Chiều 11/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục. Các đại biểu đều đồng thuận với việc cần thiết phải sửa đổi Luật Giáo dục hiện hành và cho rằng, Luật Giáo dục đã góp phần quan trọng vào quá trình phát triển giáo dục đạo tạo Việt Nam. Tuy nhiên, qua 12 năm thi hành luật này cũng đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, trở thành những điểm nghẽn, là nút thắt trong quá trình thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT.

Đại biểu Đinh Thị Bình (Phú Thọ).

Về phạm vi sửa đổi, bổ sung và tên luật, đại biểu Đinh Thị Bình (Phú Thọ) cho ý kiến: Dự án Luật này cần thể chế hoá tinh thần đổi mới cản bản, toàn diện giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước cũng như kỳ vọng của nhân dân, đề nghị phải mở rộng phạm vi điều chỉnh của luật không chỉ sửa đổi, bổ sung 36 điều như dự thảo, mà cần sửa tất cả các điều khoản của luật cũ đã trở nên bất cập. Do vậy, đại biểu đề nghị đổi tên luật là “Luật Giáo dục 2018” để thể hiện quan điểm và tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.

Đại biểu Nguyễn Hồng Hải (Bình Thuận) cũng cho rằng, thực tế giáo dục đào tạo có vai trò tác động đến đời sống, đến việc chuẩn bị nguồn nhân lực mới của đất nước, hình thành giá trị nền tảng con người Việt Nam, những vấn đề tồn tại của nền giáo dục như: chất lượng đào tạo, chất lượng người dạy, chất lượng người học, quản trị đại học, đạo đức học đường…đòi hỏi xem xét một cách nghiêm túc, toàn diện. Đại biểu đồng tình cần xem xét, sửa đổi luật một cách toàn diện và đổi tên là “Luật Giáo dục 2018”.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Trà Vinh) đồng tình tên gọi Luật Giáo dục sửa đổi là chưa phù hợp vì, bên cạnh một số luật được yêu cầu sửa đổi, bổ sung còn nhiều vấn đề cốt lõi nhất của thể chế giáo dục chưa được giải quyết và giải quyết triệt để trong dự án luật này.

Bàn về hệ thống giáo dục quốc dân, đại biểu Đinh Thị Bình (Phú Thọ) cơ bản nhất trí với sửa đổi quy định hệ thống giáo dục quốc dân như trong dự thảo luật. Theo đó, hệ thống giáo dục quốc dân sẽ là hệ thống mở, liên thông, đồng thời quy định các cấp học và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân. Tuy nhiên, cần làm rõ hơn tính chất mở, tính chất liên thông của hệ thống giáo dục; đồng thời, nghiên cứu thêm cách gọi nhà trường trong hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay.

“Hiện nay, chúng ta đang gọi nhiều tên trường khác nhau cùng một cấp học nên khó phân biệt giữa các trường, các cấp học. Nên xem xét tên gọi các trường cho dễ gọi, dễ nhớ, nên chăng có thể gọi lại các trường mầm non, trường cấp 1, cấp 2, cấp 3 như trước đây cho thuận tiện”- đại biểu đề xuất.

Một vấn đề nữa, đại biểu Đinh Thị Bình quan tâm, thời gian qua, dường như chúng ta quá tập trung vào đầu tư cho bậc học trên, mà quên bậc học mầm non. Thực trạng bậc học mầm non hiện nay có rất nhiều vấn đề khiến chúng ta lo ngại.

“Chúng ta yên tâm sao được khi hàng năm bậc học mầm non tăng thêm 250 nghìn cháu, trong khi trường lớp vừa thiếu, vừa yếu. Ở nhiều nơi, các cháu chưa đảm bảo bữa ăn, giấc ngủ thì làm sao có được thế hệ công dân khoẻ mạnh về thể chất, lẫn tâm hồn. Đề nghị cơ quan soạn thảo quan tâm bậc giáo dục mầm non, theo đó cần phải khẳng định răng đây là bậc học đầu tiên, cũng là bậc học quan trọng nhất trong hệ thống giáo dục quốc dân trong việc nâng cao tầm vóc, trí tuệ Việt. Cần ưu tiên miễn học phí; đầu tư cơ sở vật chất hơn nữa, nâng cao trình độ, đãi ngộ cho đội ngũ giáo viên mầm non và các cô nuôi dạy trẻ hoàn thành vai trò của mình”- đại biểu bày tỏ quan điểm.

