Sơn La là địa bàn có con người định cư từ rất sớm và là một trong những địa bàn của nền văn minh Việt cổ. Cư dân cổ Sơn La vừa là nguồn hợp lực xây dựng nên nền văn hóa Sơn Vi của thời đại đồ đá cũ, vừa góp phần tham gia vào quá trình hình thành nền văn hóa Hòa Bình của thời đại đồ đá mới.

Từ buổi đầu của thời kỳ dựng nước, các giá trị văn hóa truyền thống của vùng đất Sơn La được hình thành trong sinh hoạt, lao động, sản xuất, chiến đấu, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cùng dân tộc Việt Nam. Nhân dân các dân tộc Sơn La luôn cần cù, sáng tạo trong lao động; nghĩa tình, trung thực, nghị lực, khát vọng vươn lên trong cuộc sống; đoàn kết, trung thành, kiên cường, anh dũng trong các cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Những giá trị văn hóa tinh thần quý báu đó đã được truyền trao qua biết bao thế hệ, được hun đúc và trở thành truyền thống tốt đẹp của văn hóa, con người Sơn La.

Từ các đặc điểm địa lý tự nhiên và lịch sử xã hội của vùng đất này đã tạo nên một vị thế và bản sắc văn hóa riêng, có những đóng góp quan trọng vào tiến trình phát triển văn hóa dân tộc Việt Nam với các giá trị văn hóa: đa dạng, phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc. Sơn La là nơi hội tụ, sinh sống từ lâu đời của nhiều dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều có một kho tàng di sản văn hóa mang sắc thái riêng hết sức quý giá.

Lật lại trang sử vàng của tỉnh, cuối thế kỷ XIX, dưới sự thống trị tàn bạo của thực dân Pháp và bọn phong kiến tay sai, nhân dân các dân tộc Sơn La với lòng yêu nước, ý chí căm thù giặc, tinh thần đoàn kết, anh dũng, ngoan cường đã liên tiếp đứng lên cùng cả dân tộc chiến đấu bảo vệ đất nước, quê hương, bản mường. Đặc biệt, trong lịch sử cận đại, hiện đại của dân tộc đấu tranh chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược, chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, Tây Nam, nhân dân các dân tộc Sơn La với tinh thần yêu nước nồng nàn, bất khuất, anh dũng, kiên cường đã góp phần rất tích cực vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc Việt Nam. Nhân dân các dân tộc Sơn La đã đóng góp rất nhiều sức người, sức của cùng cả nước giành đại thắng mùa xuân 1975, thống nhất Tổ quốc và thực hiện công cuộc xây dựng đất nước do Đảng lãnh đạo.

Trong tiến trình đất nước đổi mới, hội nhập quốc tế, cách mạng khoa học công nghệ 4.0, văn hóa, con người Sơn La có sự tiếp thu, giao thoa văn hóa của các vùng miền, các nước trong khu vực và quốc tế, tạo nên một nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc.

Cho đến thời điểm hiện nay, các giá trị cốt lõi, truyền thống tốt đẹp của văn hóa, con người Sơn La vẫn được giữ gìn và phát huy, thể hiện ở giá trị về tinh thần, nhân cách, đạo đức, lối sống như: Lòng yêu nước, yêu quê hương; tình đoàn kết, tính cộng đồng; yêu lao động, cần cù, sáng tạo, tự cường, nghị lực, khát vọng vươn lên; coi trọng văn hóa ứng xử, xây dựng quan hệ gia đình thuận hòa, kính trên, nhường dưới; tôn trọng quy ước bản mường và chấp hành nghiêm pháp luật Việt Nam.

Đây là những nền tảng tinh thần vững chắc, tạo động lực mạnh mẽ, sức mạnh nội sinh quan trọng cho Sơn La hòa chung trong dòng dảy lịch sử của cả dân tộc Việt Nam, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, khát vọng xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc.   

(Còn nữa)