Xác định mô hình kinh tế hợp tác xã (HTX) giữ vai trò quan trọng góp phần thúc đẩy Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh đã phát huy vai trò tham mưu cho tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể chính trị xã hội, các huyện, thành phố triển khai đồng bộ các giải pháp, tạo mọi điều kiện thuận lợi thúc đẩy mô hình HTX phát triển.

Xã viên HTX rau an toàn Tự Nhiên chăm bón vườn rau.

Năm 2016, toàn tỉnh thành lập mới 80 HTX, nâng tổng số HTX trong tỉnh lên 261 HTX, trong đó, 179 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; 18 HTX hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, điện nước; 16 HTX xây dựng; 8 Quỹ tín dụng nhân dân; 38 HTX thương mại, dịch vụ du lịch, quản lý chợ và 2 HTX vận tải. Tổng số vốn hoạt động 2.064 tỷ đồng với trên 25.000 thành viên. Đến 30/11/2016, tổng thu nhập, lợi nhuận của các HTX trong tỉnh ước trên 28 tỷ đồng; thu nhập bình quân 1,9 triệu đồng/người/tháng.

Bước phát triển của HTX đã khẳng định vai trò là cầu nối cho sự phát triển, trao đổi hàng hóa công nghiệp và nông nghiệp, giữa thành thị và nông thôn, thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ cấu lao động, đóng góp quan trọng trong quá trình xây dựng NTM của tỉnh khi trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào 19 tiêu chí về xây dựng NTM, như các tiêu chí về: điện, chợ nông thôn, hình thức tổ chức sản xuất, nâng cao thu nhập bình quân đầu người, giảm tỷ lệ hộ nghèo, chuyển đổi cơ cấu lao động theo hướng tích cực... Trong số 8 xã của tỉnh đã được công nhận đạt chuẩn NTM, mỗi xã có ít nhất một HTX hoạt động hiệu quả, có nhiều đóng góp cho địa phương hoàn thiện các tiêu chí về xây dựng NTM.

Các HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đã tích cực đầu tư, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chú trọng các mô hình khai thác tiềm năng thế mạnh của địa phương. Tiêu biểu như: HTX dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 huyện Mộc Châu, đầu tư trên 3 tỷ đồng mua dây truyền sản xuất rượu hoa quả ALAMBIC của Pháp với công xuất chế biến 2.000 tấn quả/năm, bảo đảm thu nhập ổn định cho người lao động từ 2,5-3 triệu đồng/người/tháng; HTX Chanh Leo Mộc Châu thành lập tháng 11/2015, đến nay đã mở rộng quy mô trồng chanh leo lên gần 100 ha, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động địa phương; HTX nuôi cá Tầm bước đầu hoạt động hiệu quả, là mô hình mới, khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế của hồ thủy điện Sơn La... Bên cạnh đó, nhiều mô hình HTX đã xây dựng, hình thành được vùng chuyên canh trồng, hoa, rau, củ, quả, chăn nuôi theo hướng hàng hóa... Cùng với đó, các HTX đã chú trọng tập trung vào liên doanh, liên kết và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản; tham gia tích cực vào chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm do Liên minh HTX Việt Nam và các doanh nghiệp kết nối; tập trung đổi mới, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất các sản phẩm chủ lực. Đến nay, toàn tỉnh có trên 80 HTX, Tổ hợp tác, hộ cá thể đã xây dựng được thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp, hoa, rau, củ, quả các loại... góp phần thúc đẩy nông nghiệp nông thôn phát triển bền vững.

Trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, nhiều HTX còn tích cực tham gia vào quy hoạch phát triển sản xuất, quy hoạch thủy lợi, giao thông nội đồng, vận động các thành viên tham gia ngày công lao động, tự nguyện hiến đất, đóng góp kinh phí làm đường giao thông nông thôn, đường nội đồng, làm cơ sở thực hiện hiệu quả tiêu chí về giao thông và thủy lợi, mở rộng, nâng cao chất lượng hoạt động dịch vụ sản xuất. Tiêu biểu, như: HTX Tự nhiên, xã Đông Sang và Tổ hợp tác sản xuất rau an toàn An Thái, xã Mường Sang (Mộc Châu); HTX Thành Công, xã Ngọc Chiến (Mường La); HTX đa ngành nghề Diệp Sơn (Mai Sơn); HTX Hà Duy Thưởng, xã Chiềng Xôm (Thành phố)...

Để khu vực kinh tế tập thể phát triển, tiếp tục góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Liên minh HTX tiếp tục làm tốt công tác tham mưu cho tỉnh, tạo mọi điều kiện thuận lợi thúc đẩy mô hình HTX phát triển; củng cố, nâng cao năng lực hoạt động của các HTX. Đồng thời, vận động xây dựng các mô hình tiên tiến, trong đó, trọng tâm là các HTX sản xuất rau, củ, quả an toàn, HTX tín dụng, HTX thủy sản... Thường xuyên theo dõi hướng dẫn hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của các HTX, tạo việc làm, đảm bảo thu nhập ổn định cho thành viên và người lao động, đóng góp thiết thực cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của tỉnh.