Mộc Châu là trung tâm của Khu du lịch quốc gia. Những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa nhanh chóng và sự gia tăng dân số nên lượng rác thải sinh hoạt ngày càng nhiều. Vấn đề xử lý các loại rác thải đứng trước những áp lực về môi trường sống và sức khỏe của nhân dân, cần có giải pháp đồng bộ và kịp thời.

Bãi rác sau hơn 30 năm hoạt động

Trên địa bàn huyện Mộc Châu hiện có 1 bãi chôn lấp, xử lý rác thải tập trung tại Km82, tiểu khu 14, thị trấn Mộc Châu (Bãi rác Km82). Đây là bãi thu gom rác chính, được giao cho Đội quản lý đô thị Mộc Châu theo Quyết định số 1321/QĐ-UB ngày 17/7/1998 của UBND tỉnh Sơn La, với tổng diện tích 2,16ha. 

Công tác quản lý thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Mộc Châu được UBND huyện giao cho Phòng Kinh tế và Hạ tầng hợp đồng với đơn vị cung ứng là Chi nhánh huyện Mộc Châu của Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Sơn La quản lý và thu gom rác thải trên địa bàn hai thị trấn và các xã: Đông Sang, Mường Sang, Phiêng Luông. Rác thải sau khi được thu gom đưa về xử lý tập trung tại Bãi rác Km82.

Bà Nguyễn Thị Tiên, Phó Giám đốc phụ trách Chi nhánh huyện Mộc Châu, Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Sơn La, thông tin: Sau nhiều năm đưa vào hoạt động bãi rác đã tiếp nhận khối lượng rác khá lớn. Hiện nay, bãi rác vẫn đang hoạt động tiếp nhận, xử lý rác thải sinh hoạt và là bãi tập kết, xử lý rác duy nhất tại khu vực trung tâm của huyện Mộc Châu. Địa hình bãi rác là các hủm nhỏ có đá xen kẹp, xung quanh là đồi đá. Từ năm 2017 đến nay, rác được tập trung đưa về khu vực này và thực hiện chôn lấp. Hiện tại, toàn bộ diện tích mặt bằng của bãi rác gần như được lấp kín. 

Trung bình mỗi ngày, bãi rác tiếp nhận 46-48 tấn. Sau đó dùng xe bánh xích san đầm lèn hằng ngày. Việc rắc vôi bột, hóa chất khử mùi được chi nhánh thực hiện một tháng hai lần. Sau mỗi lớp rác san ủi đầm lèn trung bình 2 mét thì thực hiện việc san phủ, lấp đất dày từ 0,15 đến 0,2 mét (trung bình 3 tháng thực hiện 1 lần).

Do bãi chôn lấp rác thải chưa được đầu tư hệ thống xử lý khí thải, nước rỉ của rác; phương pháp xử lý rác thải tại các bãi chủ yếu là phun chế phẩm sinh học để hạn chế mùi hôi và côn trùng cùng với rắc vôi bột khử khuẩn, nên chưa giải quyết triệt để mùi hôi thối từ rác.

Nhiều hạn chế, tồn tại cần tháo gỡ

 Bãi rác Km82 là bãi rác lộ thiên, xử lý bằng phương pháp chôn lấp và xử lý bằng hóa chất; chưa có hệ thống rãnh thoát nước nên nước chảy ra từ bãi rác có màu đen và bốc mùi hôi.  

 Có nương sản xuất ngay cạnh Bãi rác Km82, chị Trần Thị Huê, tiểu khu 14, thị trấn Mộc Châu, chia sẻ: Bãi rác ở đây chôn lấp thủ công nên rất ô nhiễm. Nhất là khi mưa xuống, nắng lên bốc mùi rất khó chịu. Nhiều khi gió lốc cuốn cả túi bóng từ bãi rác bay khắp vào nương sản xuất xung quanh. Rất mong muốn tỉnh, huyện quan tâm sớm có phương án xử lý để chúng tôi yên tâm lao động, sản xuất.

Cũng có nương trồng cây ăn quả gần Bãi rác Km82, chị Hà Thị Nga, nói: Mỗi khi mưa xuống, nước rỉ từ bãi rác tràn ra đầy đường dẫn vào khu sản xuất của gia đình nên đi lại khó khăn. Hơn nữa, mùi lại rất hôi thối nên ảnh hưởng đến sức khỏe. Rất mong các cấp chính quyền quan tâm xử lý.

Sớm thay thế Bãi rác Km 82

Trước những thực tế về vấn đề môi trường tại các bãi rác tập trung của huyện, để xử lý triệt để về vấn đề môi trường tại các bãi rác tập trung của huyện, từng bước hoàn thành các tiêu chí đưa Mộc Châu trở thành thị xã, UBND huyện đã quy hoạch khu xử lý rác thải tập trung được phê duyệt tại Quyết định số 315/QĐ-UBND ngày 7/2/2024 của UBND tỉnh Sơn La về việc phê duyệt Quy hoạch chung đô thị Mộc Châu, tỉnh Sơn La đến năm 2040.

Bãi xử lý rác thải tập trung thay thế cho Bãi rác Km 82 được quy hoạch tại bản Là Ngà 2, xã Mường Sang. Hiện nay, UBND huyện đang đề nghị UBND tỉnh Sơn La, các sở, ban ngành của tỉnh quan tâm thu hút đầu tư xây dựng bãi rác, nghiên cứu đưa dây chuyền xử lý rác thải hiện đại đầu tư vào khu vực đã quy hoạch, khi thực hiện đầu tư xong bãi xử lý rác thải sẽ đóng cửa bãi rác tập trung tại Km 82 và thực hiện xử lý các công việc liên quan đối với bãi rác đóng cửa.

Ông Lê Trọng Bình, Chủ tịch UBND huyện Mộc Châu, thông tin: Trước mắt, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn thực hiện tuyên truyền vận động hướng dẫn các hộ gia đình cá nhân thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh, trong đó, tập trung thu gọn giảm kích thước, thể tích của rác thải, thu xếp gọn loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong chai lọ theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Thường xuyên tổ chức các hoạt động nhằm thu gom tái chế, tái sử dụng chất thải nhựa trên địa bàn huyện. Tuyên truyền hướng dẫn các hộ gia đình cá nhân tận dụng và ứng dụng các mô hình xử lý chất thải hữu cơ tại nhà để tái sử dụng chế biến làm phân phục vụ sản xuất nông nghiệp. Tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát đối với đơn vị thực hiện dịch vụ công ích trên địa bàn.

Việc xử lý rác thải đô thị đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết, huyện Mộc Châu rất mong nhận được sự hỗ trợ của tỉnh, các sở, ban ngành của tỉnh trong việc thu hút đầu tư xây dựng bãi rác, nghiên cứu đưa dây chuyền xử lý rác thải hiện đại đầu tư vào khu vực đã quy hoạch, bảo đảm vệ sinh môi trường để Mộc Châu luôn xanh, sạch, đẹp.