Nhận được phản ánh của nhân dân bản Thanh Yên 2, xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu, qua đường dây nóng của Sở Tài nguyên và Môi trường về việc hộ ông Đỗ Văn Huy đã xả chất thải, nước thải chăn nuôi lợn ra rãnh thoát nước đường quốc lộ 6C làm ảnh hưởng đến môi trường, huyện Yên Châu đã chỉ đạo các đơn vị chức năng làm rõ sự việc và xử lý nghiêm theo quy định.

Xác minh phản ánh của nhân dân

Cơ sở chăn nuôi lợn của hộ ông Đào Văn Huy được xây dựng ngay đầu bản Thanh Yên 2, gần đường quốc lộ 6C. Bắt đầu nuôi lợn thương phẩm từ năm 2015, quy mô ban đầu chỉ hơn 10 con, đến năm 2020, gia đình ông Huy mở rộng quy mô chăn nuôi lên 100 - 200 con lợn thịt/lứa (quy mô chăn nuôi vừa).  

Với quy mô chăn nuôi này, hộ ông Huy phải bảo đảm các quy định của pháp luật về vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, nhân dân bản Thanh Yên 2 phản ánh: Trong thời gian dài, ông Huy không thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường. Thậm chí, nhiều lần nhân dân đã phát hiện hộ ông Huy xả nước thải chăn nuôi chưa qua xử lý ra rãnh thoát nước của bản. Lượng nước thải theo rãnh nước chạy dồn về khu vực trũng phía cuối bản, gây ô nhiễm nguồn nước giếng khoan nhiều hộ gia đình.

Khoảng 23 giờ 30 phút ngày 30/5/2024, lợi dụng lúc trời mưa to, gia đình ông Đỗ Văn Huy lại có hành vi xả nước thải chăn nuôi ra môi trường.

Ngay sau khi tiếp nhận phản ánh của nhân dân, ngày 31/5, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Châu phối hợp với UBND xã Phiêng Khoài, Ban quản lý bản Thanh Yên 2 kiểm tra, xác minh các nội dung phản ánh của nhân dân. Đồng thời, tham mưu với UBND huyện Yên Châu thành lập Đoàn liên ngành kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ môi trường xã Phiêng Khoài và bản Thanh Yên 2; công tác quản lý địa bàn của bản Thanh Yên 2; việc cam kết bảo vệ môi trường trong quy trình chăn nuôi lợn tại hộ ông Đỗ Văn Huy, bản Thanh Yên 2, xã Phiêng Khoài.

Kết quả kiểm tra xác định: Hộ ông Đỗ Văn Huy xây dựng chuồng trại  nuôi lợn với diện tích 700 m² gồm 2 dãy chuồng, quy mô 90 con/dãy, trên diện tích đất trồng cây lâu năm đã được UBND huyện Yên Châu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên bà Trần Thị Mai (mẹ ông Huy); khoảng cách từ trại lợn đến nhà dân gần nhất khoảng 40 m. Cơ sở nuôi lợn của ông Huy chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường.

Về các biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi, chất thải đang thu gom từ 2 dãy chuồng trại bằng ống nhựa phi 160 chảy về 2 bể biogas tổng dung tích 90 m³, sau đó chảy về một bể lắng 50 m³. Nguồn nước phục vụ chăn nuôi lợn, lấy từ nguồn nước ngầm, giếng khoan lưu lượng dưới 10 m³/ngày, đêm.

Ông Hoàng Văn Long, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Châu, cho biết: Tại thời điểm kiểm tra, ghi nhận, hộ ông Đỗ Văn Huy đang nuôi lợn thịt với số lượng 180 con (tổng hợp qua camera giám sát của cơ sở); không phát hiện hành vi xả thải ra môi trường. Tuy nhiên, tại rãnh thoát nước chung phát hiện 1 đường ống HDPE phi 60 dẫn từ hệ thống xử lý nước thải ra hệ thống thoát nước chung của bản; thời điểm đó, không có nước thải rò rỉ ra môi trường từ đường ống.

Tại buổi kiểm tra, ông Đỗ Văn Huy đã nhận thức được hành vi xả nước thải chăn nuôi lợn của mình là vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường, gây ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của các hộ dân trong bản, làm ô nhiễm môi trường chung.

Nhiều hộ dân bị ảnh hưởng

Sinh sống phía cuối bản, cách cơ sở nuôi lợn của hộ ông Huy khoảng 1 km, anh Mai Công Sơn nói: Nước thải từ trang trại chăn nuôi lợn ra ngoài môi trường, lúc nào cũng bốc mùi hôi thối, khó chịu. Lâu ngày, nguồn nước thải thẩm thấu vào mạch nước ngầm, khiến nước giếng khoan của gia đình tôi và nhiều hộ trong bản bị ô nhiễm.

