Tối 17/5 theo giờ Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại thủ đô Washington đã tổ chức họp báo về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (Ba-rắc Ô-ba-ma), dự kiến diễn ra từ ngày 23-25/5 tới.

Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn phát biểu của Tiến sĩ Michael J. Green (Mai-cơn Grin), Phó Chủ tịch phụ trách châu Á và Nhật Bản của CSIS, khẳng định chuyến công du châu Á, bao gồm chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản, sẽ nêu bật cam kết của Tổng thống Obama đối với chiến lược chuyển trọng tâm sang châu Á-Thái Bình Dương, trong bối cảnh xuất hiện các yếu tố tiềm ẩn có thể đe dọa tới hòa bình, ổn định, an ninh tại khu vực, gắn với lợi ích của Hoa Kỳ và các nước đối tác.

Về vấn đề này, Tiến sĩ Murray Hiebert (Mu-rây Hi-ê-bớt), Phó Giám đốc phụ trách chương trình Đông Nam Á của CSIS, nhận định trọng tâm trong chiến lược tái cân bằng của Mỹ là khu vực Đông Nam Á, trong đó Việt Nam. Trên thực tế, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã phát triển sâu sắc, nhanh chóng và chuyến thăm của Tổng thống Obama lần này là nhằm tìm kiếm, thúc đẩy các biện pháp tăng cường quan hệ kinh tế và chiến lược giữa hai nước.

Theo ông Hiebert, trong khuôn khổ tiếp các cuộc xúc cấp cao, Tổng thống Obama và các nhà lãnh đạo Việt Nam sẽ tập trung thảo luận về hợp tác song phương trên các lĩnh vực kinh tế - thương mại - đầu tư, quốc phòng-an ninh, ngoại giao nhân dân. Ngoài ra, hai bên cũng đề cập đến vấn đề môi trường, trong bối cảnh Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của tình trạng biến đổi khí hậu, thể hiện qua tình trạng hạn-mặn ở đồng bằng sông Cửu Long thời gian gần đây. Bên cạnh đó, hai bên có thể trao đổi về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Việt Nam được cho sẽ thu được nhiều lợi ích quan trọng nếu biết tận dụng tốt những thời cơ mà hiệp định này tạo ra. Theo tính toán của Ngân hàng Thế giới (WB), Tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam nhờ có TPP sẽ tăng khoảng 8% trong thập kỷ tới, trong khi kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc cũng tăng tới 40%.

Liên quan đến việc cấm bán vũ khí sát thương, ông Hiebert nhận định việc Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm này sẽ là một biểu tượng của sự bình thường hóa hoàn toàn quan hệ hai nước, đặt trong bối cảnh quan hệ song phương phát triển nhanh chóng.

Về việc khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó có vấn đề da cam/dioxin, Hoa Kỳ đã có đóng góp tích cực hơn trong những năm gần đây với một dự án tẩy độc tại sân bay Đà Nẵng. Dự kiến, phía Hoa Kỳ sẽ công bố triển khai dự án tương tự tại sân bay Biên Hòa, nơi đất đai bị ô nhiễm dioxin nặng.

Theo Tiến sĩ Hiebert, tình hình Biển Đông sẽ được đề cập trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama, dựa trên nền tảng là các nội dung đã được đưa ra thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN ở Sunnylands (Xăn-ni-len), bang California (Ca-li-pho-ni-a) hồi tháng 2 vừa qua. Ngoài ra, lãnh đạo hai nước cũng có thể đề cập đến vấn đề nhân quyền.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Obama sẽ dự khai trương một số hạng mục liên quan đến trường Đại học Fulbright dự kiến mở tại Thành phố Hồ Chí Minh vào cuối năm nay, với kinh phí 20 triệu USD do Quốc hội Mỹ tài trợ. Đây là mô hình trường đại học đầu tiên được thành lập tại Việt Nam, với một ban giám hiệu và chương trình học tập riêng.

Đánh giá tổng quan, ông Hiebert cho rằng Tổng thống Obama sẽ tập trung vào hướng tới tương lai, xây dựng lòng tin, tạo nền tảng để duy trì can dự ở nhiều cấp độ khác nhau./.