Bản Cà là một trong những bản khó khăn của xã Tân Lang (Phù Yên), có 48 hộ dân tộc Mường sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, đường lên bản rất khó đi... Song người dân nơi đây đã đoàn kết, “viết” lên những câu chuyện mà không phải cơ sở nào cũng có được...

Cán bộ xã Tân Lang phối hợp tuyên truyền về công tác kế hoạch hóa gia đình tại bản Cà. 

27 năm không có người sinh con thứ 3

Ngay khi biết ý định của tôi, đồng chí Chủ tịch Hội LHPN xã Tân Lang đã kể ra một loạt bản của xã không có người sinh con thứ 3. Tuy nhiên, theo như lời Chủ tịch Hội LHPN xã thì chuyến này sẽ đến với bản Cà. Bởi đây là một bản khó khăn nhưng có nhiều thành tích trong việc giữ vững danh hiệu 27 năm không có người sinh con thứ 3. Đây chính là kết quả của sự nỗ lực, quyết tâm và sự đoàn kết, đồng lòng của nhân dân trong bản. Thành tích này, không phải cơ sở nào cũng có thể duy trì được, vì tính đến nay, bản Cà có 15 cặp vợ chồng sinh con một bề, trong khi suy nghĩ “gia đình phải có nếp, có tẻ” vẫn còn tồn tại trong một bộ phận người dân nơi đây.

Đến bản Cà mùa này đúng thời điểm bà con đang thu hoạch lúa mùa cùng các sản phẩm đậu tương, lạc... Con đường lên bản từ trung tâm xã chưa đến 3 km nhưng khiến cho người đi đường phải sờn lòng dù đi vào mùa khô. Tuy nhiên, sự mệt nhọc bỗng tan biến khi đến được với bản, được nghe những câu chuyện thật đáng trân trọng. Chị Hà Thị Doan, Chi hội trưởng phụ nữ bản Cà, một trong những hộ sinh con một bề, thông tin: Nhiều năm về trước, bản Cà cũng từng nằm trong danh sách bản có các cặp vợ chồng sinh nhiều con và tư tưởng “trọng nam khinh nữ” vẫn còn tồn tại trong đời sống người dân nơi đây. Sau khi được cán bộ giải thích, tuyên truyền thì người dân đã hiểu ra. Thế rồi, việc sinh đẻ đúng kế hoạch được bà con trong bản duy trì suốt từ năm 1989 đến nay. Hiện, bản còn thành lập một nhóm gồm cán bộ bản và người có uy tín thường xuyên tới các hộ, nhất là những hộ sinh con một bề để tuyên truyền, giải thích. Đồng thời, tổ chức cho các hộ trong bản ký cam kết và đưa nội dung này vào hương ước của bản, lấy đó là một trong những tiêu chí bình xét thi đua hàng năm.

Đến thăm gia đình chị Hà Thị Hiền, một trong những gia đình sinh con một bề của bản Cà. Ấn tượng đầu tiên là ngôi nhà sàn khang trang 2 gian 2 trái với đầy đủ tiện nghi phục vụ sinh hoạt hàng ngày của gia đình chị. Phấn khởi về cuộc sống của gia đình mình, chị Hà Thị Hiền nói: Gia đình tôi có 2 cháu gái sinh năm 2005 và năm 2007. Tâm tư thì gia đình nào cũng muốn có con trai, con gái. Tuy nhiên, nếu ai cũng vì thế mà phá bỏ quy định thì bản chúng tôi khó có thể duy trì được thành tích như vậy. Thế hệ cha ông mình đã làm được thì hà cớ gì mình là con cháu mà không làm được. Quan trọng nhất là mình nuôi dạy con ra sao, các con có khỏe mạnh, được học tập và chăm sóc chu đáo không và gia đình mình có cuộc sống khấm khá là được.

Cùng chung suy nghĩ trên, từ năm 1989 đến nay, các hộ trong bản Cà cũng như 15 hộ sinh con một bề trong bản đều đã thay đổi được suy nghĩ đẻ nhiều để lấy sức lao động, hay có con trai để nối dõi như trước đây. Quan điểm của bà con trong bản là dù gái hay trai cũng chỉ 2, quan trọng nhất là nuôi dạy các cháu nên người và khỏe mạnh... Ai cũng nhận thức được, nếu nhà đông người sẽ không có điều kiện chăm sóc con cái, không đủ điều kiện lo cho các con ăn học, vừa ảnh hưởng tới kinh tế gia đình vừa ảnh hưởng tới thành tích chung của bản.

...Và không còn ma túy...

Nói về thành tích phòng chống ma túy, bản Cà là một trong những bản được đánh giá cao. Bởi từ khi thành lập đến nay, các hộ trong bản luôn giáo dục con cháu tránh xa ma túy. Do vậy, từ những thế hệ đầu tiên thành lập bản Cà và cho đến nay, không có ai mắc tệ nạn ma túy. Thậm chí, vào những giai đoạn mà các bản vùng cao trồng nhiều cây thuốc phiện thì bản Cà cũng không hề có người nào trồng hoặc liên quan tới ma túy. Ông Đinh Văn Có, người có uy tín ở bản, nói: Ngay từ nhỏ, trẻ em trong bản đã được giáo dục phải luôn chấp hành nghiêm pháp luật của Nhà nước cũng như hương ước của bản. Đối với các tệ nạn xã hội, được bản tuyên truyền rất mạnh, giúp người dân trong bản có kỹ năng để không liên quan tới các tệ nạn xã hội, nhất là ma túy. Bản chúng tôi năm nào cũng được hỗ trợ tiền vì thành tích bản không có ma túy. Hằng năm, cùng với việc chi bộ ra nghị quyết chuyên đề về công tác PCMT, bản còn phối hợp với các gia đình thường xuyên theo dõi, tuyên truyền, nhất là những hộ có con cháu ở độ tuổi thanh thiếu niên. Đồng thời, bản còn làm tốt công tác theo dõi người ra, vào bản. Những hộ hay cá nhân nào có người bên ngoài vào bản ngủ qua đêm đều phải thông báo với an ninh bản... 

Hiện tại, không chỉ ở huyện Phù Yên mà tại nhiều huyện, thành phố vẫn còn rất nhiều xã, phường, thị trấn gặp khó khăn trong việc tuyên truyền, vận động người dân tại các bản, khu phố chấp hành quy định về công tác PCMT, kế hoạch hóa gia đình... Thậm chí, những nội dung trên còn là những vấn đề bức xúc, khó giải quyết ở không ít cơ sở. Những gì mà bản Cà đã và đang làm được cho thấy đây chưa phải là vấn đề khó giải quyết, bởi nếu khó thì tại sao một bản khó khăn như bản Cà vẫn thực hiện và duy trì tốt được như vậy.