Để kiểm chứng, phóng viên cùng anh Sơn bơm nước từ giếng khoan của gia đình lên. Bằng cảm quan, nước giếng vẩn đục, nước không mùi. Anh Sơn cho biết: Mấy ngày nay có mưa to, kéo dài trong nhiều giờ nên mức độ ô nhiễm giảm. Còn bình thường, nước bơm từ giếng khoan lên có hiện tượng sủi bọt, mùi hôi, để lắng dưới đáy chậu xuất hiện lớp bùn đen. Để có nước sinh hoạt, gia đình phải đi mua nước đóng bình làm nước uống, nấu cơm; tắm, giặt thì sử dụng chung bể nước mưa với hộ xung quanh.

Xuôi về cuối bản, cách nhà anh Sơn khoảng 200 m, giếng nước hộ ông Hoàng Viết Vệ cũng trong tình trạng tương tự. Ông Vệ bộc bạch: Nguồn nước bị ô nhiễm, không sử dụng được, gia đình chỉ dùng tưới cây. Mới đầu, nguồn nước xuất hiện vẩn đục, chưa ô nhiễm nặng, gia đình cố sử dụng. Sau một thời gian, nước mùi hôi quá không sử dụng nữa, tôi phải xây bể chứa nước mưa dùng dần.

Đại diện 105 hộ, trên 300 nhân khẩu của bản, ông Trần Văn Chinh, Trưởng bản Thanh Yên 2, đề nghị cấp uỷ, chính quyền địa phương sớm có giải pháp xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường, tránh gây bức xúc trong nhân dân.

Ông Hoàng Văn Long, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Châu, thông tin thêm: Theo quy định tại điểm c, khoản 2, điều 14, Nghị định số 45/2022/NĐ-CP ngày 7/7/2022 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, áp mức xử phạt hành chính đối với hộ ông Đào Văn Huy là 30 triệu đồng. Đồng thời, áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, buộc hộ ông Đỗ Văn Huy khắc phục hậu quả theo biên bản cam kết ký ngày 5/6/2024. Hộ ông Đỗ Văn Huy đã nhất trí việc trả tiền điện và các chi phí liên quan để hút lượng nước ô nhiễm trong các giếng khoan bị ảnh hưởng của các hộ. Ông cũng đã cam kết không xả thải ra môi trường và đề nghị với các phòng, ban chuyên môn của huyện hướng dẫn để hoàn thành các thủ tục về môi trường theo quy định. 

Về phía xã, ông Đặng Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Phiêng Khoài, đã nhận trách nhiệm quản lý Nhà nước của UBND cấp xã và đề nghị ban quản lý bản, hộ gia đình cung cấp thông tin liên quan đến vụ việc để đoàn công tác của huyện có cơ sở xem xét đề xuất, xử lý theo quy định.

Xử lý nghiêm nếu còn tái phạm

Theo ông Hoàng Văn Long, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Châu, Luật Chăn nuôi năm 2020 và Thông tư số 23/2019/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về hướng dẫn một số điều của Luật Chăn nuôi về hoạt động chăn nuôi, quy định: Khoảng cách từ trang trại chăn nuôi quy mô vừa đến khu dân cư, khu tập trung chất thải sinh hoạt, công nghiệp tối thiểu là 200 mét; trường học, bệnh viện, chợ, nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho cộng đồng dân cư tối thiểu 300 mét. Như vậy, cơ sở chăn nuôi của hộ ông Đỗ Văn Huy chỉ cách khu dân cư, nguồn cung cấp nước sinh hoạt cộng đồng dân cư 40 m, chưa đạt tiêu chuẩn về khoảng cách. 

Trên cơ sở kết quả kiểm tra của đoàn công tác, ông Lê Huy Phong, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, Trưởng đoàn công tác, giao Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện xử lý các vi phạm theo đúng quy định về bảo vệ môi trường, đất đai, tài nguyên nước, chăn nuôi; hướng dẫn hộ chăn nuôi hoàn thiện thủ tục về môi trường, đất đai theo quy định của pháp luật hiện hành. Yêu cầu hộ ông Đỗ Văn Huy, tháo dỡ toàn bộ đường ống dẫn nước thải, đang dẫn ra hệ thống thoát nước chung; khẩn trương thực hiện các nội dung đã cam kết với các hộ dân trong buổi kiểm tra, xong trước ngày 25/6/2024. Đặc biệt, nghiêm cấm việc xả nước thải, chất thải chưa xử lý đạt quy chuẩn môi trường ra hệ thống thoát nước chung và môi trường dưới bất kỳ hình thức nào; chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu tiếp tục vi phạm. 

Đối với UBND xã Phiêng Khoài, nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm việc để xảy ra ô nhiễm môi trường trên địa bàn, Chỉ đạo ban quản lý bản giám sát hoạt động chăn nuôi, việc chấp hành các nội dung đã cam kết đối với hộ chăn nuôi Đỗ Văn Huy, kịp thời báo cáo UBND huyện khi phát sinh các tình tiết mới có liên quan. Tuyên truyền, vận động hộ gia đình di dời cơ sở chăn nuôi lợn đảm bảo khoảng cách theo quy định, không ảnh hưởng tới môi trường khu dân cư.