúa, đảm bảo lương thực phục vụ gia đình, ngoài ra có thể xuất bán mỗi năm khoảng 10 tấn thóc ra thị trường. Nhưng vài năm trở lại đây, tôi phải mua thêm thóc, gạo để ăn trong năm, khiến cuộc sống rất khó khăn. Còn khoảng 2 tháng nữa, người dân hai bản sẽ làm đất, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để sản xuất vụ chiêm xuân. Nhưng với tình trạng thiếu nước như hiện nay, việc đảm bảo nông vụ gặp nhiều khó khăn, bà con đang mong Nhà máy thủy điện xả nước để có thể tích nước vào đồng ruộng.

Tìm hiểu được biết, UBND xã Pắc Ngà đã nhiều lần gửi kiến nghị yêu cầu Nhà máy thủy điện Suối Lừm 1 duy trì dòng chảy trên suối Ngà để người dân có nước tưới phục vụ sản xuất, bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp. Song, đến nay, tình trạng thiếu nước sản xuất vẫn chưa được khắc phục.

Trao đổi thực trạng này với UBND huyện Bắc Yên, đồng chí Lê Văn Kỳ, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, cho biết: Sau khi nhận được phản ánh của người dân xã Pắc Ngà, UBND huyện đã tiến hành làm việc với Nhà máy thủy điện Suối Lừm 1 về việc cung cấp nước sản xuất nông nghiệp cho người dân. Đồng thời, chỉ đạo Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện, Phòng Kinh tế - Hạ tầng phối hợp với nhà máy thủy điện xây dựng kế hoạch xả nước trước vụ chiêm xuân khoảng 1 tháng. Thông báo thời gian xả nước cụ thể để người dân kịp tích nước vào đồng ruộng, chuẩn bị sản xuất. Ngoài ra, hướng dẫn người dân các biện pháp sử dụng nước tiết kiệm, tiếp tục nghiên cứu để đưa ra phương án giải quyết tình trạng thiếu nước sản xuất của người dân. Qua đó, cố gắng hài hòa lợi ích giữa người dân và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện.

Người dân hai bản Ảng và bản Bước cũng như xã Pắc Ngà rất mong các cấp, các ngành sớm vào cuộc, đưa ra giải pháp thỏa đáng để có phương án giải quyết tình trạng thiếu nước, giúp bà con ổn định sản xuất và đảm bảo đời sống.