Xác định lực lượng DQTV là nòng cốt trong thế trận quốc phòng toàn dân, hàng năm, Ban CHQS huyện Sông Mã đã tham mưu cho UBND huyện về công tác quốc phòng địa phương, xây dựng lực lượng DQTV của huyện vững mạnh về chất lượng chính trị, bảo đảm khả năng sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Huấn luyện DQTV năm 2018 tại xã Chiềng Sơ (Sông Mã).

Hằng năm, Ban CHQS huyện triển khai tới Ban CHQS các xã, thị trấn, các đơn vị tự vệ thực hiện rà soát, tuyển chọn những đồng chí DQTV có đủ phẩm chất, sức khỏe, trình độ ở các bản, tổ dân phố, đề nghị UBND xã đưa vào lực lượng DQTV nòng cốt; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cán bộ, huấn luyện DQTV; ra quyết định đối với những đồng chí DQTV đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia lực lượng DQTV. Từ tháng 12/2017 đến nay đã tổ chức 7 lớp tập huấn cho gần 700 DQTV là trung đội trưởng, tiểu đội trưởng, dân quân cơ động tại chỗ; huấn luyện tập trung  cho 100% chiến sĩ DQTV bảo đảm đúng, đủ nội dung, thời gian quy định; 100% chiến sĩ DQTV sử dụng thành thạo về vũ khí, trang bị kỹ thuật chiến đấu có sức cơ động cao, đáp ứng nhu cầu sẵn sàng chiến đấu; kết quả kiểm tra nhận thức chính trị hàng năm 100% quân số đạt yêu cầu, trong đó 75% trở lên đạt khá, giỏi. Ngoài ra, chú trọng tổ chức các phương án thực hành xử lý tình huống, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, rèn luyện kỷ luật với huấn luyện quân sự... Đến nay, toàn huyện đã có 33 đầu mối DQTV, số DQTV đạt tỷ lệ 1,75% so với dân số của huyện. Không chỉ được xây dựng đủ về số lượng, lực lượng DQTV còn không ngừng được nâng cao chất lượng tổng hợp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng hiện nay và thực sự là lực lượng nòng cốt trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị ở cơ sở. Trong đó, tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV là 19%. Ngoài ra, các cấp ủy, chính quyền luôn quan tâm kiện toàn đội ngũ cán bộ Ban CHQS các xã, thị trấn, đơn vị tự vệ; bố trí cán bộ Ban CHQS cấp xã đã qua đào tạo các lớp chỉ huy trưởng, trung cấp, cao đẳng quân sự cơ sở tại Trường Quân sự tỉnh tham gia công tác; hàng năm đăng ký, quản lý công dân trong độ tuổi DQTV… Đối với công tác xây dựng khu vực phòng thủ, Sông Mã từng bước xây dựng lực lượng dân quân tự vệ đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới, tham gia diễn tập, luyện tập chiến đấu trị an cấp xã; diễn tập phòng chống cháy rừng - bảo vệ rừng; phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn; tham gia góp hàng ngàn ngày công tu sửa đường sá, cầu cống, nhà cửa.

Do chủ động, đến thời điểm này đã có 19/19 xã, thị trấn hoàn thành tốt việc huấn luyện, đảm bảo 100% quân số tham gia, trong đó, có 18/19 xã đạt khá, giỏi... trở thành lực lượng có vai trò xung kích trong mọi hoạt động ở địa phương, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.