Cuộc thi khoa học kỹ thuật (KHKT) dành cho học sinh trung học cấp tỉnh năm học 2020-2021, do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức vừa qua, là nơi hội tụ nhiều dự án có khả năng ứng dụng vào cuộc sống. Cuộc thi đã trở thành sân chơi trí tuệ bổ ích, khơi nguồn đam mê sáng tạo và phát triển phong trào nghiên cứu khoa học trong các nhà trường.

Nhóm tác giả Trường TH&THCS Quyết Tâm (Thành phố) thuyết trình về

Dự án “Hệ thống cảnh báo và tự động hỗ trợ xử lý sương muối cho cây trồng”. 

Dự án nghiên cứu “Hệ thống cảnh báo và tự động hỗ trợ xử lí sương muối cho cây trồng” được Hội đồng giám khảo đánh giá cao, bởi tính ứng dụng vào thực tiễn đã đoạt giải Nhất trong Cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học vừa qua. Để hoàn thiện Dự án, nhóm học sinh gồm: Đỗ Văn Thủy Lâm, lớp 9B và Hoàng Thị Thủy Linh, lớp 8A, Trường TH&THCS Quyết Tâm (Thành phố) đã tập trung nghiên cứu trong thời gian gần 8 tháng, dưới sự hướng dẫn của thầy giáo Hoàng Mạnh Cường, giáo viên dạy môn toán, tin học. Dự án đã thiết lập được hệ thống giám sát có chi phí thấp, phù hợp với điều kiện địa phương nhằm phát hiện sớm nguy cơ xuất hiện sương muối, đưa ra cảnh báo và tự động hỗ trợ xử lí bảo vệ cây trồng kịp thời. Hệ thống có thể điều khiển các thiết bị ứng phó từ xa thông qua điện thoại thông minh có kết nối mạng Internet.

Nói về ý tưởng thực hiện Dự án, em Đỗ Văn Thủy Lâm, học sinh lớp 9B, Trường TH&THCS Quyết Tâm (Thành phố), chia sẻ: Qua quá trình học tập và tìm hiểu, chúng em nhận thấy tỉnh Sơn La có nhiều lợi thế phát triển cây ăn quả và cây cà phê. Tuy nhiên, trên địa bàn thường có sương muối làm chết cây trồng, vì vậy chúng em đã thống nhất thực hiện Dự án với mong muốn giúp người dân phát hiện sớm sương muối và đưa ra phương pháp phòng, chống kịp thời, góp phần bảo vệ cây ăn quả và cây cà phê phát triển bền vững.

Còn nhóm tác giả: Đinh Nguyễn Linh Đan và Nguyễn Phương Thảo, lớp 12A1, Trường THPT Mộc Lỵ (Mộc Châu) đã lựa chọn đề tài nghiên cứu Dự án “Một số giải pháp ngăn chặn bạo lực mạng - vũ khí vô hình đối với tâm lý học sinh THPT” tham gia Cuộc thi và được Ban giám khảo trao giải Nhất.

Cô giáo Vi Thị Vân Anh trực tiếp hướng dẫn nhóm thực hiện, giáo viên Trường THPT Mộc Lỵ (Mộc Châu), nói: Dự án đã đưa ra những những giải pháp thiết thực, phù hợp với cuộc cách mạng 4.0; đặc biệt, nhóm giải pháp hỗ trợ tâm lý của học sinh THPT khi gặp vấn nạn bạo lực mạng, qua đó thúc đẩy các hoạt động giáo dục cho học sinh. Tôi mong muốn Dự án này sẽ đạt được hiệu quả lớn tại Trường THPT Mộc Lỵ và nhân rộng, hướng tới một xã hội không bạo lực mạng.

Đó chỉ là 2 trong số 180 dự án tham dự Cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học cấp tỉnh năm nay. Mỗi năm học, Cuộc thi khoa học, kỹ thuật dành cho học sinh trung học lại được tổ chức trong sự háo hức, đón đợi của học sinh, giáo viên các trường học trên địa bàn tỉnh. Để lọt vào vòng thi cấp tỉnh, các sản phẩm, dự án khoa học, kỹ thuật đã trải qua cuộc thi cấp trường, cấp huyện, nhờ đó đã thúc đẩy, khơi dậy phong trào sáng tạo khoa học, kỹ thuật trong học sinh toàn tỉnh. Nổi bật trong cuộc thi năm nay, lĩnh lực khoa học xã hội và hành vi có nhiều dự án tham gia hơn so với các năm trước. Nội dung nghiên cứu đi vào các vấn đề đang được xã hội và học sinh quan tâm, như: Định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông, vấn đề bạo lực học đường, sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp... Các dự án có quy trình tiến hành nghiên cứu chặt chẽ, dựa trên cơ sở thực tiễn, khảo sát qua phiếu hỏi, phỏng vấn, phân tích số liệu thống kê. Bên cạnh đó, các dự án được đánh giá cao thường liên quan đến giải quyết các vấn đề về: Môi trường, hoạt động sản xuất mang đặc thù của địa phương, như: Nông nghiệp, thủy sản, sử dụng nguồn nguyên liệu bản địa để phát triển sản phẩm phục vụ cho đời sống.

Theo ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, Phó Ban tổ chức Cuộc thi, đánh giá: So với cuộc thi KHKT cấp tỉnh các năm học trước, số lượng các dự án năm nay tăng cao với sự tham gia của 12 phòng giáo dục và đào tạo; 32 trường THPT; 12 trường PTDT nội trú. Nhiều dự án có chất lượng tốt thể hiện qua tính đa dạng về chủ đề nghiên cứu; nhiều ý tưởng sáng tạo; một số dự án thể hiện tính đặc thù của địa phương, của lứa tuổi, có khả năng áp dụng vào giải quyết các vấn đề trong thực tế cuộc sống; đã thiết kế được phương pháp và quy trình nghiên cứu tương đối khoa học; biết ứng dụng công nghệ vào thực hiện dự án; nhiều dự án có sản phẩm tốt; nhiều học sinh thuyết trình tự tin trước Ban Giám khảo. Qua đó, Hội đồng giám khảo đã trao giải cho 81 dự án; trong đó, có 4 giải nhất, 12 giải nhì, 26 giải ba và 39 giải khuyến khích; lựa chọn 2 dự án đạt giải nhất tham dự cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm học 2020-2021 tổ chức vào tháng 3/2021 tại thành phố Huế.

Phát huy những kết quả đã đạt được, thời gian tới ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục tổ chức có hiệu quả Cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học; qua đó, tìm kiếm những ý tưởng khoa học mới lạ, có giá trị ứng dụng, vừa hun đúc và nhân lên nhiệt huyết nghiên cứu khoa học trong học sinh các cấp trên địa bàn tỉnh.