Những năm qua, cùng với xây dựng lực lượng thường trực từng bước chính quy, hiện đại, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị toàn tỉnh xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) theo phương châm “Vững mạnh, rộng khắp”; lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở; tổ chức biên chế tinh gọn, chặt chẽ; trang bị vũ khí phù hợp; giáo dục, huấn luyện quân sự toàn diện, thiết thực; nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu.

Lực lượng dân quân tự vệ tỉnh tham gia Lễ ra quân huấn luyện năm 2016.

Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã tham mưu chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả Đề án “Tổ chức xây dựng lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2012-2015”. Theo đó, từ cấp bản, tiểu khu trở lên đều thành lập tổ dân quân tại chỗ; cấp xã, cấp huyện thành lập đủ thành phần dân quân. Các huyện, thành phố; các cơ quan, đơn vị nắm chắc số công dân trong độ tuổi để làm cơ sở cho việc tuyển chọn vào DQTV nòng cốt và sẵn sàng mở rộng lực lượng DQTV trong các trạng thái sẵn sàng chiến đấu; củng cố kiện toàn nâng cao chất lượng Ban chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức, các đơn vị tự vệ. Cấp ủy các cấp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV; quan tâm phát triển đảng viên là lực lượng DQTV. Đến nay, tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV đạt 20,2% so với tổng số DQTV toàn tỉnh; tỷ lệ đoàn viên trong lực lượng DQTV là 74%; đã thành lập 40 chi bộ quân sự cấp xã tổ chức sinh hoạt nền nếp, hiệu quả.

Hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đều tổ chức bồi dưỡng, tập huấn cán bộ, huấn luyện DQTV nòng cốt. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức huấn luyện điểm để rút kinh nghiệm triển khai huấn luyện mở rộng. Năm 2015, 100% các cơ sở DQTV tổ chức huấn luyện với 98% quân số tham gia; kết quả huấn luyện đạt loại khá. Tính đến hết tháng 7/2016, đã tổ chức huấn luyện 97% quân số. Trong tổ chức diễn tập, luyện tập khu vực phòng thủ; diễn tập, luyện tập cụm tác chiến biên phòng; diễn tập, luyện tập chiến đấu trị an, lực lượng dân quân luôn thống nhất chủ động thực hiện các nội dung diễn tập, luyện tập các phương án ở cấp xã, cụm xã trên từng địa bàn; đảm bảo chất lượng, hiệu quả cao. Thông qua diễn tập đã nâng cao nhận thức, công tác hiệp đồng của lực lượng dân quân và các lực lượng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Nhờ vậy, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thực hiện Nghị định số 74 của Chính phủ; Thông tư liên tịch số 98 của Bộ Quốc phòng - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn một số điều về phối hợp hoạt động giữa lực lượng dân quân tự vệ với lực lượng kiểm lâm trong công tác bảo vệ rừng; Thông tư liên tịch số 100 của Bộ Quốc phòng - Bộ Công an về việc phối hợp của DQTV với các lực lượng trong hoạt động bảo vệ biên giới, biển, đảo; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở, UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh phối hợp ban hành quy chế phối hợp trong công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ rừng; nắm, quản lý tình hình địa bàn và xử lý các vụ việc xảy ra. Chỉ đạo các huyện, thành phố phối hợp giữa các lực lượng đảm bảo tính nguyên tắc và kịp thời, hiệu quả; thường xuyên lập các phương án bảo vệ các mục tiêu; tuần tra canh giác bảo vệ đường biên, mốc giới, bảo vệ địa bàn, bảo vệ rừng. Lực lượng công an và dân quân các xã, phường, thị trấn đều tổ chức xây dựng, điều chỉnh, bổ sung phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tích cực tham gia giúp nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ trên địa bàn, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Có thể nói, xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, đã góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương trong tình hình mới.