Linh hoạt trong thực hiện

Sơn La là tỉnh miền núi, gặp nhiều khó khăn khi triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM). Tỉnh ta đã kiện toàn Ban Chỉ đạo chung 3 chương trình mục tiêu quốc gia, đồng thời thành lập bộ phận giúp việc từ tỉnh đến cơ sở. Các huyện, xã bố trí cán bộ chuyên trách, bán chuyên trách, đảm bảo công tác tham mưu, tổng hợp thực hiện thường xuyên, kịp thời. Việc phân công nhiệm vụ cụ thể các sở, ngành, phát huy rõ vai trò, trách nhiệm trong hướng dẫn, hỗ trợ địa phương thực hiện các tiêu chí, nâng cao hiệu quả phối hợp.

Tỉnh đã ban hành bộ tiêu chí NTM từng giai đoạn, phê duyệt các đề án, dự án, kế hoạch cụ thể thực hiện lộ trình xây dựng NTM. Triển khai hiệu quả các chương trình giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; chỉ đạo thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, ưu tiên phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với công nghiệp chế biến; đẩy mạnh thâm canh, tăng vụ, ứng dụng giống mới, tiến bộ kỹ thuật, hình thành chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp, HTX và nông dân trong sản xuất, tiêu thụ nông sản.

Với quyết tâm cao, phát huy tinh thần sáng tạo, chủ động và linh hoạt trong thực hiện, các tổ chức đoàn thể chính trị, địa phương đã có nhiều cách làm riêng, hiệu quả được áp dụng. Mặt trận Tổ quốc các cấp phát động Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, lan tỏa mô hình “Khu dân cư sáng - xanh - sạch - đẹp”. Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh triển khai các phong trào: “Gia đình 5 không, 3 sạch”, “Đường hoa phụ nữ”, “Phân loại, xử lý rác thải hữu cơ”. Tỉnh đoàn duy trì phong trào “Tuổi trẻ chung tay xây dựng NTM, đô thị văn minh”...

Chiềng Mai, huyện Mai Sơn là một trong những xã hoàn thành xây dựng NTM cuối năm 2024. Đồng chí Vũ Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy xã, thông tin: Công tác tuyên truyền đóng vai trò quyết định, giúp nhân dân nâng cao nhận thức, tích cực tham gia xây dựng NTM. Từ năm 2018 đến nay, xã huy động 16,6 tỷ đồng, trong đó, nhân dân đóng góp hơn 11 tỷ đồng, hiến trên 10.000 m² đất và hàng nghìn ngày công.

Tại huyện Yên Châu, với quyết tâm cao và sự vào cuộc đồng bộ, Huyện ủy, UBND huyện ban hành nhiều quyết định, kế hoạch triển khai xây dựng NTM. Nhờ đó, hạ tầng cơ sở các xã ngày càng khang trang; hệ thống điện, đường, trường, trạm nâng cấp, cải tạo đồng bộ. Trong 5 năm qua, huyện lồng ghép các nguồn vốn xây dựng hơn 60 công trình giao thông, thủy lợi, trường học, tổng kinh phí trên 105 tỷ đồng. Các công trình hoàn thành, đưa vào sử dụng, phục vụ thiết thực đời sống nhân dân. Ngoài ra, huyện vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân và các nhà hảo tâm đóng góp xóa gần 600 nhà tạm, nhà dột nát; tu sửa gần 100 km đường giao thông nông thôn. Nhân dân tự nguyện hiến hơn 15.600 m² đất, hỗ trợ máy móc, vật liệu, ngày công trị giá gần 3 tỷ đồng xây dựng hạ tầng cơ sở.

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Sơn La huy động, phân bổ hơn 1.450 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước triển khai chương trình. Tại các xã đặc biệt khó khăn, nhiều hộ tự nguyện di dời tài sản, hiến đất làm đường, xây nhà văn hóa. Toàn tỉnh có hơn 1,84 triệu m² đất, tài sản trên đất và hơn 165.000 ngày công được hiến tặng, tổng giá trị ước đạt hơn 293 tỷ đồng.

Kiến tạo những vùng quê đáng sống

Mục tiêu xây dựng NTM, là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Sau 15 năm thực hiện, toàn tỉnh có 64/177 xã đạt chuẩn, bình quân 12,4 tiêu chí/xã. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 21,6% năm 2021 xuống 10,8% năm 2024, dự kiến còn 7,8% vào cuối năm 2025. Tỉnh có 4 huyện thoát nghèo: Bắc Yên, Mường La, Vân Hồ, Thuận Châu và đã hoàn thành các chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ khó khăn.

Tỉnh ta sau 1/7 có 67 xã nông thôn thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Giai đoạn 2026-2030, tỉnh phấn đấu có 36 xã đạt chuẩn NTM, 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, từ 1-3 xã kiểu mẫu làm mô hình điểm; duy trì, nâng cao chất lượng 82 thôn, bản, tiểu khu đã đạt chuẩn NTM; 28 bản kiểu mẫu; mỗi xã phấn đấu có thêm ít nhất 30% số bản đạt chuẩn NTM, trong đó, 10% đạt chuẩn kiểu mẫu; xây dựng 1 khu dân cư kiểu mẫu tại mỗi xã.

Ông Vũ Tiến Đĩnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh: Trước yêu cầu mới trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, các địa phương tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển từ phát triển số lượng sang nâng cao chất lượng. Đặc biệt chú ý duy trì, nâng cao các tiêu chí đã đạt chuẩn, xây dựng NTM theo hướng hiện đại, phù hợp điều kiện từng vùng.

Đồng thời, thực hiện đồng bộ các giải pháp huy động vốn, khai thác tối đa nguồn lực từ người dân và doanh nghiệp; bố trí đủ vốn ngân sách địa phương cho chương trình. Ưu tiên vốn đầu tư phát triển vùng khó khăn, để thu hẹp chênh lệch giữa các khu vực. Tăng cường lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án hỗ trợ và đầu tư khác trên địa bàn nông thôn, bảo đảm tập trung, tránh dàn trải, trùng lặp; phát huy vai trò điều phối tổng thể của cấp tỉnh.

Xây dựng NTM  là hành trình không có điểm dừng. Do đó, cần thực hiện đúng chủ trương của Đảng, pháp luật Nhà nước và phát huy dân chủ ở cơ sở theo phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.