Với chủ đề “Tăng cường an ninh và thịnh vượng khu vực”, Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia là diễn đàn quan trọng để các nhà lãnh đạo ASEAN - Australia trao đổi về định hướng tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai bên được thiết lập từ năm 2014, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ của Australia đối với khu vực cũng như trong quan hệ với ASEAN. 

Tại lễ đón trọng thể, Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull nồng nhiệt chào mừng các nhà lãnh đạo ASEAN tới tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia lần đầu tiên được tổ chức trên đất nước Australia theo sáng kiến của chính ông. 

Ngay trong chiều tối 17/3, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Australia đã tham dự nhiều hoạt động như tiếp xúc với các cựu sinh viên Australia đã tham gia Chương trình Học bổng Colombo mới tại các nước Đông Nam Á, chứng kiến lễ ký Bản ghi nhớ ASEAN - Australia về hợp tác chống khủng bố quốc tế. 

Tại buổi tiếp xúc với các cựu sinh viên tham gia Chương trình học bổng Colombo mới, các nhà lãnh đạo đã nghe những trải nghiệm thú vị từ những sinh viên Australia đã có cơ hội thực tập hoặc theo học tại các trường đại học ở các nước ASEAN. 

Trong số đó, có 4 người đã từng đến Việt Nam, được đào tạo hoặc thực tập tại nhiều môi trường và lĩnh vực khác nhau ở Đại học Nông Lâm Thái Nguyên như trường hợp của Evan Web, tại Đại học RMIT Việt Nam như Scott Walsh, tại Tổ chức các vấn đề nhân đạo châu Á tại Hà Nội như Leonie Nahhas và nghiên cứu về môi trường bền vững tại Cù Lao Chàm như Phạm Thị Bích Ngọc (người Australia gốc Việt). 

Những chuyến đi giá trị đó đã giúp làm phong phú thêm vốn hiểu biết và kinh nghiệm thực tiễn của 4 sinh viên về cuộc sống, con người, nền văn hóa, phát triển của các quốc gia ASEAN. 

Họ sẽ là những cầu nối quan trọng tạo nên sự gắn kết gần gũi giữa người dân các nước, là nền tảng bền vững cho quan hệ ASEAN và Australia trong tương lai. 

Tại lễ ký Bản ghi nhớ ASEAN - Australia về hợp tác chống khủng bố quốc tế, Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull nhấn mạnh đây là một sáng kiến mang dấu ấn của Hội nghị, là bước phát triển cụ thể của Tuyên bố chung ASEAN-Australia năm 2016 về hợp tác chống khủng bố quốc tế. 

Việc ký MOU này, theo Thủ tướng Turnbull, cũng là để thể hiện sức mạnh và tình đoàn kết khu vực trong nỗ lực đảm bảo cuộc sống bình yên hơn cho người dân. 

Bản ghi nhớ tạo khuôn khổ pháp lý quan trọng cho việc tăng cường hợp tác giữa ASEAN và Australia về chống khủng bố, thông qua một loạt các chương trình hợp tác cụ thể như nâng cao năng lực thực thi pháp luật trong chống khủng bố, kiểm soát di chuyển xuyên biên giới của khủng bố, áp dụng công nghệ điện tử trong công tác nghiệp vụ, chia sẻ thông tin tình báo, chống tài trợ khủng bố...

Với Việt Nam, việc ký kết MOU sẽ góp phần thúc đẩy trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp xử lý hiệu quả các âm mưu khủng bố nhằm vào Việt Nam từ xa, tranh thủ sự hỗ trợ của các nước, nhất là Australia, về trang thiết bị, phương tiện, khoa học kỹ thuật, huấn luyện đào tạo cho lực lượng chuyên trách phòng chống khủng bố của Việt Nam. 

Tối cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN dự buổi tiếp tân và sau đó là tiệc chiêu đãi chào mừng do Thủ tướng Malcolm Turnbull chủ trì. Dự kiến phiên họp toàn thể và phiên họp hẹp của Hội nghị sẽ diễn ra trong ngày 18/3. 

Trước thềm Hội nghị đã diễn ra hai hoạt động đáng chú ý là Hội nghị quốc tế ASEAN - Australia về chống khủng bố và Hội nghị thượng đỉnh Kinh doanh ASEAN - Australia với sự tham gia đông đảo của các quan chức, chuyên gia và doanh nghiệp hàng đầu trong khu vực. 

Quan hệ ASEAN - Australia được thiết lập năm 1974. Australia là quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ đối thoại chính thức với ASEAN trên cả 3 lĩnh vực là chính trị, kinh tế và hợp tác chuyên ngành. 

Australia là đối tác thương mại lớn thứ 7 của ASEAN, trong khi ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Australia (sau Trung Quốc và Liên minh châu Âu EU). 

Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2017 đạt gần 73 tỷ AUD. Đầu tư trực tiếp từ Australia vào ASEAN đạt 72,43 tỷ USD năm 2016, đứng thứ 6 trong danh sách các nhà đầu tư vào ASEAN./.