Huyện Bắc Yên có trên 2.500 ha cây sơn tra, trong đó hơn 1.500 ha đã cho thu hoạch, năng suất bình quân hàng năm đạt 15 tạ/ha. Năm nay, những diễn biến bất thường của thời tiết đã làm ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng sản phẩm. Hiện, bà con các xã vùng cao, trồng cây sơn tra với diện tích lớn, đang triển khai nhiều biện pháp để giữ được năng suất, chất lượng quả sơn tra.

Người dân bản Hang Chú, xã Hang Chú (Bắc Yên) kiểm tra chất lượng quả sơn tra.

Xã Hang Chú là địa phương có diện tích sơn tra lớn nhất của huyện Bắc Yên, với 1.160 ha. Theo tỉnh lộ 112 dẫn đến xã Hang Chú mùa này, màu xanh của cây sơn tra trải dài ngút tầm mắt, phủ xanh núi đồi. Sơn Tra sẽ chín rộ vào tháng 9-10 hằng năm, vào thời điểm này, quả phát triển nhanh nhất và cũng dễ rụng nhất, do những thay đổi bất thường của thời tiết, nên cần có biện pháp chăm sóc phù hợp. Theo người dân, để cây đạt chất lượng quả tốt nhất cần phải thường xuyên phát dọn thực bì, cây bụi, dây leo lên cây sơn tra, xới, vun đất xung quanh gốc, làm rào ngăn cách không để vật nuôi lại gần khu vực trồng cây.

Anh Giàng A Chinh, Giám đốc HTX sơn tra Nậm Lộng, cho biết: Nậm Lộng có trên 500 ha sơn tra, năm 2018, chúng tôi đã liên kết thành lập HTX sơn tra Nậm Lộng. Để giúp người dân và các thành viên có kiến thức chăm sóc cây sơn tra, tôi đã tìm mua các cuốn sách hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây và đến Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện học cách ươm cây giống, cải tạo, ghép mắt. Từ đó, về truyền đạt lại cho người dân trong bản và các thành viên HTX để triển khai ghép mắt, cải tạo lại những cây sơn tra đã thoái hóa. Còn thời điểm này, cây đang chuẩn bị cho thu hoạch, HTX tập trung hướng dẫn bà con phòng chống sâu bệnh, đảm bảo cây đạt năng suất cao nhất.

Rời xã Hang Chú, chúng tôi đến Xím Vàng, xã có hơn 530 ha cây sơn tra. Theo người dân nơi đây, cùng một giống cây sơn tra, nhưng trồng ở nơi có điều kiện thổ nhưỡng khác nhau sẽ cho hương vị khác nhau. Năm 2019, xã đã đăng ký táo sơn tra trở thành sản phẩm OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm). Ông Mùa A Chù, bản Háng Tâu, chia sẻ: Khác với vùng khác, sơn tra ở đây quả nhỏ, khi chín có màu vàng, 2 má hồng, chua nhẹ, ít chát, thơm, ngon. Tuy nhiên, năm nay thời tiết diễn biến bất thường, sâu đục quả, nên năm nay chúng tôi sẽ thu hoạch sớm.

Qua thực tế, cây sơn tra đã dần khẳng định giá trị kinh tế; góp phần mang lại nguồn thu ổn định cho người dân Bắc Yên. Song, để phát triển bền vững cây sơn tra, huyện Bắc Yên đang tập trung triển khai những giải pháp mang tính lâu dài, trọng tâm là hoàn thiện quy hoạch các vùng chuyên canh; đẩy mạnh hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật cho người trồng sơn tra; tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ gắn với việc tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp nghiên cứu, xây dựng dây chuyền bảo quản, chế biến sơn tra ngay tại địa phương.

Một mùa thu hoạch quả sơn tra nữa sắp tới với đồng bào các dân tộc huyện vùng cao Bắc Yên. Với sự quan tâm chỉ đạo của huyện và sự nỗ lực của người dân, cây sơn tra sẽ tiếp tục giữ vai trò cây trồng chủ lực, giúp đồng bào vùng cao thoát nghèo, ổn định đời sống.