Lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin và nhu cầu tìm việc làm của các thanh thiếu niên đồng bào dân tộc thiểu số, thời gian gần đây, các đối tượng tội phạm mua bán người đăng bài tuyển dụng lao động qua các mạng xã hội để lừa đảo, lôi kéo người dân đi làm với mức lương cao với mục đích xuất cảnh trái phép sang Campuchia, nhằm cưỡng bức bóc lột sức lao động và đòi tiền chuộc.

Cạm bẫy “việc nhẹ lương cao”

Em Lò Văn L, sinh năm 2007, ở tiểu khu Hua Ít, thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, một trong những nạn nhân bị dụ dỗ sang làm “việc nhẹ lương cao” tại Campuchia, may mắn được Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và tổ chức Trẻ em Rồng xanh (tổ chức phi chính phủ chuyên giải cứu trẻ em đường phố, trẻ em, phụ nữ thoát khỏi nạn buôn bán người) giải cứu về đoàn tụ với gia đình.

Nhớ lại quãng thời gian nơi đất khách quê người bị bóc lột thậm tệ, em L kể: Tháng 3/2022, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, em đi làm thuê tại thành phố Bắc Ninh. Tháng 7/2022, em nhận được lời mời giới thiệu vào làm thuê tại Thành phố Hồ Chí Minh với mức thu nhập cao. Sau đó, có một người lạ mặt không biết tên đón sang Campuchia làm thuê, ký hợp đồng làm việc 9 tháng. Trong thời gian làm việc em bị đánh đập và bóc lột sức lao động, họ nói muốn được thả về nhà thì yêu cầu gia đình phải gửi số tiền chuộc là 5.000 USD tương đương với 115 triệu đồng. Em liên hệ nhiều lần về nhà để cầu cứu nhưng gia đình khó khăn, không có tiền để chuộc. Đến tháng 2/2023, nhờ sự giúp đỡ Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và Tổ chức Trẻ em Rồng xanh, em đã được về nhà an toàn. 

Mặc dù được Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh giải cứu đã 5 tháng, song khi kể lại sự việc với chúng tôi, em Hà Đan Tr, sinh năm 2003 ở bản Ban, xã Chiềng Mai, huyện Mai Sơn, vẫn chưa hết sợ hãi: Tháng 7/2022, qua quá trình nói chuyện trên Facebook và điện thoại, đối tượng không quen biết đã rủ em sang Campuchia làm việc. Em tin tưởng đi theo, các đối tượng đã bắt ký hợp đồng làm việc 12 tháng. Làm việc được 8 tháng, em thường xuyên bị đánh đập, ép làm những công việc nặng nhọc, ép gọi điện cho gia đình gửi tiền chuộc mới thả về, may mắn được sự giúp đỡ Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và Tổ chức Trẻ em Rồng xanh, em đã được giải cứu, đoàn tụ với gia đình. Em mong các bạn thanh thiếu niên cần nâng cao cảnh giác, không tin những lời dụ dỗ tìm việc nhẹ lương cao.

Đây chỉ là hai trường hợp được Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh phối hợp với các lực lượng chức năng giải cứu thành công trong năm 2023. Thượng tá Đào Mạnh Tưởng, Phó Chủ nhiệm Chính trị, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, cho biết: Thủ đoạn của các đối tượng sử dụng mạng xã hội để tuyển lao động, sau đó hướng dẫn người lao động vào các tỉnh phía Nam rồi đón, đưa qua biên giới sang Campuchia làm việc tại các công ty do người Trung Quốc quản lý. Người lao động khi bị đưa sang Campuchia thì mới biết mình bị lừa, nếu muốn trở về Việt Nam thị gia đình phải chuyển tiền vào tài khoản cho chúng để thanh toán các khoản phí (tiền chuộc) thì mới cho về nước.

Từ năm 2022 đến nay, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã tiếp nhận 13 đơn trình báo công dân ở tỉnh Sơn La về việc con, em của gia đình nghi bị môi giới, lừa gạt xuất cảnh trái phép sang Campuchia nhằm cưỡng bức, bóc lột sức lao động, đòi tiền chuộc nếu muốn con, em được quay trở về gia đình.

Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn

Thượng tá Nguyễn Trường Giang, Trưởng phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh, thông tin: Từ năm 2022 đến nay, qua tiếp nhận đơn trình báo của công dân, trên địa bàn tỉnh đã có 65 trường hợp nghi bị lừa đưa sang Campuchia làm việc trong các cơ sở cờ bạc.

Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng thường xuyên thay đổi. Đặc biệt là chúng lợi dụng các trang mạng xã hội để rủ rê, lôi kéo phụ nữ, trẻ em đi làm thuê với thu nhập cao, hoặc hứa hẹn lấy làm vợ, khi nạn nhân đồng ý thì bọn chúng hướng dẫn nạn nhân tự đi hoặc thuê taxi đón nạn nhân.

