Khi tiết trời se lạnh, những ruộng lúa trĩu bông chín vàng rực, cũng là lúc đồng bào dân tộc Thái ở các bản của xã Nà Nghịu, huyện Sông Mã, háo hức chuẩn bị Lễ Mừng cơm mới.

Phần lễ được các nghệ nhân trình diễn giúp người xem cảm nhận rõ hơn về nét văn hóa độc đáo trong đời sống tâm linh, sinh hoạt và sản xuất của đồng bào dân tộc Thái ở xã Nà Nghịu. Nghi lễ gồm 4 nội dung: Cúng cày bừa, gieo mạ; cúng cấy lúa, đuổi chim; cúng gặt lúa giã cốm và cuối cùng là mời thần linh về ăn cỗ, uống rượu, mùa xòe cùng dân bản.

Sau phần lễ là phần hội diễn ra với không khí sôi động, gồm các hoạt động, như: Thi ẩm thực “Mâm cơm mừng cơm mới”; thi làm cốm truyền thống; thi đấu các môn thể thao và các trò chơi dân gian; tổ chức múa xòe và giao lưu văn hóa, văn nghệ.

Phần thi ẩm thực thu hút 20 đội tham gia chế biến 20 mâm cơm. Với những nguyên liệu là những sản vật được làm ra từ sức lao động của người dân nơi đây, như: Cốm, gạo nếp, cá, thịt, rau, măng… Tất cả đều được các đội chế biến cẩn thận, khéo léo thành các món ăn đặc sắc, như: Xôi ngũ sắc, cơm lam, cá nướng, thịt nướng, thịt kho, rau nộm, canh chua, gỏi cá, nhộng ong… được trang trí bắt mắt theo những chủ đề cụ thể.

Trong phần thi giã cốm, từ những bông lúa nếp căng mọng qua đôi bàn tay khéo léo, dẻo dai, kiên trì của những người nông dân đã cho ra những mẻ cốm dẻo thơm ngon.

Trong khuôn khổ của lễ hội, các đại biểu và nhân dân còn được đắm mình trong lời ca tiếng hát, trong tiếng khèn, tiếng sáo, tiếng cồng chiêng; những bài hát, điệu múa ca ngợi Đảng, Bác Hồ, mừng đất nước đổi mới, mừng bản làng ngày càng thêm giàu đẹp.