Trợ giúp pháp lý là việc làm nhân văn nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, nhất là người nghèo, người dân tộc thiểu số và người yếu thế. Hướng đến mục tiêu này, thời gian qua, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đã tham gia giải quyết nhiều vụ việc khách quan, trở thành chỗ dựa tin cậy cho các đối tượng được trợ giúp.

Những ngày đầu tháng 5, chúng tôi có mặt tại bộ phận tiếp công dân của Trung tâm trợ giúp pháp lý. Ngay ở cửa vào phòng tiếp dân là bảng niêm yết công khai thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền. Cán bộ trực ghi chép đầy đủ thông tin, nhu cầu hỗ trợ của công dân.

Chị Lò Thị Khởi, cán bộ Trung tâm, cho hay: Hầu hết công dân đến yêu cầu được trợ giúp pháp lý chủ yếu liên quan đến việc tranh chấp đất đai, tài sản; chế độ chính sách; ly hôn... Khi tiếp nhận, chúng tôi yêu cầu cung cấp đầy đủ giấy tờ tùy thân để xác nhận đối tượng được trợ giúp miễn phí. Báo cáo lãnh đạo Trung tâm phân công trợ giúp viên pháp lý hoặc luật sư ký hợp đồng với Trung tâm tiếp nhận thông tin của họ, nếu đủ điều kiện sẽ thụ lý và hướng dẫn công dân viết đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý. Đối với các kiến nghị không thuộc thẩm quyền, đơn vị hướng dẫn công dân đến đúng cơ quan chuyên môn theo quy định.

Là tỉnh miền núi địa bàn rộng, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, nhận thức về pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế, nên hoạt động TGPL có vai trò rất quan trọng, giúp đối tượng được trợ giúp bảo vệ quyền, lợi ích và còn nâng cao ý thức chấp hành pháp luật. Trong hoạt động, Trung tâm phân công rõ người, rõ việc, rõ nội dung và rõ trách nhiệm. Cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia tố tụng; nâng cao hoạt động truyền thông TGPL tại cơ sở, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, đối tượng chính sách và các đối tượng yếu thế trong xã hội. Ban hành công văn phúc đáp kiểm tra đối tượng được TGPL gửi các cơ quan tố tụng theo nguồn yêu cầu TGPL...

Ông Tòng Văn Minh, Phó Giám đốc Trung tâm, cho biết: Trung tâm có 14 biên chế, trợ giúp viên pháp. Ngay từ đầu năm, Trung tâm đã bám sát nội dung, chương trình kế hoạch công tác đề ra, tham mưu thực hiện đồng bộ các mặt công tác, bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng. Trung tâm đã xây dựng các kế hoạch tổ chức thực hiện truyền thông về TGPL tại cơ sở theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ; công tác TGPL năm 2024 cho người cao tuổi, người cao tuổi khó khăn về tài chính; công tác TGPL năm 2024 cho người khuyết tật; quyết định phân công đoàn công tác thực hiện truyền thông về TGPL.

Từ đầu năm đến nay, Trung tâm tiếp nhận 210 văn bản của các cơ quan tiến hành tố tụng về việc kiểm tra toàn diện đối tượng trợ giúp; tiếp 11 lượt công dân và 3 đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý; trả lời 5 cuộc gọi điện thoại qua đường dây nóng. Đồng thời, ký hợp đồng với 16 luật sư và 9 cộng tác viên tham gia tố tụng, bào chữa nhiều vụ việc. Tham gia tố tụng 98 vụ, chủ yếu là lĩnh vực hình sự, dân sự. Việc tham gia bào chữa, bảo vệ của các trợ giúp viên pháp lý, luật sư đã giúp hội đồng xét xử các cấp có cách nhìn toàn diện, khách quan, từ đó đưa ra những phán quyết hợp tình, hợp lý, đúng người, đúng tội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đối tượng được trợ giúp. 

Do còn vướng mắc về thủ tục ly hôn, chị Giàng Thị D., xã Chiềng Phung, huyện Sông Mã đã đến Trung tâm Trợ giúp pháp lý để được tư vấn, hướng dẫn. Chị D. chia sẻ: Được trợ giúp viên pháp lý giải đáp cụ thể, tôi nắm được quy trình, thủ tục ly hôn cũng như việc xác minh tài sản chung, riêng và nghĩa vụ nuôi dưỡng con sau ly hôn.

Trung tâm luôn duy trì đường dây nóng (0212) 3855959; thường xuyên đăng tải các thông tin, chính sách sửa đổi của các bộ luật; câu hỏi tình huống pháp luật trên trang thông tin điện tử Sở Tư pháp và trang Fanpage của Trung tâm. Công bố danh sách trợ giúp viên pháp lý, luật sư là cộng tác viên trên Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp, niêm yết tại trụ sở cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để nhân dân biết và yêu cầu trợ giúp pháp lý.

Hiện nay, Trung tâm trợ giúp pháp lý tập trung đẩy mạnh hoạt động truyền thông tại cơ sở; thực hiện nghiêm việc trực, tiếp dân tại trụ sở, trực đường dây nóng; cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia tố tụng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được TGPL theo đơn yêu cầu hoặc theo đề nghị của cơ quan tiến hành tố tụng. Tiếp tục bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng tham gia tố tụng cho các trợ giúp viên pháp lý, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.