Đại biểu Bùi Ngọc Chung (Cà Mau) cũng đồng quan điểm khi cho rằng giáo dục mầm non là bậc giáo dục quan trọng, nhu cầu xã hội lớn, nhưng công tác quản lý còn hạn chế, thiếu giáo viên, cơ sở vật chất còn khó khăn…Đại biểu đề nghị cần có quy định riêng, rõ hơn để đầu tư trường lớp mầm non cả công lập và tư thục, đáp ứng nhu cầu bức thiết hiện nay.

Đồng tình với đề xuất thay thế quy định miễn học phí cho học sinh, sinh viên sư phạm bằng tín dụng sư phạm để thực hiện chính sách, đại biểu Bùi Ngọc Chung chia sẻ: Quy định này nhằm mục đích tránh sử dụng lãng phí ngân sách nhà nước cũng như điều tiết hiện trạng nhiều học sinh, sinh viên vào học sư phạm dẫn đến thừa cục bộ giáo viên. Tuy nhiên, quy định này cũng dẫn hệ lụy học sinh không tìm được việc làm thì xử lý thế nào trong việc trả khoản vay. Do đó, đại biểu đề nghị xem xét, cân nhắc vấn đề này một cách thận trọng.

Đại biểu Nguyễn Hồng Hải (Bình Thuận) băn khoăn việc sửa đổi của luật quy định mỗi học sinh có nhiều sách giáo khoa, cơ sở giáo dục có thể lựa chọn sách giáo khoa để sử dụng ổn định trong giảng dạy, học tập. Tuy nhiên, trong luật lại quy định Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa; ban hành Chương trình giáo dục, phê duyệt sách giáo khoa để sử dụng trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Như vậy có mâu thuẫn không? Do đó, đề nghị sửa lại cho phù hợp,  đồng thời trong luật phải quy định thời hạn sử dụng sách giáo khoa trong bao lâu, tránh tình trạng thay đổi sách giáo khoa liên tục, gây khó khăn cho các thầy cô, học sinh.

Ngoài ra, nhiều đại biểu tán thành với việc nâng trình độ chuẩn đào tạo của giảng viên đại học và giáo viên trung học cơ sở như trong dự thảo luật, đồng thời nhấn mạnh, việc chuẩn hóa đội ngũ không chỉ ở tiêu chí trình độ đào tạo, mà quan trọng là chất lượng đào tạo và năng lực làm việc phù hợp với vị trí việc làm của nhà giáo.

Tuy nhiên, đối với giáo viên tiểu học, nhiều đại biểu còn băn khoăn về tính khả thi của phương án nâng chuẩn trình độ đào tạo từ trung cấp lên đại học vì hiện nay, còn đến 40% (khoảng 160.000) số giáo viên tiểu học có trình độ đào tạo từ cao đẳng trở xuống, trong đó chủ yếu tập trung ở các địa bàn khó khăn, thiếu giáo viên. Do vậy, cần đánh giá đầy đủ hơn tình hình thực tiễn, xác định lộ trình, phương thức đào tạo nâng chuẩn để bảo đảm tính khả thi; đánh giá tác động đối với hệ thống các trường cao đẳng sư phạm và số giáo sinh sư phạm đang theo học hệ cao đẳng khi chính sách này được thực hiện.

Đồng thời, đề nghị bổ sung quy định ưu đãi lương gắn với trình độ đào tạo hoặc văn bằng của nhà giáo để khuyến khích sinh viên theo học trình độ phù hợp, khuyến khích nhà giáo tích cực học tập để nâng chuẩn đào tạo.