Tốt nghiệp khoa Nông lâm, Trường Đại học Tây Bắc, Vì Văn Bình, dân tộc Thái, bản Áng Ưng, xã Chiềng Ban, huyện Mai Sơn quyết tâm theo đuổi ước mơ làm nông nghiệp. Trải qua nhiều thăng trầm cùng sự nỗ lực của bản thân, Bình đã tạo dựng được mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả, giải quyết việc làm cho hàng chục lao động địa phương.

Chúng tôi về bản Ánh Ưng, xã Chiềng Ban, gặp Vì Văn Bình, điển hình tiên tiến của tỉnh. Với dáng vóc nhỏ, gầy, vừa làm, Bình vừa hướng dẫn 10 thanh niên căng lưới, căng dây thép phủ lên khu nhà lưới rộng chừng 500 m²...

Dẫn chúng tôi tham quan một vòng cơ sở trồng nấm, Bình giới thiệu: Từ nhỏ em rất thích làm nông nghiệp. Khi đi học ở Trường đại học Tây Bắc, em và một số bạn bị cuốn hút bởi cây nấm, từ đó đam mê tìm hiểu về kỹ thuật sản xuất. Sau khi tốt nghiệp, em quyết tâm theo đuổi mục tiêu mô hình trồng nấm sạch, an toàn. Cũng trong thời điểm này, em tiếp tục theo học Thạc sỹ chuyên ngành khoa cây trồng tại Trường đại học Nông nghiệp I Hà Nội, nay là Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Tháng 8/2010, là dấu mốc Bình cùng 5 người bạn bắt tay vào trồng nấm từ phụ phẩm nông nghiệp với số tiền ban đầu 15 triệu đồng/thành viên. Sau gần 1 năm hoạt động, Bình và nhóm bạn làm thủ tục thành lập Công ty cổ phần phát triển Nông nghiệp Sơn La do Bình làm giám đốc.

Tuy nhiên, còn thiếu kinh nghiệm, sau năm đầu thành công, đến năm thứ 2, thứ 3, mô hình trồng nấm bị bệnh mốc xanh trên diện rộng, khiến công ty làm ăn thua lỗ. Những thăng trầm của nghề trồng nấm khiến công ty lao đao.

Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, Vì Văn Bình và các thành viên quyết tâm vực dậy Công ty, học hỏi, tìm hiểu và đầu tư thêm kỹ thuật trồng nấm sạch bằng phụ phẩm nông nghiệp và tìm kiếm thị trường đầu ra cho nấm. Đến nay, nghề trồng nấm đã thành công, Công ty cổ phần phát triển Nông nghiệp Sơn La ngày càng làm ăn hiệu quả. Giám đốc Bình khoe: Toàn bộ hệ thống máy móc, trang thiết bị trồng nấm, Công ty đã đầu tư gần 4 tỷ đồng. Hiện tại, Công ty có 3 cơ sở trồng nấm sò, nấm hương và linh chi với diện tích 3ha. Trong đó, nấm sò, nấm hương thu hoạch 6 tạ/ngày; nấm linh chi thu khoảng 100kg khô/vụ. Cùng với đó, Công ty có 2 gian hàng chuyên cung cấp nấm, nông sản sạch tại 2 chợ lớn ở trung tâm thành phố Sơn La.

Sau khi thành công với mô hình trồng nấm, năm 2016, Bình vận động 5 thành viên thành lập thêm HTX Nông nghiệp xanh 26/3, với vốn điều lệ hơn 600 triệu đồng và 5.000 m² đất sản xuất rau sạch. Rau sản xuất theo chuẩn VietGAP, chi phí đầu vào cao hơn làm theo kiểu truyền thống, buộc phải nâng giá bán thị trường. Trong khi, nhiều loại rau sử dụng các chế phẩm thuốc tăng trưởng, trừ sâu, đẹp mã, giá rẻ, nhiều lúc, tưởng phải bỏ cuộc. Trước khó khăn, Ban Giám đốc họp thành viên, thống nhất quyết tâm sản xuất rau đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn đã đặt ra.

Sau đó, HTX phối hợp với phòng nông nghiệp huyện Mai Sơn mở lớp tập huấn cho thành viên kỹ thuật sản xuất rau an toàn; đầu tư hệ thống nhà lưới, có hệ thống phun tưới tự động và xử lý chất thải bên trong, ngăn chặn sự xâm nhập của các loại côn trùng gây hại. Kiểm soát chặt chẽ các loại thuốc bảo vệ thực vật, nguồn nước sản xuất đảm bảo không có vi khuẩn gây bệnh. Bằng cách làm này, dần dần, rau của HTX được người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn, HTX đã có 8 thành viên.

Hiện nay, mô hình trồng nấm sạch từ phụ phẩm nông nghiệp có doanh thu trung bình gần 5 tỷ đồng/năm; trồng rau sạch theo hướng Viet GAP với thu nhập trên 200 triệu đồng/tháng. Là tỷ phú từ nông nghiệp, Vì Văn Bình còn tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động địa phương với mức thu nhập 6-7 triệu đồng/người/tháng; tạo việc làm theo mùa vụ gần 20 lao động. Đóng góp hơn 50 triệu đồng xây dựng đường giao thông, xóa nhà tạm, góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.

Với những kết quả đạt được, năm 2018, HTX Nông nghiệp xanh 26/3 được UBND tỉnh tặng Bằng khen về điển hình tiên tiến trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Cá nhân Vì Văn Bình được Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai tặng bằng khen có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước năm 2017 (Cụm thi đua 7 tỉnh miền núi biên giới phía Bắc); Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La tặng bằng khen về thành tích xuất sắc trong “Học tập và làm theo tấm gương, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2022.