Đầu năm 2017, ông Vì Văn Lít, bản Nà Bó 1, xã Mường Sang (Mộc Châu), đã phát hiện ra một hang động nằm trong khu vực rừng già thuộc địa phận xã Mường Sang, cách trung tâm huyện Mộc Châu chưa đầy 3 km.

Hang Hạng Lôm, xã Mường Sang (Mộc Châu).

Theo ông Lít, hang này đã có từ  rất lâu rồi, nhưng không ai để ý và tìm hiểu về nó. Thời kỳ chống thực dân Pháp, mẹ ông Lít vẫn thường dẫn anh em ông vào hang để chạy trốn giặc, ông còn nhỏ nên chẳng nhớ được nhiều. Khu vực rừng già này có tên Hạng Lôm nên người dân trong vùng gọi luôn tên hang là hang Hạng Lôm (hang gió). Khi đất nước hòa bình, không ai quan tâm nữa nên cỏ cây mọc che kín cửa hang. Mãi đến cuối năm 2017, khi gia đình ông mở mang trang trại vườn đồi, phát dọn nương nên đã tìm thấy cửa hang Hạng Lôm. Đến nay, ông Lít mới chỉ khám phá được chiều sâu của hang khoảng 200m. Hang có 1 cửa vào, chiều cao cửa hang khoảng 10m, chỗ cao nhất hơn 30m, rộng nhất khoảng 50m, có thể chứa hơn 300 người. Trong hang có rất nhiều nhũ đá rất đẹp, còn hoang sơ, khí thông thoáng, có nhiều dơi làm tổ. Hiện tại, ông Lít chưa dám mạo hiểm đi vào sâu trong hang.

Tò mò khám phá, chúng tôi lần theo chỉ dẫn của ông Lít, vượt qua thung lũng mận đang vào mùa trĩu quả, men qua các vách đá, đến rừng già rồi vào cửa hang chính. Đường vào hang còn rất khó đi, cửa hang chằng chịt dây leo, cây rừng. Trong hang mới chỉ được thắp mấy bóng điện mờ mờ từ máy phát điện công suất nhỏ do ông Lít tự mua. Đi sâu vào trong hang mát lạnh, chúng tôi thấy rất nhiều lớp nhũ thạch nhiều sắc màu lấp lánh rủ xuống như những rèm cửa; có những khối nhũ lớn quấn trọn cả tảng đá trông tựa như những bộ dễ cây cổ thụ tỏa xuống mặt nước, luồn qua con suối nhỏ chảy róc rách, nước trong veo, tạo nên những bức tranh nhũ lộng lẫy, nguy nga như những cung điện.

Ông Lít cho biết, sau khi phát hiện được hang ở trong khu vực trang trại của gia đình, ông đã báo cáo UBND xã, Phòng VHTT huyện, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch để xin cấp phép cải tạo, khai thác phục vụ du lịch, nhưng đến nay cơ quan chức năng chưa trả lời và cũng chưa có đoàn công tác nào về khảo sát hang động. Hiện, ông đang dự định đề nghị UBND xã Mường Sang cho phép ông phối hợp với HTX Mường Sang tổ chức đầu tư khai thác hang, để phát triển du lịch, thu hút du khách đến khám phá trải nghiệm, tạo thêm việc làm cho lao động địa phương.

Ngọc Trâm (CTV)