Sau 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” tại huyện Quỳnh Nhai, các hoạt động văn hóa có những chuyển biến tích cực; những giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp được giữ gìn, phát huy; các thiết chế văn hóa được rà soát, đầu tư... góp phần phát triển kinh tế - xã hội nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.

Lễ Gội đầu bên hồ sông Đà - nét đẹp trong đồng bào dân tộc Thái ở Quỳnh Nhai. Ảnh: P.V

Cụ thể hóa Nghị quyết, Ban Thường vụ huyện ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành bám sát nội dung chương trình, tổ chức tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ đảng viên và nhân dân về xây dựng con người mới cả về tư tưởng, trí tuệ và nhân cách gắn với xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và nếp sống văn minh; thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước mà trọng tâm là triển khai có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, gắn với việc thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương về xây dựng con người mới, nền văn hóa mới; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội; chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc hại gây hủy hoại đạo đức xã hội; duy trì, khai thác và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc...

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo tồn các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, những năm qua, Đảng bộ huyện đã có nhiều giải pháp cụ thể nhằm làm tốt việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa. Hoàn thành việc kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Thái trắng tại bản Nghe Toỏng, Chẩu Quân (xã Mường Giàng); dân tộc Dao, bản Phiêng Bay (xã Chiềng Khay); dân tộc Kháng tại bản Hát Lếch (xã Chiềng Ơn)... Tổ chức bảo tồn, phục dựng các di tích, lễ hội dân gian như: Phục dựng di tích đền thờ Nàng Han, lễ hội “Gội đầu”, “Kin Pang Then” của người Thái, “Kin Pang Ả” của dân tộc Kháng, “Cấp sắc” của người Dao đỏ... Nổi bật, Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Đà tổ chức dịp tết hàng năm thu hút đông đảo khách thập phương đến xem và cổ vũ, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân các dân tộc trong huyện. Đặc biệt, phát huy lợi thế hơn 10.000 ha mặt nước lòng hồ với nhiều cảnh đẹp còn nguyên vẻ hoang sơ, cộng với nét văn hóa đặc sắc với nhiều lễ hội truyền thống độc đáo của cư dân vùng sông nước sống dọc đôi bờ sông Đà để phát triển kinh tế du lịch, Công ty CP Cơ khí Sơn La đã đầu tư xây dựng khu du lịch lòng hồ tại xã Chiềng Ơn;  HTX Thủy sản và Du lịch sinh thái Quỳnh Nhai tổ chức tour du lịch khám phá lòng hồ, thu hút nhiều du khách đến với Quỳnh Nhai. Chỉ tính trong năm 2017, Quỳnh Nhai đón hơn 33 nghìn lượt du khách, doanh thu từ du lịch ước đạt 5 tỷ đồng.

Vận dụng tốt phương châm xã hội hóa các hoạt động văn hóa, thể thao, Quỳnh Nhai tranh thủ sự đầu tư của Nhà nước, phát huy nội lực tại chỗ nên cơ sở vật chất phục vụ hoạt động văn hóa từng bước tăng cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhiệm vụ chính trị của huyện và nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Hiện nay, hạ tầng giao thông trên địa bàn Quỳnh Nhai từng bước được đầu tư tương đối đồng bộ, huyện có Quốc lộ 6b, quốc lộ 279 và tỉnh lộ 107 đi qua, đây là tuyến giao thông quan trọng thông thương đến các huyện trong tỉnh và các tỉnh trong khu vực; 100% xã đều có đường ô tô đến trung tâm và các xã ven hồ sông Đà đều có bến thuyền; có 11/11 xã, có nhà văn hóa đạt chuẩn, 126/196 bản, xóm có nhà văn hóa, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân thường xuyên đến sinh hoạt, hưởng thụ văn hóa, luyện tập thể dục, thể thao, vui chơi giải trí. Toàn huyện, hiện có 23 câu lạc thể thao và 247 đội văn nghệ quần chúng ở cơ sở thường xuyên luyện tập, biểu diễn. Hằng năm, Quỳnh Nhai còn tổ chức liên hoan, hội diễn văn nghệ quần chúng, hội thi các môn thể thao, ngày hội văn hóa thể thao các dân tộc, qua đó góp phần bảo tồn và giữ gìn các loại hình văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian truyền thống của dân tộc.

Với những bước đi, định hướng đúng đắn, sự nghiệp phát triển văn hóa Quỳnh Nhai ngày càng phát huy hiệu quả; mức hưởng thụ văn hóa của người dân ngày một nâng cao; bản sắc văn hóa, phong tục tập quán của các dân tộc được gìn giữ và phát huy, đây chính là những nền tảng vững chắc để Quỳnh Nhai tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 (khóa XI ) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”.