Theo Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ việc đánh giá xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được dựa trên 5 tiêu chí, 20 chỉ tiêu; các tiêu chí phải đạt từ 80 điểm trở lên. Cụ thể 5 tiêu chí bao gồm: Ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức, bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật; thực hiện tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính; tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hòa giải cơ sở, trợ giúp pháp lý, thực hiện dân chủ ở xã, phường; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Trong năm, không có cán bộ, công chức đứng đầu cấp ủy, chính quyền bị xử lý kỷ luật hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự do vi phạm pháp luật trong thi hành công vụ.

Xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là nhiệm vụ quan trọng trong quản lý Nhà nước, đồng thời là tiêu chí 18.4 trong Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch, văn bản hướng dẫn triển khai gắn với mục tiêu xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; thành lập Hội đồng đánh giá, xây dựng quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ các thành viên theo đúng chức năng, nhiệm vụ.

Bà Lò Châu Thỏa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, thông tin: Việc tổ chức đánh giá xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật có sự thay đổi khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp. Việc tổ chức đánh giá theo Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg sẽ được thay thế bằng Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg ngày 4/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó chỉ còn 3 tiêu chí gồm: Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở. Đây là những quy định quan trọng, nhằm tăng cường trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong tổ chức thực hiện, góp phần giữ gìn pháp chế xã hội chủ nghĩa, thực hiện quyền công dân theo quy định của hiến pháp và pháp luật.

Xã Mường Sại thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Nặm Ét, Mường Sại, đều đã đạt chuẩn nông thôn mới. Ông Lò Văn Tâm, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Xã đã rà soát và duy trì các tiêu chí chuẩn tiếp cận pháp luật, giao công chức tư pháp - hộ tịch tham mưu thực hiện từng chỉ tiêu; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật gắn với mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ”. Các kế hoạch, công việc được công khai; công tác tiếp dân, giải quyết kiến nghị, hòa giải cơ sở gắn với thực hiện quy chế dân chủ, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, hạn chế phát sinh đơn thư vượt cấp, khiếu kiện đông người.

Tại xã Mường Chiên, việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được triển khai qua sinh hoạt bản, loa truyền thanh, hòa giải cơ sở... Mỗi năm tổ chức trên 60 cuộc tuyên truyền, thu hút hơn 3.000 lượt người tham gia; duy trì 21 tủ sách pháp luật tại các bản để nhân dân tra cứu. Đồng thời, xã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, với 100% hồ sơ được trả đúng và trước hạn, bảo đảm quyền lợi công dân khi giao dịch.

Chị Sùng Thị Tàng, bản Khâu Pùm, xã Mường Chiên, cho biết: Trong 5 năm qua, chúng tôi được tiếp cận pháp luật qua nhiều kênh như tuyên truyền trực tiếp, phương tiện thông tin đại chúng, tờ rơi, tài liệu... Bản còn có tủ sách pháp luật để người dân tra cứu. Nhờ đó, chúng tôi nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia phát triển kinh tế.

Xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật sau khi hoạt động theo mô hình mới, Sở Tư pháp đang xây dựng đề cương, tài liệu, tình huống pháp luật và tờ rơi phục vụ nhiệm vụ xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao. Đồng thời, tiếp tục mở các lớp tập huấn chuyên sâu, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho công chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ này q