Huyện Vân Hồ là địa bàn phức tạp về ma túy và các tệ nạn xã hội, dẫn đến số người mắc phải căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS và nguy cơ lây nhiễm có chiều hướng gia tăng. Việc triển khai thực hiện nhiều biện pháp phòng, chống HIV/AIDS, trong đó tập trung công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho nhân dân về cách phòng, tránh lây nhiễm HIV/AIDS đang đòi hỏi sự chung sức của cả cộng đồng.

Cán bộ Trạm Y tế xã Lóng Luông (Vân Hồ) tuyên truyền cho người dân về tác hại của HIV.

Tính đến đầu tháng 8 năm 2017, trên địa bàn huyện Vân Hồ có 108 người nhiễm HIV/AIDS còn sống. Theo những người trực tiếp đảm nhiệm công tác phòng chống HIV/AIDS ở cơ sở thì nhận thức của người dân về công tác này còn hạn chế, dẫn đến sự kỳ thị với người bệnh HIV/AIDS khá rõ và chính người bệnh cũng mặc cảm, nên khó hòa nhập cộng đồng. Bác sỹ Sồng A Phư, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vân Hồ, chia sẻ: Những người làm công tác y tế dự phòng ở huyện, ngoài đối mặt với sự nguy hiểm do dễ lây nhiễm bệnh, trong công việc còn gặp nhiều khó khăn, đó là sự e dè, không phối hợp làm xét nghiệm của những đối tượng có nguy cơ cao bị nhiễm HIV; đối với những người đã nhiễm HIV, không chỉ lo sợ bị mọi người xung quanh kỳ thị, xa lánh, mà gia đình họ cũng có chung tâm lý đó, vì vậy họ mặc cảm, không phối hợp trong việc điều trị thuốc kháng vi rút ARV. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc phát hiện người nhiễm HIV mới trên địa bàn khó khăn hơn và cũng là nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS ra cộng đồng. Cùng với đó, mật độ dân số tại các bản vùng sâu thưa thớt, nên công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về phòng chống HIV/AIDS cho các hộ dân trong vùng gặp không ít trở ngại. Vì vậy, trong 7 tháng năm 2017, toàn huyện phát hiện mới 7 bệnh nhân HIV, tuy nhiên, con số thực tế có thể cao hơn nhiều.

Từ năm 2015 đến nay, công tác tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS ở Vân Hồ tập trung vào các đối tượng có nguy cơ cao như: Nghiện hút, tiêm chích ma túy, mại dâm và thành viên gia đình của những người bị nhiễm HIV. Nội dung tuyên truyền được cán bộ y tế trong huyện lựa chọn, biên soạn dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với nhận thức của đối tượng tiếp nhận. Trong đó, nói rõ các con đường lây nhiễm của HIV/AIDS; cách phòng, tránh lây nhiễm bệnh cho người thân và lây nhiễm ra cộng đồng; không kỳ thị với bệnh nhân HIV/AIDS... Đồng thời, vận động những người có nguy cơ mắc bệnh đi làm xét nghiệm sớm để được cấp phát thuốc điều trị. Trung tâm còn vận động bệnh nhân HIV đang trong quá trình điều trị cùng với cán bộ y tế đi cơ sở, tuyên truyền tới những người đang giấu bệnh hoặc e dè không dám xét nghiệm đi xét nghiệm để được điều trị sớm. Qua việc làm này, giúp bệnh nhân HIV tự tin hòa nhập cuộc sống cộng đồng và cũng giúp những người chưa dám đi xét nghiệm hiểu rằng nếu không may bị nhiễm HIV nhưng được phát hiện sớm và được cấp thuốc điều trị vẫn có sức khỏe tốt và cũng vẫn là người có ích cho xã hội.

Qua tìm hiểu được biết, tại các xã phong trào phòng chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư được các tổ chức đoàn thể phối hợp tổ chức với nhiều hình thức tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, tổ chức thi tìm hiểu về HIV/AIDS, giao lưu văn nghệ... để phổ biến các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS đến nhân dân trong toàn huyện. Các cơ quan chuyên môn triển khai thực hiện chương trình can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV; tư vấn, xét nghiệm tự nguyện; chăm sóc, điều trị người nhiễm HIV/AIDS... Đặc biệt, công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được đặc biệt quan tâm, nhất là vận động phụ nữ mang thai xét nghiệm HIV, các trường hợp dương tính với HIV đều được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Cùng với đó, Trung tâm Y tế huyện đã triển khai thực hiện việc cấp, phát thuốc methadone hỗ trợ những người nghiện ma túy điều trị thay thế các chất nghiện ma túy tại các xã: Lóng Luông, Vân Hồ, Xuân Nha, Tân Xuân, Tô Múa và Chiềng Yên. Đây cũng là một trong những biện pháp góp phần hạn chế việc sử dụng chung bơm kim tiêm - con đường làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh qua đường máu.

Để giảm thiểu phát sinh những trường hợp nhiễm mới HIV/AIDS, thời gian tới, Trung tâm Y tế huyện Vân Hồ - đơn vị đầu mối về công tác phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn huyện, tiếp tục phối hợp với các tổ chức đoàn thể của huyện, các xã, các bản tuyên truyền, hướng dẫn cách phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS cho nhân dân, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao và bệnh nhân HIV/AIDS; tư vấn, điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS có nguyện vọng điều trị thuốc kháng vi rút ARV; khuyến khích các cặp vợ chồng tự nguyện xét nghiệm HIV/AIDS trước khi kết hôn... Qua đó, góp phần khống chế và không để bệnh lây lan trong cộng đồng và hạn chế phát sinh mới bệnh nhân HIV.