Tuổi thơ của mỗi chúng ta ai cũng đều có một thời cắp sách đến trường với nhiều kỷ niệm về bạn bè, thầy cô và mái trường thân yêu, để rồi khi đi xa, vẫn nhớ mãi về mái trường xưa, như 4 câu thơ của ông Nguyễn Văn Bình, cựu học sinh khóa 1973-1976, Trường THPT Tô Hiệu đã viết: Thầy cô ơi, đi đến mọi nẻo đường\Dù ở đâu thì chúng em vẫn nhớ\Bốn nhăm năm hay bao nhiêu năm nữa\Vẫn mái trường này, thầy cũ, bạn xưa.

Trường THPT Tô Hiệu, thành phố Sơn La.

Chúng tôi có dịp trò chuyện với ông Lưu Minh Hải, bản Lầu, phường Chiềng Lề (Thành phố), là cựu học sinh khóa 1973-1976 của Trường THPT Tô Hiệu khi ông và các bạn về thăm trường cũ để nhân dịp chuẩn bị tổ chức Kỷ niệm 60 năm thành lập (1961-2021). Tiếp chuyện chúng tôi, ông Hải vui vẻ đọc câu thơ: Thoắt đã xa nhau mấy chục năm rồi\Theo kỷ niệm nay trở về trường cũ\Một phút bâng khuâng nhớ về quá khứ\Thuở học trò đời đẹp đến ngẩn ngơ.

Theo ký ức của ông Hải, đầu năm 1973, Trường THPT Tô Hiệu ở gần ngã ba Cầu Trắng, có dãy nhà xây 2 tầng làm phòng họp, phòng thí nghiệm... Các lớp học khi đó còn tạm bợ nên giáo viên, học sinh phải vào rừng chặt tre, nứa làm vách và cắt gianh lợp mái các lớp học. Cuộc sống vật chất thiếu thốn, nhưng thầy, trò vẫn quyết tâm dạy và học, nhanh chóng ổn định công tác tổ chức, mở rộng quy mô đào tạo.

Khi đó, với khẩu hiệu “Tất cả vì học sinh thân yêu”, khắc phục mọi khó khăn “Thi đua dạy tốt, học tốt”, thực hiện phương châm “Học đi đôi với hành”, nhà trường luôn quan tâm sâu sát đến đời sống, tinh thần của học sinh. Tổ chức nhiều hoạt động phong trào như quét dọn Nghĩa trang nhà tù Sơn La, làm lồng nuôi cá ở suối Nặm La rồi phân công học sinh các lớp cắt cỏ cho cá ăn... Sự cố gắng, nỗ lực của thầy và trò đã được cấp trên ghi nhận và biểu dương.

Ông Hải còn đọc cho chúng tôi nghe những vần thơ: Các bạn ơi ngày ấy đã lâu rồi\Lũ chúng tôi thuở còn đi học\Lớp tạm đơn sơ hàng rào ngang dọc\Nghe thầy giảng bài, đói lả toát mồ hôi. Cái nghèo khó, cái đói khổ của thời chiến tranh, của những lần phải di chuyển trường đến nơi ở mới hẳn những thế hệ sau này làm sao mà tưởng tượng ra, mà biết được. Cái rét mùa đông cắt da cắt thịt, ngồi trong lớp học tranh tre trống trải gió thổi ào ào, thầy đói vẫn giảng, trò đói vẫn ngồi học miệt mài.

Mặc dù vậy, nhưng các thế hệ học sinh Trường THPT Tô Hiệu vẫn luôn thi đua học tập, lao động. Để rồi sau mỗi khóa học, thầy cô và học trò bịn rịn chia tay. Người đi học nghề, người bước vào giảng đường đại học và cao đẳng, người tiếp bước cha anh lên đường nhập ngũ và người ở lại xây dựng quê hương... Nhưng tất cả đều mang trong mình những phẩm chất đẹp và rất đặc trưng của học sinh của ngôi trường mang tên người chiến sĩ cách mạng Tô Hiệu.

Thế hệ học sinh Trường THPT Tô Hiệu khóa 1973-1976 đến nay đã lên ông, lên bà và vui vầy cùng con cháu. Nhưng ký ức và tình cảm với thầy, trò và nhà trường vẫn mãi mãi sâu nặng. Mỗi lần về thăm trường vào những dịp kỷ niệm, mọi người được gặp các thầy, cô và các bạn cũ khiến ai cũng bồi hồi xúc động và tự hào là học sinh của Trường THPT Tô Hiệu thân yêu. Trường THPT Tô Hiệu đã được chuyển tới địa điểm mới ở số 65, đường Thanh niên, phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La và được đầu tư xây dựng bề thế, đồng bộ với nhiều phòng học hiện đại và đội ngũ giáo viên trẻ được đào tạo bài bản, nhiệt huyết với công việc; các học trò sôi nổi, ham học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới và gặt hái nhiều thành tích đáng khích lệ.

Hướng tới 60 năm Ngày thành lập Trường THPT Tô Hiệu, toàn thể các thế hệ học sinh sẽ có dịp trở về thăm trường, thăm thầy cô và gặp bạn bè để cùng nhau ôn lại những kỷ niệm cũ. Trước khi chia tay Trường THPT Tô Hiệu, ông Lưu Minh Hải còn đọc cho chúng tôi nghe bài thơ mới sáng tác để gửi lời nhắn đến các bạn: Nếu chỉ vài năm các bạn chưa trở lại Sơn La\Chắc bạn sẽ ngỡ ngàng trước những đổi thay kỳ lạ\Nhưng tình người Sơn La chẳng hề thay đổi\Vẫn trọn tình, vẹn nghĩa, thủy chung\Mong ngày gặp mặt các bạn về đông đủ\Để chứng kiến những điều đó ở Sơn La\Những tình cảm dạt dào yêu thương\Mà con người Sơn La đang mong đón các bạn trở về!