Bộ trưởng Quốc phòng 10 nước Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vừa thông qua tuyên bố chung kêu gọi tự do hàng hải trên Biển Đông. Tuyên bố được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN lần thứ 10 (ADMM-10) diễn ra tại thủ đô Vientiane (Lào) ngày 25/5, được dư luận đánh giá là một “phản ứng” của ASEAN trước các hành vi gia tăng về quân sự của Trung Quốc, đồng thời thể hiện rõ cam kết chung của các nước thành viên ASEAN vì mục tiêu hợp tác quốc phòng và an ninh khu vực.

Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN tham gia Hội nghị ADMM-10 tại Vientiane (Lào), ngày 25/5.

ADMM năm nay được tổ chức với chủ đề “Thúc đẩy hợp tác quan hệ quốc phòng vì một cộng đồng ASEAN năng động” nhằm củng cố một Cộng đồng đoàn kết, bền vững và thịnh vượng cũng như hướng tới những hoạt động có ý nghĩa được tổ chức để kỷ niệm 10 năm ngày thành lập ADMM.

Trong tuyên bố chung, Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN tái khẳng định quan điểm cho rằng tự do hàng không và hàng hải cần được giữ vững nhằm bảo đảm hòa bình và ổn định trong khu vực.

Phát biểu trước phóng viên, Bộ trưởng Quốc phòng Lào Sengnouan Xayalath khẳng định, Hội nghị các Bộ trưởng ASEAN đã nhấn mạnh tính cần thiết của các nỗ lực giải quyết tranh chấp dựa trên các nguyên tắc tự do hàng hải và luật pháp quốc tế. Trong một tuyên bố đưa ra trước đó, ông Xatalath kêu gọi ADMM cần tăng cường khả năng, sự đoàn kết, thống nhất, cũng như cam kết giải quyết những mối đe dọa an ninh một cách kịp thời và phù hợp.

Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Singapore cũng ra thông cáo cho biết, bản tuyên bố chung của ADMM-10 đã nhấn mạnh vai trò của diễn đàn này trong việc giải quyết những mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố, cũng như các cam kết thực hiện và tuân thủ các quy tắc quốc tế, bao gồm Bộ quy tắc ứng xử trong những trường hợp đối đầu không lường trước trên biển (CUES).

Phát biểu bên lề ADMM-10, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen cho biết, hai chủ đề chính của Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN lần này là các mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố và tình hình Biển Đông. Theo ông Ng Eng Hen, tại hội nghị, các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN đã kêu gọi nhanh chóng thông qua một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) và các cơ chế tạm thời giúp hạ nhiệt căng thẳng tại Biển Đông. “Nhìn chung, tôi muốn khẳng định rằng hội nghị đã kết thúc tốt đẹp và chúng tôi đã thảo luận rất nhiều về hai thách thức nêu trên, cũng như cách thức mà chúng tôi muốn đối phó với những vấn đề này một cách tập thể”- ông Ng Eng Hen nói.

Trong phần trao đổi về tình hình thế giới và khu vực tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch đã có bài phát biểu nêu rõ khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang phải đối phó với các thách thức, có nguy cơ dẫn tới xung đột quân sự, xuất phát từ các hành động đơn phương, không tuân thủ chuẩn mực và luật pháp quốc tế và các cam kết khu vực, xâm hại đến lợi ích chính đáng của các quốc gia liên quan, ảnh hưởng đến an ninh, an toàn hàng hải, hàng không. Bộ trưởng khẳng định, Việt Nam ủng hộ và kiên trì chủ trương giải quyết bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng các tiến trình ngoại giao, pháp lý trên cơ sở luật pháp quốc tế, cụ thể là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, tuân thủ nghiêm chỉnh Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tiến tới xây dựng COC hiệu quả. 

Được biết, sau khi kết thúc hội nghị, Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn đang ở thăm Lào trước khi ông này sang Singapore để tham sự Hội nghị thượng đỉnh An ninh châu Á./.