Trước khi đi vào thảo luận, các Nhà Lãnh đạo ASEAN đã lắng nghe tham luận từ các khách mời của Chủ tịch, bao gồm Thủ tướng Canada Mark Carney, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa và Giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính chúc mừng Thủ tướng Anwar Ibrahim và Malaysia về những thành tựu quan trọng đã đạt được trong năm Chủ tịch ASEAN 2025, năm mở đầu cho chặng đường hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.

Nhiệt liệt chúc mừng Timor-Leste chính thức trở thành thành viên thứ 11 của đại gia đình ASEAN, Thủ tướng Phạm Minh Chính tin tưởng, sự kiện này sẽ khơi dậy niềm tin mới, khí thế mới và tạo động lực mới cho tiến trình phát triển của Hiệp hội; khẳng định Việt Nam sẽ chia sẻ kinh nghiệm cùng Timor-Leste trong việc kết nối, hội nhập sâu rộng vào tiến trình hợp tác khu vực, trong đó có hợp tác thu hẹp khoảng cách phát triển.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN dự Phiên toàn thể và Phiên họp hẹp Hội nghị Cấp cao ASEAN 47 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim. Ảnh: baochinhphu.vn

Nhấn mạnh “bao trùm và bền vững” là lựa chọn và yêu cầu chiến lược của ASEAN trong một thế giới nhiều biến động và bất định, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ASEAN phát huy mạnh mẽ 3 cội nguồn sức mạnh chiến lược để hiện thực hóa mục tiêu này.

Thứ nhất, ASEAN cần củng cố sức mạnh đoàn kết và thống nhất, qua đó nâng cao sức mạnh tổng hợp và triển khai đồng bộ, hiệu quả các chiến lược, kế hoạch hành động của Hiệp hội.

Thứ hai, ASEAN cần phát huy sức sống năng động, tự chủ, tự cường, củng cố liên kết nội khối, trên cơ sở triển khai chủ động, khẩn trương các kế hoạch hợp tác, kết hợp với thường xuyên rà soát, điều chỉnh để bảo đảm các cơ chế vận hành thông suốt; nâng cao tỷ trọng thương mại, đầu tư nội khối đi đôi với mở rộng các khuôn khổ hợp tác khu vực, liên khu vực.

ASEAN cũng cần kết nối các chuỗi cung ứng, các mô hình kinh tế mới về xanh, số, tuần hoàn, sáng tạo, đoàn kết đẩy lùi ma túy, tội phạm mạng; đồng thời kết nối chặt chẽ hơn nữa các không gian phát triển từ tiểu vùng đến liên vùng, để kiến tạo mạng lưới kinh tế mở, năng động và bao trùm, trong đó phát huy hiệu quả vai trò của Hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) mà Việt Nam sẽ là Chủ tịch Hội nghị Cấp cao vào năm 2026.

Thứ ba, ASEAN cần nỗ lực kiến tạo sức bật đổi mới và sáng tạo, thông qua việc khẩn trương hoàn tất các khuôn khổ hợp tác mới, như Hiệp định khung Kinh tế số ASEAN và Kế hoạch Tổng thể Số ASEAN, đẩy mạnh hợp tác về phát triển hạ tầng dữ liệu và quản trị dữ liệu xuyên biên giới, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, nghiên cứu thiết lập Mạng lưới các trung tâm đổi mới sáng tạo ASEAN.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính thông báo, Việt Nam sẽ tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ ba năm 2026, nhằm ươm mầm và nuôi dưỡng những hạt giống ý tưởng cho tương lai bao trùm và bền vững của khu vực.

Trong bối cảnh thế giới và khu vực tiếp tục có nhiều biến động phức tạp, khó lường, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ASEAN không ngừng nỗ lực góp phần duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển, coi đây là ưu tiên hàng đầu.

Theo đó, ASEAN cần nỗ lực hơn nữa để giữ vững đoàn kết, thống nhất và kiên trì lập trường nguyên tắc, nhất quán trong vấn đề Biển Đông, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS); thúc đẩy các bên liên quan sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở các nguyên tắc của Hiến chương ASEAN, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) và luật pháp quốc tế; theo đó hoan nghênh việc Campuchia và Thái Lan kiên trì đối thoại trên cơ sở quan hệ láng giềng hữu nghị và tinh thần cộng đồng ASEAN, cam kết phối hợp tích cực với các thành viên, hỗ trợ hai nước thực thi đầy đủ các thỏa thuận đã đạt được.

Về tình hình Myanmar, nhấn mạnh đây là phép thử cho uy tín, khả năng gắn kết và năng lực xử lý khủng hoảng của ASEAN, Thủ tướng đề nghị ASEAN can dự tích cực hơn nữa với các bên liên quan để thúc đẩy thực hiện ngừng bắn, đối thoại và hòa giải, qua đó tạo nền tảng thuận lợi cho tổng tuyển cử trật tự, dân chủ, công bằng, minh bạch và bao trùm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ tin tưởng vào kinh nghiệm và năng lực của Philippines - Chủ tịch ASEAN 2026, đồng thời khẳng định Việt Nam sẽ hợp tác và hỗ trợ Philippines hoàn thành các ưu tiên của năm Chủ tịch ASEAN 2026, và kỳ vọng dưới sự lãnh đạo của Philippines và Tổng thống Ferdinand Marcos, Jr., ASEAN sẽ đổi mới hơn, sáng tạo hơn để thu về nhiều thành công trong tiến trình xây dựng Cộng đồng, củng cố khối đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN, đem lại nhiều lợi ích tích cực cho người dân, doanh nghiệp và địa phương.