Thời gian gần đây, các đối tượng dùng thủ đoạn đăng tải thông tin trên mạng xã hội, giới thiệu công việc với mức lương cao để tìm nạn nhân đưa sang Campuchia, sau đó đưa vào làm việc tại các công ty cờ bạc trực tuyến, game online, kinh doanh tiền kỹ thuật số...  

Theo thông tin của Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, từ đầu năm 2023, qua nắm tình hình phát hiện một số đối tượng sử dụng mạng xã hội đăng các bài tuyển dụng việc làm với mức lương từ 10 - 20 triệu đồng phục vụ các quán ăn, nhà hàng tại các tỉnh Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang... để dụ dỗ, lừa gạt các nạn nhân chủ yếu là nữ giới trong độ tuổi từ 16 - 30 đang có nhu cầu tìm kiếm việc làm, khi các nạn nhân đồng ý thì cho người trực tiếp về tỉnh đón các nạn nhân rồi mang đi bán cho các quán kinh doanh dịch vụ karaoke, nhà hàng.

Các nạn nhân sẽ bị các chủ cơ sở kinh doanh thu hết các giấy tờ tùy thân, tiền bạc, đồ dùng, ép viết giấy vay nợ sau đó bị buộc làm việc tại các nhà hàng, quán ăn. Số tiền các nạn nhân kiếm được sẽ được trừ vào tiền mà các chủ cơ sở bỏ ra để mua các nạn nhân.

Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đang chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống mua bán người trên các phương tiện thông tin đại chúng; thường xuyên đổi mới, đa dạng các nội dung, biện pháp tuyên truyền phù hợp với thực trạng tình hình, địa bàn và phong tục tập quán, trình độ nhận thức của quần chúng nhân dân khu vực biên giới của tỉnh.

Chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ người dân xóa đói, giảm nghèo, tham gia phát triển kinh tế, tổ chức tốt công tác tái hòa nhập cộng đồng cho những phụ nữ, trẻ em bị lừa gạt trở về.

Thực tế hoạt động của tội phạm mua bán người trên tuyến biên giới còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, các trường hợp bị lôi kéo, dụ dỗ có chiều hướng gia tăng, chủ yếu lứa tuổi từ 15-30 tuổi ở các xã bản vùng sâu, vùng cao, biên giới; thủ đoạn mua bán người ngày càng tinh vi. 

Công an tỉnh và Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh đã thực hiện hiệu quả kế hoạch phối hợp phòng, chống tội phạm mua bán người giữa 2 lực lượng, thực hiện các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm mua bán người trên địa bàn toàn tỉnh. Thường xuyên nắm tình hình, trao đổi thông tin, kịp thời ngăn chặn, đấu tranh và xử lý giải quyết các vụ, việc liên quan đến mua bán người và các vụ, việc liên quan đến các trường hợp bị lừa đi lao động tại Campuchia.

Đồng thời, phối hợp với các đơn vị chức năng tăng cường công tác tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người, nâng cao nhận thức, tinh thần cảnh giác cho quần chúng nhân dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, giúp cho họ có kiến thức để tự bảo vệ mình và gia đình, kịp thời phát hiện, tố giác những hành vi vi phạm pháp luật của đối tượng mua bán người.

Từ năm 2022 đến nay, lực lượng công an đã phối hợp với các đơn vị, ban ngành, đoàn thể tổ chức 3 hội nghị và 112 buổi tuyên truyền pháp luật về công tác phòng ngừa tội phạm, mua bán người thu hút hơn 21.500 lượt người tham gia. Phối hợp với các đơn vị, ngành chức năng tiến hành xác minh, tiếp nhận 38 trường hợp bị lừa đi lao động tại Campuchia trở về địa phương.

Hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7” năm 2023, Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm và thực hiện phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh đã huy động các sở, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ lồng ghép triển khai hiệu quả đợt cao điểm tuyên truyền, truyền thông hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7”. Lực lượng chức năng tổ chức cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm mua bán người (từ ngày 1/7/2023 đến ngày 30/9/2023). Giới thiệu đường dây nóng phòng, chống mua bán người 18001567 và tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 đến đông đảo nhân dân, nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động phòng ngừa và tích cực tham gia của người dân vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người.

Cùng với sự vào cuộc tích cực của các ngành chức năng, mỗi người dân, nhất là phụ nữ, thanh thiếu niên vùng sâu, vùng xa, biên giới phải hết sức cảnh giác, đề phòng với những lời dụ dỗ việc nhẹ, lương cao tránh để mắc vào cạm bẫy của những kẻ mua bán người.