Giúp nhân dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, cấp ủy, chính quyền xã Dồm Cang, huyện Sốp Cộp, đã đề ra nhiều giải pháp chuyển đổi diện tích đất đồi dốc, cây trồng kém hiệu quả sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

 Xã Dồm Cang có 11 bản, với trên 1.300 ha đất sản xuất nông nghiệp. Địa hình có độ dốc lớn, qua nhiều năm canh tác, phần lớn đất đã bạc màu, giữ ẩm kém, nên năng suất cây trồng đạt thấp. Ông Lò Văn Thái, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Xã đã tuyên truyền, vận động nhân dân trồng cây cam, quýt, xoài ghép, mận hậu, cải tạo vườn tạp ở một số bản vùng thấp, những nơi chủ động được nguồn nước tưới; trồng cây cà phê, cây dược liệu, trồng rừng ở các bản vùng cao. Các tổ chức đoàn thể của xã nhận ủy thác với các ngân hàng cho hộ nghèo, cận nghèo vay vốn, với tổng dư nợ gần 29,9 tỷ đồng để phát triển sản xuất. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức chuyển giao kỹ thuật trồng cây ăn quả, cây công nghiệp cho nông dân. Tổ chức cho các hộ dân đi tham quan, học tập kinh nghiệm các mô hình trồng cây ăn quả thành công tại các địa phương trong và ngoài huyện 2 lần/năm.

Từ năm 2018 đến nay, diện tích cây ăn quả, cây công nghiệp của xã  tăng từ  2 - 3%/năm. Hiện nay, nông dân trong xã đang chăm sóc trên 300 ha cây cà phê, sản lượng đạt 354 tấn nhân khô/năm; 220 ha cây ăn quả các loại, sản lượng đạt gần 400 tấn quả/năm. Việc chuyển đổi diện tích đất dốc kém hiệu quả sang trồng các loại cây khác đã mang lại thu nhập cao cho nhân dân trong xã. Điển hình như mô hình trồng cây cam, cà phê xen xoài ghép của gia đình bà Lò Thị Chum, bản Khá Men, với thu nhập trên 180 triệu đồng/năm. Mô hình trồng cà phê, xoài, nhãn ghép của anh Tòng Văn Phan, bản Cang, có thu nhập hơn 300 triệu đồng/năm. Mô hình trồng bí xanh, dưa hấu, dưa bở, cam, xoài ghép của gia đình chị Tòng Thị Anh, bản Dồm, thu nhập trên 200 triệu đồng/năm...

Năm 2017, gia đình ông Tòng Văn Phan, bản Cang, vay 40 triệu đồng từ Phòng giao dịch Ngân hàng CSXH huyện để đầu tư trồng hơn 3 ha cà phê, xoài, nhãn ghép. Ông Phan chia sẻ: Năm 2023, gia đình tôi thu hoạch hơn 17 tấn quả cà phê, 5 tấn xoài, giá bán và đầu ra ổn định. So với trồng ngô, sắn trước đây, thu nhập từ cây ăn quả, cà phê cao hơn. Gia đình tôi còn chăn nuôi bò nhốt chuồng, gần 20 con dê sinh sản và nuôi gà thả đồi, bình quân thu từ cây trồng và chăn nuôi được trên 250 triệu đồng/năm.

Còn gia đình chị Lò Thị Chum, bản Khá Men, từ năm 2018 đã chuyển đổi đất nương trồng ngô kém hiệu quả sang trồng 350 gốc cam Nà Mòn, gần 1 ha cà phê xen cây xoài ghép. Chị Chum chia sẻ: Trong quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhờ sự hỗ trợ của cơ quan chuyên môn và học hỏi từ các mô hình trong huyện, trong xã, tôi đã có kinh nghiệm trồng, chăm sóc cây ăn quả, trồng xen ghép cây ăn quả cùng với cà phê. Niên vụ 2023, gia đình tôi thu hơn 4 tấn cam, giá bán trung bình 22 nghìn đồng/kg; gần 8 tấn quả cà phê, thu trên 180 triệu đồng. Dự kiến vụ quả năm nay sẽ thu hơn 200 triệu đồng.

Xã Dồm Cang đang tập trung quy hoạch vùng trồng cây ăn quả phù hợp, mở rộng diện tích trồng cà phê; sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ các chương trình, dự án để hỗ trợ người dân chuyển đổi diện tích kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, cải tạo vườn tạp. Vận động thành lập HTX để liên kết sản xuất theo quy trình VietGAP, bao tiêu sản phẩm. Phối hợp với cơ quan chuyên môn hướng dẫn xây dựng mô hình trồng cây ăn quả ứng dụng công nghệ cao; tổ chức cho các hộ dân tham quan, học tập kinh nghiệm các mô hình trồng cây ăn quả thành công tại các địa phương trong và ngoài huyện... Đồng thời, chú trọng phát triển mở rộng diện tích cây thông mã vĩ, góp phần nâng cao tỷ lệ phủ xanh đất trống, đồi trọc. Phấn đấu đến năm 2025, xã có trên 250 ha cây ăn quả, 350 ha cây cà phê.

Những nương đồi cằn cỗi trước đây giờ đã được phủ màu xanh của cây ăn quả, cây cà phê, điều đó đã làm thay đổi cơ cấu cây trồng trong nông nghiệp của xã Dồm Cang. Hiệu quả của việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trong xã xuống còn 11,5% và duy trì, nâng cao các tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới tại địa phương.