Chiều ngày 7/9/2017, tại Bộ Ngoại giao, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã hội đàm với bà Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Cộng hòa Nam Phi.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Ngoại giao

và Hợp tác Cộng hòa Nam Phi, bà Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hoan nghênh và đánh giá cao chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Nam Phi, khẳng định Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống với Nam Phi, nước duy nhất tại châu Phi Việt Nam có khuôn khổ hợp tác "Đối tác vì hợp tác và phát triển".

Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Nam Phi Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê bày tỏ vui mừng lần đầu tiên được sang thăm Việt Nam, đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh O.R Tam-bô, cố Chủ tịch Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC), người đã dẫn đầu đoàn đại biểu ANC thăm Việt Nam năm 1978 để học hỏi kinh nghiệm đấu tranh giải phóng dân tộc. Những kinh nghiệm quý báu từ chuyến thăm đó của đoàn đại biểu ANC đã góp phần quan trọng đưa ANC đến thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử đa sắc độc đầu tiên ở Nam Phi năm 1994. Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Nam Phi bày tỏ tin tưởng rằng tinh thần đấu tranh của O.R. Tam-bô chính là nguồn cảm hứng cho sự nghiệp đấu tranh chống đói nghèo ngày nay ở Nam Phi đồng thời là dòng suối vô tận tưới mát cho tình hữu nghị bền chặt giữa nhân dân hai nước, tạo động lực cho hợp tác giữa hai quốc gia.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê bày tỏ hài lòng trước những bước phát triển tích cực trong quan hệ hai nước thời gian qua, đặc biệt trên các lĩnh vực chính trị-ngoại giao, thương mại, quốc phòng, khai khoáng…và nhất trí các biện pháp cụ thể cần triển khai để thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương đi vào chiều sâu và hiệu quả, tối đa hóa lợi thế hai nước.

Về chính trị, hai bên nhất trí cần tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao, trên các kênh Đảng, Nhà nước, Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu nhân dân nhằm nâng cao tình đoàn kết và sự hiểu biết lẫn nhau. Hai bên cũng thống nhất cần duy trì và nâng cao hiệu quả của cơ chế Diễn đàn Đối tác Liên chính phủ và thống nhất tiến hành kỳ họp lần 4 trong Quý I năm 2018. Để thiết thực kỷ niệm 25 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nam Phi  (22/12/1993 – 22/12/2018), Việt Nam mong muốn đón Tổng thống Nam Phi Gia-cốp Du-ma thăm Việt Nam trong năm 2018.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê khẳng định quyết tâm sớm đưa kim ngạch thương mại song phương lên mức 2 tỷ USD/năm theo thỏa thuận đã đạt được giữa hai bên và thống nhất nhiều biện pháp để đạt mục tiêu này, trong đó có tăng cường trao đổi thông tin về chính sách, thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai bên. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị Nam Phi xem xét tăng cường nhập khẩu các sản phẩm nông sản, hàng thực phẩm chế biến, giày dép, dệt may, đồ gỗ… của Việt Nam và tạo điều kiện để các mặt hàng này có thể được bày bán tại các hệ thống siêu thị đa quốc gia và nội địa của Nam Phi như Makro, Metro, Woolworth, Spar, Checker. Để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và thương mại khoáng sản giữa hai nước, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị hai bên sớm ký kết MOU hợp tác về khoáng sản cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu than sang Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu than của Việt Nam, đặc biệt là của các nhà máy nhiệt điện.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, sau thành công của Dự án 3 bên về “Nâng cao sản xuất lúa và rau màu” mà Việt Nam triển khai tại Cộng hòa Ghi-nê từ 2008-2014 do Nam Phi tài trợ, hai bên nhất trí tiếp tục xem xét nhân rộng mô hình dự án hợp tác ba bên này tại các nước châu Phi khác.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê cũng trao đổi về các biện pháp đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, tư pháp, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ…và thống nhất sớm ký kết các văn bản pháp lý như Hiệp định phòng chống tội phạm, Hiệp định dẫn độ, Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, Bản ghi nhớ hợp tác về pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho quan hệ hợp tác giữa hai nước.

Hai bên cam kết tiếp tục tăng cường trao đổi, phối hợp tại các diễn đàn đa phương. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cảm ơn Nam Phi đã ủng hộ Việt Nam ứng cử làm Thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và mong Nam Phi ủng hộ ứng cử viên Việt Nam, Đại sứ Phạm Sanh Châu, vào vị trí Tổng Giám đốc UNESCO nhiệm kỳ 2017-2020.

Hai bên cũng thông báo cho nhau về tình hình mỗi nước và trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm, nhất trí cùng thúc đẩy kết nối hợp tác giữa ASEAN và Cộng đồng phát triển Nam phần châu Phi (SADC), hai tổ chức khu vực phát triển năng động của châu Phi và châu Á.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh thông tin cho Bộ trưởng Mai-tê En-qua-na Ma-sa-ba-nê  về sự phát triển của tổ chức ASEAN và hợp tác giữa các nước thành viên và tình hình Biển Đông. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định lập trường nguyên tắc của Việt Nam và ASEAN là giải quyết các tranh chấp, trong đó có tranh chấp ở Biển Đông, bằng các biện pháp hòa bình, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, kiên quyết phản đối việc sử dụng vũ lực hoặc đe đọa sử dụng vũ lực, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982 và đề nghị Nam Phi ủng hộ lập trường nguyên tắc của Việt Nam và ASEAN./.